လူတွေရဲ့ အကျင့်စရိုက် အမူအကျင့်တွေဟာ ပထမဇာတ်လမ်းမှာ ပြောခဲ့သလို မွေးရာပါ အကျင့်ဆိုတာ ပယ်ဖျောက်ဖို့ သိပ်ခက်တယ်။ ကိုယ်လုပ်တာ မှန်တယ်ချည်း ထင်တတ်ကြ တယ်။ တချို့ကတော့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို လေ့လာစူးစမ်းပြီး အမှားကို ပြင်တတ်လာတယ်။ တချို့ကတော့ ပတ်ဝန်းကျင်ကို အလေးမမူဘဲ တစ်သက်လုံး မှားသွားကြတယ်။

စစ်ပွဲတွေ၊ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုတွေ၊ အနိုင်ကျင့် အကြမ်းဖက်မှုတွေ၊ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှု မြင့်တက်လာ နေတာတွေနဲ့ စားနပ်ရိက္ခာ ရှားပါးလာနေတာတွေ စတဲ့ ပြဿနာတွေကို ချဉ်းကပ်မှု မတူတဲ့ မူဝါဒတွေနဲ့ အဖြေရှာမယ့် အမျိုးသမီးတွေကို နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနဲ့ လူမှုရေးနယ်ပယ်တွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချနိုင်တဲ့ ခေါင်းဆောင်မှုနေရာတွေကို အရေးတကြီး လိုအပ်နေပါတယ်။

ကျွန်တော် တစ်နေ့က ပုသိမ်ကို သုံးညအိပ်ခရီးသွားခဲ့ပါတယ်။စိတ်ရော၊ လူရော ကျန်းမာရေးအတွက် နားချင်လို့သွားခဲ့တဲ့ခရီးပါ။ဖုန်းကို လုံးဝပိတ်ထားလိုက်ပါတယ်။စာရေးဆရာမကြီး ခင်နှင်းယုရဲ့ 'မွှေး' ဝတ္ထုရှည်ဟာ ကျွန်တော် ငယ်စဉ်က အလွန်စွဲမက်ခဲ့တဲ့ ဝတ္ထုရှည်ပါ။ဆရာမကြီးက သူငယ်စဉ်က အမြဲမြင်တွေ့နေခဲ့ရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ မြစ်ဝကျွန်းပေါ် ... အဲ ... ဧရာဝတီတိုင်းပေါ့ခင်ဗျာ။ ဒီတိုင်းရဲ့ လယ်ကွင်း တွေ၊ စပါးခင်းတွေရဲ့အလှကို သူ့ဝတ္ထုထဲမှာ အမျိုးမျိုးရေးဖွဲ့ထားပါတယ်။ဆရာမကြီးတို့ခေတ်က ဧရာဝတီတိုင်းရဲ့ စပါးခင်းတွေက ရိုးရိုး စိမ်းတာမဟုတ်ဘူးတဲ့

NLD အစိုးရလက်ထက်တွင် “၂၁ ရာစုပင်လုံ” ကျင်းပခဲ့ရာ လက်မှတ်ထိုးသူရော၊ မထိုးသူပါ တက်ခွင့်ပေးခဲ့သည်။ ဒုတိယအကြိမ် ညီလာခံတွင်တော့ လက်မှတ် ထိုးပါမှ တက်ခွင့်ရမည်ဟု ကြားရသည်။ တစ်ဆက်တည်း ကြားလာရသည်မှာ စိတ်မချမ်းသာစရာ စစ်ရေးသတင်းများ။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းစစ် ရပ်စဲရေးမှာ နိုင်ငံတကာ နိုင်ငံရေးနှင့်လည်း ဆက်စပ် ပတ်သက်နေဟန် ရှိသည်။

နိုင်ငံစီးပွားရေး တိုးတက်ရန် ပေါ်လစီအားနည်းလျှင် ပေါ်လစီပိုင်းကို ပြုပြင်ပေးရမည်။ လုပ်အားအင်အားစုများ ချွတ်ယွင်းနေလျှင် အင်အားစုများ၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကို မြှင့်တင်ရမည် စသည့် စဉ်းစားပုံ ဖြစ်သည်။

