ကၽြန္ေတာ့္အဖြဲ႔သားမ်ားသည္ ငွက္ႀကီးေတာင္ဓား၊ ဝါးရင္းတုတ္မ်ားနဲ႔ ဂ်င္ဂလိမ်ားကို ကိုင္စြဲ၍ လိုက္ပါလာၾကပါတယ္။ ကိုတင္ဦးႏွင့္ ကိုေအာင္မင္းသိန္းတို႔ႏွစ္ဦးသည္ ကၽြန္ေတာ့္ေရွ႕မွကာ၍ေလွ်ာက္ၿပီး က်န္အဖြဲ႔ဝင္မ်ားမွာ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ဘယ္ညာႏွင့္ ေနာက္ေက်ာဘက္မွရံ၍ ေလွ်ာက္ၾကပါတယ္။

ကၽြႏု္ပ္တို႔ႏိုင္ငံရွိ မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္မ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ အျခားေသာျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းေဆာင္႐ြက္ႏိုင္သည့္ ပင္ကိုစြမ္းရည္မ်ား ရွိၾကသည္။ သို႔ေသာ္ စိန္ေခၚမႈရွိေနေသာ အေျခအေနမ်ားတြင္ ဇြဲ၊ လံု႔လ၊ ဝီရိယျဖင့္ မဆုတ္မနစ္ ႀကိဳးစားရန္ႏွင့္ တီထြင္ဖန္တီးႏိုင္ရန္ အရည္အခ်င္းမ်ား ပိုမိုလိုအပ္ေနသည္။ ထိုအရည္အခ်င္းမ်ားသည္ နည္းပညာဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္မႈကဲ့သို႔ မ်ားစြာ အေရးႀကီးလွပါသည္။

... အစိုးရနဲ႔ တစ္ခါေတြ႔လိုက္၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ တစ္မ်ိဳးဆံုလိုက္ ဆိုတာမ်ိဳးထက္ ေက်ာ္လြန္ၿပီး ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ကို ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ႏိုင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ အေနနဲ႔ကသာ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္၊ လႊတ္ေတာ္၊ အျခားႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ CSO ေတြနဲ႔ သီးျခားေခၚယူေတြ႔ဆံုၿပီး ဦးေဆာင္သင့္တဲ့ကာလ ျဖစ္ေနပါၿပီ ...

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အျပစ္မဲ့ ေက်ာင္းသားေလး တစ္ေယာက္ကေတာ့ အသက္မဆံုး႐ံႈးသင့္ဘဲ ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာ ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒါကို သင္ခန္းစာ မယူႏိုင္ၾကေသးဘဲ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ လက္ညႇိဳးထိုး အျပစ္လႊဲခ်ေနၾကတုန္းပဲ ရွိၾကပါေသးတယ္။ ေနသာသလိုေနၾက၊ ၿပီးမွ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ အျပစ္တင္ၾကတာဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာေတြရဲ႕ ဓေလ့ႀကီးတစ္ခုလိုေတာင္ ျဖစ္ေနၿပီလားလို႔ စိုးရိမ္တႀကီး ျဖစ္မိပါတယ္။

အဓိကေတာ့ တပ္မေတာ္ႏွင့္ စစ္အာဏာရွင္ကို ခြဲျခားျမင္တတ္ဖို႔ လိုသည္။ စစ္တပ္ဓာတ္မတည့္ေသာ စိတ္အခံႏွင့္ေတြးၾကလွ်င္ အျပစ္ေတြခ်ည္းသာ ျမင္ရေပမည္။ ခ်စ္လြန္းေသာစိတ္ႏွင့္ ၾကည့္ျပန္လွ်င္လည္း အျပစ္အနာအဆာဟူ၍ တစ္စက္မွ် ေတြ႔ၾကမည္မဟုတ္။ ခ်စ္ျခင္း မုန္းျခင္းကို ခြာၿပီးၾကည့္နိင္မွ အားနည္းခ်က္/အားသာခ်က္ကို ေတြ႔ရမည္။ မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမူ တိုင္းျပည္၏ အင္အားစု မွန္သမွ်ကို တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ေနရာတက် အသံုးခ်ႏိုင္လွ်င္ တိုးတက္မႈ ျမန္သည္။

