မတ္လ ၈ ရက္တြင္ တကၠသိုလ္ဝင္တန္း စာေမးပြဲမ်ား စေျဖမည္။ စာေမးပြဲေျဖရန္ ဇန္နဝါရီလ ၁၃ ရက္မွ စတြက္လွ်င္ ၅၄ ရက္သာ လိုေတာ့သည္။ စာေမးပြဲ နီးသည္ႏွင့္အမွ် စာမႏိုင္သည့္ ေက်ာင္းသားက တစ္ႏွစ္အက်ခံၿပီး ေနာက္ႏွစ္ႀကဳိးစားမည္ ဟူေသာ စိတ္ကူးမ်ဳိးျဖစ္ေလ့ ရွိသည္။ ထို႔အတူ ဂုဏ္ထူးမွန္းထားသူ၊ ဘာသာစုံ ဂုဏ္ထူးမွန္းထားသူ အခ်ဳိ႕လည္း မိမိကိုယ္ကိုယ္ အားမရသည့္ အေျခအေနျဖစ္လွ်င္ ထိုသို႔ စိတ္ကူးေပၚတတ္သည္။ မိဘမ်ားအေနႏွင့္ မည္သို႔ ထိန္းသိမ္းသင့္သည္ကို ဆရာမ်ား၏ ရင္ဖြင့္သံက႑မွ တစ္ဆင့္ ဆရာမ်ား၏ သေဘာထားအျမင္မ်ားကို The Voice က စုစည္းေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

ကြၽန္ေတာ္ အေဖတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ စဥ္းစားၾကည့္တယ္။ စာေမးပြဲနီးတဲ့အခါ အဓိကနံပါတ္ (၁) က ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားရဲ႕ က်န္းမာေရး သိပ္အေရးႀကီးတယ္။ အဲဒီက်န္းမာေရးမွာ ခႏၶာကိုယ္ က်န္းမာေရး ပါသလို စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ က်န္းမာေရးလည္း အေရးႀကီးတယ္။ အထူးသျဖင့္ မိဘေတြဟာ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေတြ အေပၚမွာ ေတာ္ေတာ္ဖိအားေပးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ နားလည္သေလာက္ ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ဖိအားေပးသလဲ ဆိုရင္ သား၊ သမီးက မခံႏိုင္လို႔ စားေနရင္း ထမင္းစားပြဲေတာင္ ေမွာက္ပစ္လိုက္တယ္။ အဲဒါမ်ဳိးေတြ မိဘေတြဘက္က ဂ႐ုစိုက္ရမယ္။ မိဘေတြ အေနနဲ႔ စာေမးပြဲေျဖမယ့္ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး အေရးႀကီးတယ္။ အထူးသျဖင့္ မိဘေတြဟာ ကိုယ့္သားသမီးကို ျဖစ္ခ်င္ေဇာနဲ႔ အလြန္အကြၽံ ဖိအားမေပးဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ နံပါတ္ (၂) ကေတာ့ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားရဲ႕ ဘာသာရပ္ဆိုင္ရာ လိုအပ္ခ်က္ကို ဘယ္လိုအေကာင္းဆုံး ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္မလဲဆိုတဲ့ ခ်ဥ္းကပ္မႈကိုလည္းပဲ လက္မလႊတ္သင့္ဘူး။ ကြၽန္ေတာ္ မိဘတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ စဥ္းစားရင္ အဲဒါအေရးႀကီးတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ 