လူစွမ်းအား အရင်းအမြစ် အမှန်တကယ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့အတွက် ကောင်းမွန် မှန်ကန်သော စနစ်ကျသော လေ့ကျင့် ပျိုးထောင်မှု၊ စိတ်အား ထက်သန်မှု၊ ဇွဲလုံ့လ ရှိမှုနှင့် အချိန်ပေးနိုင်မှု စသည်တို့ လိုပါသည်။ မြဲမြံသော ကိုယ်ကျင့်တရားကို လက်ကိုင်ပြု၍ နိုင်ငံသားတိုင်း ပူးပေါင်း ပါဝင်ဖို့လည်း အထူး လိုပါသည်။

ပထမဦးစွာ လုပ်ရမည့်အချက်မှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ပြောသလို စင်ကာပူနိုင်ငံကို နောင်အနှစ် နှစ်ဆယ်အတွင်း ကျော်တက်ရမည် ဆိုသည်ထက် ထိုင်းနိုင်ငံကို နောင် ငါးနှစ်၊ ခြောက်နှစ်၊ ခုနစ်နှစ်အတွင်း အမီလိုက်ကြ၍ နောင်လာမည့် ဆယ်နှစ်တွင် ကျော်လွန်အောင် ကြိုးစား အားထုတ်ကြစေလိုပါသည်။

ထိုနဂိုအခှင့အှရေးကိုသာ ဝနထှမှးဆရာဝနမှှား အားပေးပှီး ပှငပှဆရာဝနမှှားအား ပိတပှငထှားခှငှးဖှင့ှ ဝနထှမှးဆရာဝနမှှားအတှကှ အထူးမဟာအခှင့အှရေးဟု ထငလှာစရနှေ လှည့ဖှှားထားသည့ှ အယောာငဆှောငှ ဆုလာဘမှှှသာ ဖှဈပါသညှ။ ထိုကဲ့သို့ လှည့ဖှှားအယောငဆှောငမှှုမှားသညှ ပှညသှူ့အစိုးရစဈစဈလကထှကတှှငှ မရှိသင့တှော့ပါပေ။

၎င်းအနေနှင့် ရာထူးက ဆင်းရသည်နှင့် နိုင်ငံတော် တရားရုံးတွင် အမှုရင်ဆိုင်ရန် သေချာသလောက်ဖြစ်နေ၍ ရာထူးက မဆင်းပေးရေး နိုင်ငံရေး ကစားကွက် ထထွင်နေခြင်းလည်းဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်ပသို့ ထွက်ပြေးဖို့လည်း မလွယ်ကူသဖြင့် ရာထူးမှလည်း မဆင်းပေးရအောင် အလွယ်ကူဆုံး လုပ်ငန်းစဉ်အနေနှင့် နိုင်ငံရေးကို ဘာသာရေးဖြင့် ခုတုံးလုပ်ပြီး မလေးရှားပြည်သူကို စည်းရုံးနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊

တောင်သူတွေရဲ့ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေကို စေတနာပါပါ ဆောင်ရွက်ပေးကြတဲ့ ဌာနဆိုင်ရာ အကြီးအကဲတွေကိုလည်း သူ့ရဲ့ လုပ်ဆောင်မှု အတိုင်းအတာအလိုက် ဆုပေးချီးမြှင့်ပေးတာမျိုး နိုင်ငံတော်က စီစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးသင့်တယ်လို့ မြင်မိပါတယ်။

