ကၽြန္ေတာ္တို႔၏ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း၌ အသိမွန္ႏွင့္ အက်င့္မွားေနေသာသူမ်ားကို မ်ားစြာေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ ေတြ႔ျမင္ေနရပါသည္။ ထိုအသိမွန္ႏွင့္ အက်င့္မွားကို က်င့္ေနၾကသူမ်ားသည္ မိေက်ာင္းကဲ့သို႔ မာယာမ်ားတတ္ပါသည္။ မိမိ၏ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကိုသာၾကည့္တတ္ၿပီး မိမိကိုယ္သာ ဗဟိုျပဳေနတတ္ၾကပါသည္။ သူတို႔သည္ သူတို႔သိေသာ အသိအေပၚ ေမတၱာႏွင့္ က႐ုဏာကို မထည့္ေပါင္းႏိုင္ၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။

ျဖစ္လာသည့္ျပႆနာမ်ားမွာ မည္သည့္အေရာင္မွ်မပါဘဲ ႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္းၾကည့္လွ်င္ ႐ိုးရွင္းပါသည္။ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မည္သည့္ျပႆနာမဆို လူမ်ိဳးေရးအေရာင္၊ ႏိုင္ငံေရးအေရာင္၊ ပါတီစြဲအေရာင္မ်ား မပါဘဲ ပကတိအတိုင္းၾကည့္လွ်င္ ပကတိအတိုင္း ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံေရး အျမတ္ထုတ္လိုမႈေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးသတ္ကြင္းတည္ေဆာက္လိုမႈေတြႏွင့္ ၾကည့္လွ်င္ေတာ့ အရာရာသည္ ႐ႈပ္ေထြးေနပါလိမ့္မည္။

အမွန္ေတာ့ ဒီအဂတိလိုက္စားမႈေတြ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိတဲ့ေနရာ၊ ျဖစ္ႏိုင္ေျခအရွိဆံုးကိစၥေတြကို ေလ့လာၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျပည္သူ႔ဘ႑ာေငြေတြနဲ႔ အျခားျပည္ပႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြက ကူညီၾကတဲ့ေငြေတြအေပၚ ျပန္လည္သံုးစြဲၾကတဲ့ အစိုးရဌာနေတြမွာ အမ်ားဆံုးေပၚေပါက္ေနတာ ျမင္ၾကရမွာပါ။

အမွားကို အမွားဟု မျမင္ႏိုင္ဘဲ တစ္ဖက္ကန္း အေတြးဘက္သို႔ ဦးတည္၍ေနတတ္ေသာေၾကာင့္ ခ်စ္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚတတ္ေသာ ယံုၾကည္မႈမ်ားျဖင့္ မဆံုးျဖတ္ၾကဖို႔ အထူးလိုအပ္လွပါသည္။ ခ်စ္ျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ျဖစ္ေပၚတတ္ေသာ ယံုၾကည္မႈမ်ားသည္ ၾကာရွည္လည္း မခံတတ္ပါေပ။ အခ်စ္မကုန္ခင္ ယံုၾကည္မႈ ကုန္ခမ္းတတ္ေသာ သေဘာမ်ိဳး ရွိေပသည္။

ယင္းတြင္ မွန္ကန္ေသာ အသက္ေမြးမႈ၊ လူနဲ႔ သဘာဝ ၀န္းက်င္ဆက္စပ္ပံု၊ တန္ဖိုးမ်ားကို ေငြေၾကးျဖင့္ တိုင္းတာမႈ၊ ဗုဒၶအလိုက် တန္ဖိုးမွာ ေပ်ာ္႐ႊင္တင္းတိမ္ႏိုင္မႈျဖစ္ၿပီး ေငြေလာဘေနာက္ မလိုက္မႈတို႔ကို ညႊန္းထားသည္။ ေခတ္အျမင္အားျဖင့္ တိုးတက္မႈဆိုသည္မွာ ႐ုပ္သေဘာကို အသားေပးမႈမ်ားၿပီး ဗုဒၶအျမင္မွာ က်င့္ဝတ္စိတ္ဓာတ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကို ပိုကဲသည္။

လူႀကီး သို႔မဟုတ္ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာၿပီဆိုလွ်င္ အေျပာအဆို ကိုယ္ႏႈတ္အမူအရာ အစစ သတိထားေျပာရသည္။ တစ္ေယာက္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ေတာ့ မတူၾက။ အခ်ိဳ႕လူႀကီးေတြက စကားကို လက္လြတ္စပယ္ ေျပာတတ္ေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕လူႀကီးေတြက်ေတာ့ သတိႏွင့္ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ ေျပာသည္။ အခ်ိဳ႕က လူႀကီးဆိုေသာ ရာထူးတာဝန္ ရလာေသာအခါ မိမိ ၏အေျခအေနမွန္ကို ေမ့သြားတတ္သည္။ ကိုယ္ေျပာသမွ်စကား ေအာက္ကလူေတြ နားေထာင္ေနရသည္ဆိုၿပီး အမွားအမွန္ မေဝဖန္ႏိုင္ေတာ့သလို မိမိလုပ္သမွ် အမွန္လို႔လည္း ထင္သြားတတ္သည္။