ေလာေလာဆယ္ေျဖရွင္းရမည့္ ျပႆနာက လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ေတြႏွင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းၿပီး ေဒသေအးခ်မ္းသြားဖို႔ ျဖစ္သည္။ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ ဦးစြာ တည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္သည္။ မူေတြ၊ ေဘာင္ေတြ၊ ဖရိန္ေတြကို ေနာက္မွစဥ္းစားၿပီး လတ္တေလာ အဆင္မေျပ ျဖစ္ေနသည့္ ေျမာက္ပိုင္းအဖြဲ႔ေတြႏွင့္ ဘယ္လို နားလည္မႈ တည္ေဆာက္မလဲ ဆိုတာသာ အေရးအႀကီးဆံုး ျဖစ္ပါသည္။ ထိုျပႆနာေတြ မေျဖရွင္းႏိုင္သေ႐ြ႕ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံက ယခုလိုပဲ အႏွစ္သာရ ကင္းမဲ့ေနပါလိမ့္ဦးမည္။

ျပင္ပေဈးကြက္မွာေတာ့ ေမးခြန္းပံုစံသစ္အတြက္ အေထာက္အကူျပဳစာစဥ္ေတြ ထြက္ေနပါၿပီ။ ကေလးတိုင္း မဝယ္ႏိုင္ပါဘူး။ တစ္ေထာင္တန္က ႏွစ္ေထာင္ျဖစ္ေနတယ္။ ဆရာ၊ ဆရာမေတြကပဲ အိတ္စိုက္ဝယ္ၿပီး ေလ့လာၾကပါ။ ဘာပဲေျပာေျပာ အေထာက္အကူျဖစ္ေစတာမို႔ ေက်းဇူးေတာင္တင္ရပါလိမ့္မယ္။

တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုမႈကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္တို႔ ခြဲလုပ္ေနရတယ္ဆိုကတည္းက လြဲေနတာပါပဲ။ ျဖတ္သန္းမႈဆန္႔က်င္ဘက္ကေနလာသူ၊ အယူအဆ မတူသူေတြျဖစ္လို႔ ကြဲျပားတာ ဘာဆန္းလို႔လဲ ဆိုေပမယ့္ ႏိုင္ငံဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးပဲျဖစ္ျဖစ္ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္ အယူအဆကြဲျပား လြန္ဆြဲေနတာမ်ိဳးျဖစ္ရင္ ခရီးမတြင္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အစိုးရသက္တမ္းအားျဖင့္ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္သာက်န္ပါေတာ့မယ္။ က်န္ရွိတဲ့ သက္တမ္းကာလအတြင္းမွာ ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာအထိ ခရီးေပါက္ႏိုင္သလဲ၊ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ပင္လံုညီလာခံအတြက္ ယခုတတိယပင္လံုအစည္းအေဝးက မည္မွ်အထိ ပံ့ပိုးေပးႏိုင္မလဲဆိုတာ အခ်ိန္ကာလရရွိမႈ၊ လုပ္ငန္းပမာဏ၊ ညႇိႏိႈင္းႏိုင္မႈအေျခအေန၊ ပါဝင္ေနသူအားလံုးရဲ႕ ဆႏၵသေဘာထားမ်ားနဲ႔သာ တိုက္႐ိုက္အခ်ိဳးက်ေနပါလိမ့္မယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ ငယ္ငယ္႐ြယ္႐ြယ္ႏွင့္ အသက္ဆံုး႐ံႈးခဲ့ရသူျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အ႐ြယ္နဲ႔မလိုက္ေအာင္ ႀကီးေလးတဲ့ ႏိုင္ငံ့တာဝန္ေတြကို ထမ္းပိုးခဲ့သူျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕ အတြင္းစိတ္ကေတာ့ “ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာ တာဝန္ကိုပဲယူတယ္ ေနရာကိုမယူဘူး”ဆိုတဲ့ စိတ္အၿမဲရွိခဲ့တယ္။

ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈလြန္ကဲေနတာ မေကာင္းသလို ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္ေလးစားမႈ ေပ်ာက္ဆံုးေနျပန္ရင္လည္း အဆင္မေျပပါဘူး။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္မႈေပ်ာက္ဆံုးေနသူဟာ တျခားသူေတြအေပၚမွာလည္း ယံုၾကည္ႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္ေလးစားႏိုင္မွသာ တျခားသူေတြအေပၚမွာလည္း ယံုၾကည္ေလးစားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အရာရာတိုင္းကို သင့္တင့္ေသာ ႏွလံုးသြင္းနဲ႔ ႐ႈျမင္ႏိုင္ဖို႔လိုပါလိမ့္မယ္။

... ကၽြန္ေတာ္တုိ႔တစ္ေတြ အႏွစ္ ၂၀ အတြင္း စင္ကာပူကုိေက်ာ္တက္ဖို႔ဆုိတာကို အိပ္မက္ထဲမွာခဏထားၿပီး ထုိင္းႏုိင္ငံကုိ အမီလုိက္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳးစားၾကမယ္ဆုိရင္ ပထမဆံုး ျပင္ၾကရမွာက အစုိးရရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲေရးစနစ္နဲ႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ စည္းကမ္းလုိက္နာမႈ၊ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့အျမင္မ်ားနဲ႔ အစုိးရရဲ႕ အမ်ားအက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းေတြမွာ စိတ္ရင္း ေစတနာ ျဖဴစင္စြာနဲ႔ အတူတကြ ပူးေပါင္းပါဝင္ေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ...

လက္ရွိ ရခိုင္လူထုသည္လည္း ANP လား၊ ALD လား၊ သို႔မဟုတ္ ပါတီျဖစ္မလာေသးေသာ အဖရခိုင္ပါတီ (AFP) လားဆိုသည္ကို ကိုယ္တိုင္ သဲကြဲဦးမည္ မဟုတ္ေခ်။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ရေသ့ေတာင္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲသည္ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈျပင္းထန္ေသာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတစ္ခု ျဖစ္လာႏိုင္ေျခ ရွိသည္မွာ ေသခ်ာ၏။

... ဖက္ဒရယ္ခရီး နီးဖို႔ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးက႑အတြင္းမွာ ပါရွိလာမယ့္ သေဘာတူညီခ်က္ေတြကသာ ေရွ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြက္ အဓိက အခရာက်ေနတာမို႔ ဒီက႑ေတြမွာ ဘယ္လိုေတြ တိုးတက္မႈရွိလာမလဲ၊ ဆုတ္ယုတ္ေနလဲ၊ ဒီအေပၚ ဘယ္သူေတြကေတာ့ တြန္းတြန္းတိုက္တိုက္လုပ္ၿပီး ဘယ္သူေတြ ဘယ္အဖြဲ႔ေတြကေတာ့ ၾကားခိုေနသလဲ၊ ဘယ္အဖြဲ႔ေတြက သေဘာထား တင္းမာေနသလဲ၊

စီးပြားေရး ကပ္ဆိုက္ၿပီဆိုလွ်င္ အေမရိကန္၊ ဥေရာပႏွင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတို႔တြင္ တင္ရွိေသာေႂကြးက မ်ားျပားလွပါသည္။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ထိုအစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ စီးပြားေရးကပ္မွလြတ္ေျမာက္ ရန္ မလြယ္ကူလွပါ။ ဤကဲ့သို႔ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ျခင္း (Protectionism) တစ္ခုသာ လုပ္စရာရွိပါသည္။ မိမိအက်ိဳးကိုကာကြယ္ရန္အတြက္ ႏိုင္ငံတြင္းဝင္လာမည့္ ကုန္ပစၥည္းအေပၚ အခြန္စည္းၾကပ္ျခင္းကိုသာ လုပ္ႏိုင္ၾကပါသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ အေျမာ္အျမင္ႀကီးသူမ်ားက ခ်မွတ္ထားခဲ့ၾကေသာ (Free Trade) ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာ အရာမ်ားသာ ဆက္တိုက္ျဖစ္လာရန္ ရွိပါသည္။