ဒီႏွစ္စာေမးပြဲက ငါ့ရည္မွန္းခ်က္ မျပည့္မီေလာက္ဘူးဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚနဲ႔ အေျဖလႊာကို ျခစ္ပစ္၊ ဖ်က္ပစ္လိုက္တာမ်ဳိးက မွန္တယ္၊ မွားတယ္ ေျပာလို႔မရဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ပညာေရးစနစ္ကကို ဝင္ခြင့္ေ႐ြးခ်ယ္တဲ့ဟာ အမွတ္ရရွိမႈအေပၚ ေတာ္ေတာ္ေလး မူတည္ေနတယ္။ ဥပမာ- ေယာက်္ားေလးဆိုရင္ ၅၀၀ ေက်ာ္မွ ျဖစ္မယ္။ ေဆးတကၠသိုလ္ ေသခ်ာမယ္ေပါ့။ မိန္းကေလး ဆိုရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးေက်ာ္မွ ေသခ်ာမယ္။ အဲဒီေတာ့ တကယ္ကို ကိုယ္က ဆရာဝန္ျဖစ္ဖို႔ ဆႏၵျပင္းျပတယ္ဆိုရင္ ဆရာဝန္ျဖစ္ဖို႔ ဘဝမွာ သိပ္အေရးႀကီးတယ္လို႔ ယူဆရင္ အမွတ္ျခစ္ပစ္တယ္ ဆိုတာ မမွားဘူးလို႔ ကြၽန္ေတာ္ျမင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ဒီအသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းကို ဆႏၵရွိေနတာကိုး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ပညာေရးစနစ္ကလည္း အမွတ္တစ္မွတ္၊ ႏွစ္မွတ္နဲ႔ စကားအရမ္းေျပာေနတဲ့ စနစ္ပဲ ရွိေနေသးတယ္။ စနစ္ေဟာင္းမွာပဲ ရွိေနေသးတဲ့အတြက္ ကေလးေတြက ဒီဟာမမွားဘူး။ စနစ္ကိုေတာ့ျပင္ဖို႔ လိုတယ္။ အဲဒီအက်င့္ေဖ်ာက္ဖို႔ဆိုရင္ စနစ္ျပင္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ပဲ ကြၽန္ေတာ္က ျမင္တယ္။ ကြၽန္ေတာ့္သားက ဒီလိုဆႏၵရွိလို႔ ဒီႏွစ္မွာ မျဖစ္ႏိုင္ေသးလို႔ ျခစ္ပစ္လိုက္တာ ဆိုရင္ဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ လက္ခံတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ စနစ္ကကို အဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးလို႔။ 

မိဘက သား၊ သမီးကို ျဖစ္ထြန္းေစခ်င္တယ္။ ေအာင္ျမင္ေစခ်င္တယ္။ ဒါက သဘာဝျဖစ္တယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္ထြန္းေအာင္ျမင္ေစဖို႔ မိဘေတြရဲ႕ ဆက္ဆံေရးက အေရးႀကီးတယ္။ အတင္းအက်ပ္ သူတို႔ကို ဖိအားေပးလို႔ မရပါဘူး။ က်န္းမာေရး ဂ႐ုစိုက္ၿပီး သူ႔ကိုစိတ္ဓာတ္ခြန္အား ေပးႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ စာေတြက်က္ရင္း က်က္ရင္း မ်ားတယ္။ လိုခ်င္တာမ်ားမယ္။ ဂုဏ္ထူးကလည္း အျပည့္ထြက္ခ်င္တာ ရွိမယ္။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့ မလိုက္ႏိုင္တာ ရွိမယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ စာေမးပြဲ ေရာက္တဲ့အထိ ႀကဳိးစားေနရမယ္။ ၿပီးေတာ့ ပုံမွန္ႀကဳိးစားၿပီး စိတ္ဓာတ္က်စရာ မလိုဘူး ဆိုတာ မိဘက တိုက္တိုက္တြန္းတြန္း ႏိႈးေဆာ္ၿပီး သတိေပးေနရမွာပါ။ စိတ္ဓာတ္က်သြားတဲ့ အခ်ိန္လည္း အားေပးႏိုင္ရမယ္။ ပညာေရး စိတ္ပညာ အရေတာ့ မိဘရဲ႕ အနီးကပ္ ေစာင့္ေရွာက္အားေပးမႈနဲ႔  ကေလးရဲ႕ မိမိကိုယ္ကိုယ္ ယုံၾကည္စိတ္ကို နာနာထည့္ေပးဖို႔နဲ႔ ျပင္ဆင္မႈတိုင္းမွာ မိဘက က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႔ပါ။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့ စီးပြားေရး အေျခအေနအရ မေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္တာ ရွိတယ္။ အဲဒါဆိုလည္း သူ႔ကို ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ရွိတဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ေက်ာင္းက အစီအစဥ္နဲ႔ေခၚတဲ့ အနီးကပ္ေတြကို လည္းေကာင္း လႊတ္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ယုံၾကည္ခ်က္ျဖည့္ဖို႔ မိဘေတြဘက္က အားေပးေနတယ္ ဆိုတာ ေပးသိဖို႔ လိုတယ္ဆိုတာ သတိထားဖို႔ လိုတယ္။