အခြန္ေပးေဆာင္ဖို႔ဆိုတာ ႏိုင္ငံသားတိုင္းရဲ႕တာဝန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ျငင္းဆိုစရာ မရွိပါဘူး။ လိုက္နာၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံသားတိုင္း အခြန္ေပးေဆာင္ဖို႔၊ ႏိုင္ငံေတာ္က အခြန္အျပည့္အဝရရွိဖို႔ဆိုရာမွာ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ ဝင္ေငြတိုးတက္ေရး၊ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း ရရွိေရးမ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ ေတာ္လွန္ခ်င္တဲ့သူ မ်ားလာေလေလ မျငိမ္းခ်မ္းေလ။ မျငိမ္းခ်မ္းေလ တိုးတက္မႈ ေနာက္က်ေလ။ တိုးတက္မႈ ေနာက္က်ေလ အရာရာဆံုး႐ံႈးေလ။ ကမၻာ့အလယ္မွာ မ်က္ႏွာငယ္ရေလ။ ဒီဒဏ္ေတြ ဘယ္သူေတြ ခံရမလဲ။

လွ်ပ္စစ္ကို အစိုးရကေန အ႐ံႈးခံၿပီး ေရာင္းမေနပါနဲ႔။ ႏိုင္ငံတကာ ကုမၸဏီ ေတြကို ဖိတ္ေခၚၿပီး ပုဂၢလိကပိုင္ လုပ္လိုက္ပါ။ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ ပို႔လႊတ္ျခင္း၊ ျဖန္႔ျဖဴးျခင္းေတြမွာ ပုဂၢလိကကုမၸဏီေတြကို ၿပိဳင္ခိုင္းပါ။

မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြအေနႏွင့္ ဒီမိုကေရစီဆိတ္သုဥ္းၿပီး အာဏာရွင္စနစ္ တစ္ေက်ာ့ျပန္မလာေရးအတြက္ တိုက္ပြဲေတြ ဝင္ၾကရဦးမည္။ ရရွိဖို႔ခက္ခဲသည့္ သန္႔ရွင္းေသာ အစိုးရဆိုတာကိုလည္း ရွင္းႏိုင္သမွ်ရွင္းေအာင္ ျဖစ္ႏိုင္သမွ်ျဖစ္ေအာင္ ရႏိုင္သမွ် ရေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရဦးမည္ျဖစ္သည္။

မည္သူမွ် အမ်ားျပည္သူႏွင့္ ဆိုင္ေသာေနရာတြင္ ေလာင္းကစားျခင္း ျပဳလုပ္ရန္ ေလာင္းေၾကးေတာင္းခံ စုေဆာင္းျခင္း၊ ေလာင္းကစားျခင္း၊ ေလာင္းကစားရန္ အားေပးကူညီျခင္း၊ လူစုျခင္း၊ လံႈ႔ေဆာ္ျခင္းမျပဳရ၊ မည္သည့္အားကစားပြဲ သို႔မဟုတ္ ေလ့က်င့္ပြဲကိုမဆို ေလာင္းကစားျခင္း၊ ေလာင္းကစားရန္ တစ္နည္းနည္းျဖင့္ အားေပးကူညီျခင္း၊ လူစုျခင္း၊ လံႈ႔ေဆာ္ျခင္းမျပရ၊ ျပဳပါက ထိုသူကို အနည္းဆံုး တစ္လမွ အမ်ားဆံုး ေျခာက္လအထိ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ရမည့္အျပင္ က်ပ္ငါးေသာင္းအထိ ေငြဒဏ္လည္း ခ်မွတ္ႏိုင္သည္ဟုလည္းေကာင္း၊ ထိုျပစ္မႈကိုပင္ ထပ္မံက်ဴးလြန္ေၾကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွား စီရင္ျခင္းခံရလွ်င္ ထိုသူကို အနည္းဆံုး ေျခာက္လမွ အမ်ားဆံုး တစ္ႏွစ္အထိ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ရမည့္အျပင္ အနည္းဆံုး က်ပ္ငါးေသာင္းမွ အမ်ားဆံုး က်ပ္တစ္သိန္းအထိ ေငြဒဏ္လည္း ခ်မွတ္ႏိုင္သည္ဟုလည္းေကာင္း၊ ထို႔အျပင္ မည္သူမွ် ေလာင္းကစားအိမ္တြင္ ေလာင္းကစားျခင္း မျပဳရ၊ ေရာက္ရွိေနျခင္းမရွိေစရ၊ ထိုျပစ္မႈကိုက်ဴးလြန္ပါက ထိုသူကို အနည္းဆံုး ေျခာက္လမွ အမ်ားဆံုး တစ္ႏွစ္အထိ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ရမည့္အျပင္ အနည္းဆံုး က်ပ္ငါးေသာင္းမွ အမ်ားဆံုး က်ပ္တစ္သိန္းအထိ ေငြဒဏ္လည္း ခ်မွတ္ႏိုင္သည္။ ထို႔ျပင္ ျပစ္မႈႏွင့္အက်ံဳးဝင္ေသာ သက္ေသခံပစၥည္းႏွင့္ ေငြကို ျပည္သူ႔ဘ႑ာအျဖစ္ သိမ္းဆည္းျခင္းခံရမည္ဟုလည္းေကာင္း၊ ထပ္မံက်ဴးလြန္ေၾကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွားစီရင္ျခင္းခံရလွ်င္ ထိုသူကို အနည္းဆံုး တစ္ႏွစ္မွ အမ်ားဆံုး သံုးႏွစ္အထိ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ရမည့္အျပင္ အနည္းဆံုး က်ပ္တစ္သိန္းမွ အမ်ားဆံုး က်ပ္ငါးသိန္းအထိ ေငြဒဏ္လည္း ခ်မွတ္ႏိုင္သည္။

