မစ္ခ်ီဂန္တကၠသိုလ္မွ ပညာရွင္မ်ား၏ ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္အရ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ အ႐ြယ္ေရာက္သူမ်ားသည္ ေအာက္ပါအတိုင္း အခ်ိန္ျဖဳန္းၾကေၾကာင္း သိရသည္။

ယခင္ သတင္းဂ်ာနယ္လစ္ႏွင့္ တီဗီသတင္း အစီအစဥ္တင္ဆက္သူ ဂေရ႕စ္နာတာလီသည္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၏ Indonesian Solidarity Party (Partai Solidaritas Indonesia, or PSI) ပါတီကို ထူေထာင္သူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူသည္ ပါတီေခါင္းေဆာင္ တာဝန္ကိုယူထားသည္။ သူ႔ပါတီကို PSI ပါတီ သို႔မဟုတ္ ေခတ္သစ္လူငယ္ပါတီဟူ၍လည္း ေခၚၾကသည္။

Deontological Theory ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ Deontology ဆိုသည္မွာ Deont ဆိုသည့္ စကားမွ ဆင္းသက္လာသည္။ ဂရိမ်ားက Dei ဆို သည့္ ပုဒ္ရင္းအတိုင္း အသံုးျပဳၾကသည္။ အဓိပၸာယ္မွာ “အမွန္တရား” ဆိုသည့္သေဘာျဖင့္ သံုးစြဲခဲ့ၾကေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။

အခ်ိန္ဆိုသည္မွာ ဝိေရာဓိသေဘာေဆာင္သည္။ မည္သည့္အတြက္ ဝိေရာဓိသေဘာေဆာင္ သနည္း။ အလုပ္ကို ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေနသူမ်ား အတြက္ အခ်ိန္ဆိုသည္မွာ အလံုအေလာက္မရွိ။ သို႔ေသာ္ အခ်ိန္ဆိုသည္မွာ သူ႔သတ္မွတ္ခ်က္ႏွင့္သူ ရွိေနသည္။ တစ္ရက္လွ်င္ ၂၄ နာရီဟုသာ သတ္မွတ္ႏိုင္သည္။ ေလွ်ာ့၍လည္းမရ၊ ပိုရန္လည္း မျဖစ္ႏိုင္ေပ။

အလီဇာေဒးသည္ အာဖဂန္နစၥတန္မွ ရပ္ပါဂီတပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သလို လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။ သူ႔ႏိုင္ငံအတြင္း အတင္းအဓမၼ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းကို ဆန္႔က်င္ေနသူလည္းျဖစ္သည္။ သူ႔ကို ပထမဆံုးလူသိမ်ားေစခဲ့သည္မွာ ဗီဒီယိုအေခြတစ္ေခြေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထိုအေခြထဲတြင္ သူက သတို႔သမီးေရာင္းရန္ ရွိသည္ဆိုေသာ ရပ္သီခ်င္းကို သီဖြဲ႔ဆိုထားၿပီး မိသားစုမ်ား၏ လက္ထပ္ရန္ ေရာင္းခ်ျခင္းခံရေသာ မိန္းကေလးတစ္ဦး၏ ကိုယ္ေတြ႔ဘဝကို ေဖာ္က်ဴးထားသည္။

အလုပ္ရွင္ဆိုသည္မွာ အလုပ္ကိုႀကိဳးစားလုပ္ကိုင္သူမ်ားကိုသာ တန္ဖိုးထားတတ္ပါသည္။ အလုပ္ကို ႀကိဳးစားလုပ္ကိုင္ျခင္းအား အေရးပါေၾကာင္းကို အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက (working hard is important to work smart) ဟူ၍ တင္စားေျပာေလ့ရွိသည္။ ႀကိဳးစားသူျဖင့္သာ စမတ္က်က် လုပ္ငန္းခြင္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မည္ဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။ အလုပ္ကို ႀကိဳးစားသူတို႔မွာ အလုပ္ကို ၿပီးေျမာက္ေစႏိုင္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားကိုလည္း ရွာေဖြႏိုင္မည္၊ အခ်ိန္ကုန္ ေငြကုန္သက္သာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည့္သူမ်ားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။

မာတီနက္ဇ္သည္ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ လႈပ္ရွားေဆာင္႐ြက္ေနသည့္ လူငယ္ေလးတစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူသည္ ဟစ္ေဟာ့ အဆိုေတာ္တစ္ေယာက္လည္းျဖစ္ၿပီး Earth Guardians ဆိုသည့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔၏ လူငယ္ဒါ႐ိုက္တာတစ္ဦးအျဖစ္ တာဝန္ယူထားသူတစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မဟာသီယာ၏ အစိုးရအဖြဲ႔ ခုနစ္ႀကိမ္ေျမာက္ ကက္ဘိနက္ က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆိုပြဲကို ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂ ရက္ေန႔က က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထိုကက္ဘိနက္အဖြဲ႔ဝင္ ဝန္ႀကီးမ်ားထဲတြင္ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးတစ္ေယာက္ ထူးျခားစြာပါလာသည္။ သူ႔ကို မဟာသီယာက စြမ္းအင္၊ နည္းပညာ၊ သိပၸံ၊ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာဝန္ႀကီးအျဖစ္ တာဝန္ေပးအပ္ခဲ့သည္။