စာေမးပြဲေရာက္တဲ့အခါမွာ တခ်ဳိ႕က မရေတာ့ဘူး၊ ကိုယ့္ရည္မွန္းခ်က္ မေရာက္ႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုၿပီး ျဖစ္သလိုေျဖတယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း အေမ့လြန္တတ္ေတာ့ စိတ္ေအးေအးထားၿပီး ဒီထိေအာင္ ႀကဳိးႀကဳိးစားစား ေျဖရမွာ သူတို႔ရဲ႕တာဝန္။ အမွတ္ေပးတာ အမွတ္ရတာက ဒီဘက္က စာစစ္သူရဲ႕ တာဝန္။ မိမိႀကဳိးစားမႈအတိုင္း ရလဒ္ရမယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ သုံးနာရီအျပည့္ ကိုယ္တတ္ေျမာက္မႈ စစ္ေဆးတာကိုလည္း ေလးေလးစားစား ေျဖၾကဖို႔ မိဘမ်ားဘက္က သား၊ သမီးကို စာေမးပြဲရက္မွာ ေန႔တိုင္းေျပာဖို႔ လိုပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေလးေတြက ရွိတယ္။ မေျဖႏိုင္လို႔ ျခစ္ခ်လိုက္တာ။ ေနာက္ေန႔ မေျဖေတာ့တာဆိုေတာ့ ဘယ္ဘာသာရပ္မဆို လူ႔ေဘာင္ကို အက်ဳိးျပဳတဲ့အတြက္ အားလုံးက အဖိုးတန္တယ္။ ရတဲ့ေနရာ၊ ေရာက္တဲ့ေနရာမွာ ႀကဳိးစားၿပီး လုပ္လို႔ရတဲ့အတြက္ တစ္ႏွစ္ဆိုတဲ့ စာသင္ခ်ိန္၊ စာသင္ရတဲ့ေငြ၊ မိဘေတြရဲ႕ အားစိုက္မႈ၊ ကေလးရဲ႕ ႀကဳိးစားအားထုတ္မႈ က်႐ႈံးသြားတဲ့ ဒီတစ္ႏွစ္ အခ်ိန္ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္တန္ဖိုးရွိတယ္။ ဒီလိုမျဖစ္ေအာင္ စာေမးပြဲ မဝင္ခင္ကလည္း အားေပးဖို႔၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ စိတ္ၿငိမ္ေအာင္ထားဖို႔၊ မိဘဘက္က ပံ့ပိုးေပးဖို႔၊ က်န္းမာေရး ဂ႐ုစိုက္ဖို႔ပါ။ စာေမးပြဲ မေျဖခင္အထိ ႀကဳိးစားရမယ့္ တာဝန္ဆိုတာ ကေလးေတြ ေျပာျပဖို႔၊ စာေမးပြဲေျဖတဲ့ ရက္မွာလည္း သုံးနာရီအျပည့္ ႀကဳိးစားေျဖဖို႔ ေန႔တိုင္း သတိေပးသင့္တယ္။ အားေပးသင့္တယ္။           