ဤမျှ ငယ်ရွယ်သော ကျောင်းသူ ခွင့်လွှတ်ခြင်း တန်ဖိုးကို နားလည်ပါမည်လော၊ ဂုဏ်သိက္ခာ တန်ဖိုးတို့ကို သဘောပေါက်ပါမည်လောဟု ဆရာကြီးမှာ ဒွိဟပွားလျက် ရှိသည်။ သို့သော် နောက်တစ်ပတ်တွင် အတန်းထဲ မေ့ကျန် ပစ္စည်းများကို ကျောင်းရုံးခန်းသို့ နေ့စဉ် လာအပ်ခဲ့သူမှာ ထိုကျောင်းသူဖြစ်ကြောင်း အံ့သြဖွယ် တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။

စုစုပေါင်း ၂၃ နှစ်ခန့် ကြာနေသည့် အခြေခံဥပဒေကြီး၏ အချို့သော ပြဋ္ဌာန်းချက်များမှာ ခေတ်စနစ်နှင့် မကိုက်ညီတော့သဖြင့် နိုင်ငံတော်နှင့် နိုင်ငံသားများ၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် ပြောင်းလဲ ကျင့်သုံးလျှင် ကျင့်သုံးကြရမည်မှာ အမှန်ပင် ဖြစ်ပါကြောင်း

ကျွန်တော် ဘာကြောင့် အခုလို အမေစုအပေါ် စေတနာတွေ ရေစီးကမ်းပြို လိုက်နေရသလဲလို့ တွေးမိလိုက်တယ်။ အသက် ၇၀ ကျော် အမေအိုကြီး ကျွန်တော်တို့ ပြည်သူတွေအတွက် မမောနိုင် မပန်းနိုင် အလုပ်လုပ်ပေးနေတာ၊ အမေစုရဲ့ ဇွဲ၊ လုံ့လ၊ ပညာ၊ သိက္ခာ၊ စွန့်လွှတ်အနစ်နာခံမှုတွေနဲ့အတူ တိုင်းပြည်နဲ့ပြည်သူ အပေါ်မှာကော၊ လူသားအားလုံး အပေါ်မှာကော ထားရှိတဲ့ ကြီးမားတဲ့ မေတ္တာတွေကြောင့် ချစ်ခင်ရိုသေ လေးစားမူကြောင့်ပါ။

မြန်မာနိုင်ငံသားများ စိတ်ဓာတ်တက်ကြွပြီး နိုင်ငံအတွက် ကြိုးစားချင်စိတ် ရှိလာအောင် ရည်မှန်းချက်တစ်ရပ် ချပေးလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ စင်စစ် စင်ကာပူကို မျိုးဆက်တစ်ဆက်အတွင်း လိုက်မီရန်သည် မလွယ်ပါ။ အလွန့်အလွန် အားသွန်ခွန်စိုက် ကြိုးစားလျှင် မြန်မာလူဦးရေသည် စင်ကာပူ၏ ဆယ်ဆရှိသည့်အတွက် စင်ကာပူ တစ်ဦးချင်း ဝင်ငွေ၏ ဆယ်ပုံတစ်ပုံရှိလျှင် တစ်နိုင်ငံလုံး စုစုပေါင်း ဝင်ငွေအရ လိုက်မီကောင်းမီနိုင်မည် ဖြစ်သော်လည်း စင်ကာပူ နိုင်ငံသားတို့ လက်ရှိခံစားနေသော လူနေမှု အဆင့်အတန်းကို မီရန်မူ မလွယ်ပါ။

ဒီမိုကရေစီ စနစ်တွင်လည်း အားနည်းသော အတိုက်အခံနှင့် ကြုံရသည်များ ရှိနိုင်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် မဲဆန္ဒရှင် လူထုက ပါတီတစ်ခုကို သောင်ပြိုကမ်းပြို မဲပေးလိုက်သည့် အခါမျိုးတွင် ဖြစ်သည်။ ဤအခြေအနေတွင် လွှတ်တော်တွင်း အတိုက်အခံ အားနည်းနိုင်သည်ဖြစ်၍ မီဒီယာနှင့် အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းတို့၏ အားကို ပို၍ ယူသင့်သည်ဟု ပညာရှင်များက အဆို ပြုကြပါသည်။ (လာရီဒိုင်းမွန်း - ၂၀၁၆)