ကေလးမ်ားကို စာအုပ္ထဲတြင္ ပါသည့္အတိုင္း ေစာေစာထ၊ သြားတိုက္၊ မ်က္ႏွာသစ္၊ အိပ္ရာသိမ္း၊ အစာစားစသည္တို႔ကို ပံုစံခ်ထားၿပီး ပံုစံအတိုင္းထားရာေနေစရာသြားဘဝကို အေရာက္ခံမည္ေလာ။ သို႔မဟုတ္သူတို႔ ေနထိုင္ခ်င္သည့္ပံုစံအတိုင္း လြတ္လပ္စြာေနျခင္းျဖင့္ စိတ္ဓာတ္မ်ားကို တည္ေဆာက္ခိုင္းမည္ေလာဆိုသည္မွာ အေနာက္ႏိုင္ငံ လူေနမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ ေဆြးေႏြးစဥ္းစားလာသည့္ အခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။ ေနာက္ပိုင္းေဆြးေႏြးလာသည့္ ျပႆနာမွာ ကေလးမ်ားသည္ လူႀကီးမ်ား၏ အသံုးခ်ခံေလာဆိုသည့္ အျမင္ျဖစ္သည္။

လုပ္ငန္းခြင္ကိုယ္က်င့္တရားဆိုသည္မွာ အက်င့္စာရိတၱကို ခိုင္မာေအာင္တည္ေဆာက္ၿပီး ႐ိုးသားစြာျဖင့္ မိမိတာဝန္ယူထားသည့္ လုပ္ငန္းအေပၚ တာဝန္ေက်စြာ ထမ္းေဆာင္ကာ ေအာင္ျမင္တိုးတက္ေစရန္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းဟု အၾကမ္းဖ်င္း သတ္မွတ္လက္ခံၾကပါသည္။

ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးသည္ ဆူပါပါဝါ အဆင့္ကို ေရာက္လာေၾကာင္း မျငင္းႏိုင္ေပ။ အာရွသားေတြ အလုပ္ႀကိဳးစားေၾကာင္း အားလံုးအသိအမွတ္ျပဳၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အေနာက္ႏိုင္ငံသားေတြက တ႐ုတ္ေလးေတြ ႀကိဳးစားမႈကို ပိုၿပီး အသိအမွတ္ျပဳေၾကာင္းလည္းေတြ႔ရသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။ တ႐ုတ္မ်ား၏ ကိုယ္က်င့္တရားသည္ သူတို႔ေလးစားယံုၾကည္သည့္ ကြန္ျဖဴးရွပ္ဟုေခၚေသာ အေတြးအေခၚပညာရွင္ႀကီးႏွင့္လည္း သက္ဆိုင္ေနသည္။

ကိုယ္က်င့္တရားဆိုသည္မွာ မိမိထံတြင္ရွိေသာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ထက္ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္သည္ကို လုပ္ေဆာင္တတ္သည့္ ကိုယ္တိုင္က်င့္ရေသာ တရားကို ကိုယ္က်င့္တရားဟု ဖြင့္ဆိုၾကပါသည္။ အမွားႏွင့္ အမွန္ကို ကိုယ္တိုင္ပိုင္းျဖတ္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္းသည္ ကိုယ္က်င့္တရားျဖစ္သည္။ လူသားမ်ားျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ လူ႔ေလာက အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ေနထိုင္ရွင္သန္ျခင္းသည္ လူသားပီသစြာျဖင့္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္တည္ရပ္တည္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းက်င့္ႀကံေနထိုင္ျခင္းကိုလည္း ကိုယ္က်င့္တရားဟု ဆိုပါသည္။

ဆရာႀကီးေျပာခ်င္တာက လူဆိုတာ တစ္ဦးတည္း ရပ္တည္လို႔မရဘူးဆိုတာကို ေျပာခ်င္တာ။ ဒါေပမဲ့ လက္တြဲေခၚျခင္းဟာ အေကာင္းဆံုး ေျမေတာင္ေျမႇာက္ေပးတာပဲဆိုတဲ့ သေဘာတရားကိုလည္း ေဖာ္ေဆာင္သြားတယ္။

“ဒီေန႔ေခတ္လူငယ္ေတြကေတာ့ အထူးေတြခ်ည္းပဲ။ သူတို႔က ေခတ္သစ္မွာ သတင္းေခါင္းႀကီးေတြအျဖစ္ ေဖာ္ျပေနၾကတဲ့ စစ္ပြဲေတြကိုလည္း စိတ္မဝင္စားေတာ့ဘူး။ သူတို႔အခြင့္အလမ္းေတြကို အင္တာနက္ေပၚမွာရွာမယ္။ ညစ္ညမ္းပံုေတြၾကည့္ခ်င္ၾကည့္မယ္။ သူတို႔ထင္တာ သူတို႔လုပ္တယ္”ဟု သံုးသပ္ေဝဖန္မႈ ျပဳသြားသည္ကို ဆင္ျခင္ၾကည့္ရန္ျဖစ္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ မ်ိဳးဆက္သစ္တို႔သည္ အထိန္းခ်ဳပ္ခံမည့္သူမ်ား မဟုတ္ေတာ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ေခါင္းေဆာင္မႈအဖြဲ႔သည္ စီနီယာမန္ေနဂ်ာႀကီးမ်ား သို႔မဟုတ္ ဌာနခြဲေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္သင့္ၿပီး၊ ေခါင္းေဆာင္အဖြဲ႔ဝင္အားလံုး ပူးေပါင္းစြမ္းေဆာင္မႈျဖင့္ အဖြဲ႔ႀကီးတစ္ခုလံုးကို တိုးတက္ေအာင္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ အဖြဲ႔ႀကီးျဖစ္ရန္လိုသည္။ ဤအဖြဲ႔သည္ အဖြဲ႔အစည္း၏ ဗ်ဴဟာ၊ ပန္းတိုင္၊ ဦးတည္ခ်က္၊ စီမံခ်က္မ်ားကို ခ်မွတ္ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုျဖစ္ရန္လိုသည္။