အေရးႀကီးဆုံးကေတာ့ က်န္းမာေရးပါ။ စာဘယ္ေလာက္ပဲလုပ္ထား လုပ္ထား စာေမးပြဲနီးမွ က်န္းမာေရး ျပႆနာျဖစ္ရင္ လုပ္ထားသမွ် သဲထဲေရသြန္ ျဖစ္သြားမယ္။ မိဘေတြဘက္ကလည္း သား၊ သမီး က်န္းမာေရးကို မ်က္ျခည္မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး ဂ႐ုစိုက္ေပးပါ။ ကေလးဘက္ကလည္း အိပ္ေရးဝဝအိပ္ပါ။ အေျခခံက်န္းမာေရးကို ဂ႐ုစိုက္ပါ။ ေနာက္အခ်က္က စိတ္ေအးေအးထားပါ။ ကေလးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ တစ္ႏွစ္လုံး အိေယာင္ဝါးေနလာတာ မ်ားတယ္။ စာေမးပြဲနားနီးၿပီ ဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ပ်ာၿပီ။ ဟိုစာၾကည့္ရသလိုလို၊ ဒီစာၾကည့္ရသလိုလို တကယ္တမ္းက်ေတာ့ မရဘူး။ စိတ္က စာေမးပြဲ အနားနီးေတာ့ ပ်ာလာၿပီ။ ပ်ာလာၿပီဆို နဂိုရၿပီးသား အခံရွိတာေတာင္ ေမ့သြားတတ္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ စိတ္ကိုမပ်ာဘဲနဲ႔ စိတ္ေအးေအးထားပါ။ ရၿပီသားကို ခိုင္ခိုင္မာမာ ျဖစ္ေအာင္ ထပ္ၿပီးေလ့လာပါ။ 

ဒီအခ်ိန္မွာ မိဘဘက္ကလည္း ကေလးစိတ္ပ်ာသထက္ ပ်ာသြားေအာင္၊ စိတ္ပူသထက္ ပူသြားေအာင္ တအားဖိအားမေပးပါနဲ႔။ ဒီအခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ကေလးရဲ႕ အေနအထားကို မိဘက အရွိအတိုင္း လက္ခံဖို႔ လိုပါတယ္။ အေျခအေနမွန္ကို မိဘကလည္း သိခ်င္မွသိမွာ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ တစ္ႏွစ္လုံး ေဘာ္ဒါနဲ႔ ပစ္ထားလို႔။ အခုခ်ိန္က ဖိအားမေပးဘဲနဲ႔ ကေလးကို အရွိအတိုင္း လက္ခံဖို႔ ႀကဳိတင္ျပင္ဆင္ထားေစခ်င္တယ္။ ဇြတ္တြန္းအားေပးရင္ ကေလးေတြက တျခားလမ္းလြဲ လုပ္စရာေတြ၊ ထိခိုက္တာ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ထိခိုက္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ရွိတာ မထူးဇာတ္ခင္း တာေပါ့။ ထြက္ေပါက္ရွာတာေပါ့။ အလြယ္ဆုံး အနိမ့္ဆုံးအေနနဲ႔ ေျပာရင္ မထူးေတာ့ဘူးဆိုၿပီး ရည္းစားေနာက္ လိုက္သြားတာမ်ဳိး မျဖစ္ေအာင္ေပါ့။ စာေမးပြဲ နီးလာရင္ အဲဒီလို ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ရွိတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက စာေမးပြဲနီးရင္ အနီးကပ္ ခန္႔မွန္းဆိုၿပီး ထြက္ေလ့ရွိတယ္။ အဲဒါေတြ ေနာက္ကို လိုက္မသြားသင့္သလို မိဘေတြကလည္း ခန္႔မွန္းဆိုတာေတြကို တြန္းအားမေပးဖို႔ လိုတယ္။ ဆိုခ်င္တာက စာစစ္ဦးစီးဌာနက ထုတ္တဲ့ ေမးခြန္းေဟာင္း ၅ စုံ ဆိုတာမ်ဳိးက ေလ့က်င့္သင့္တယ္။ အဲဒါကိစၥ မရွိဘူး။          

ေနဇာေက်ာ္