ရာထူးအေခၚအေဝၚအားျဖင့္သာ ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ခဲ့ေသာ္လည္း တိက်သည့္တာဝန္ႏွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို ဥပေဒအရ သတ္မွတ္ေပးခဲ့ျခင္း မရွိသည့္အတြက္ ခ႐ိုင္ႏွင့္ၿမိဳ႕နယ္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးမ်ားသည္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၊ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ား၏ လမ္းၫႊန္မႈျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာအဆင့္၏ ရပ္႐ြာေအးခ်မ္းသာယာေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရး၊ ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳ ေဆာင္႐ြက္ေရး စသည့္လုပ္ငန္းမ်ားကို အတတ္ႏိုင္ဆံုးေအာင္ျမင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၾကသည္။ ဆိုရလွ်င္ အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္အတိုင္း ဇာတ္ဆရာအလိုက် မီးစင္ၾကည့္၍ ကခဲ့ၾကရသည္သာ ျဖစ္ပါသည္။

အပူခ်ိန္ျမင့္တက္မႈသည္ ႏိုင္ငံအတြက္ သဘာဝကပ္ ေဘးတစ္ခု ျဖစ္လာဖြယ္ရွိသည္။ အားလံုးသိၾကသည့္အတိုင္း သဘာဝေဘး တစ္ခုႀကံဳၿပီးႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္ ေနာက္ဆက္တြဲ ေဘးဒုကၡေတြ လိုက္လာတတ္သည္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ ခက္ေနသည္မွာ ၎ဘံုကံၾကမၼာဆိုးအတြက္ ႏိုင္ငံသားအမ်ားစုက ေသြးေအးေနၾကသည္။

ေခတ္ႏွင့္အညီ လွ်ပ္စစ္မီးကို ၿမိဳ႕တိုင္း၊ ႐ြာတိုင္း၊ အိမ္တိုင္း၊ လူတိုင္းက သံုးခ်င္ၾကပါသည္။ လွ်ပ္စစ္မီး၏ အက်ိဳးမ်ားၾကပံုကို လူတိုင္းက သိရွိေနေသာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ လွ်ပ္စစ္မီးရရွိလို႔ အက်ိဳးမ်ားမႈမ်ားရွိၾကသလို လွ်ပ္စစ္မီးႀကိဳးဆြဲသည့္အခါ မလြတ္မလပ္ေသာ ေၾကာင့္ ခုတ္လွဲလိုက္ရေသာ သစ္ႀကီးပင္မ်ား၏ ေက်းဇူးႀကီးပံုမ်ားကိုလည္း သိတတ္ၾကဖို႔လိုေပသည္။ သစ္ႀကီးပင္မ်ား၏ သက္တမ္းကို တြက္စစ္ၾကည့္႐ံုႏွင့္ ေအးျမျခင္းအတိုင္းအတာကို သိသင့္ေပသည္။

ကမၻာ့လူဦးေရ အထူထပ္ဆံုးႏိုင္ငံႀကီးက သူတို႔ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ လူမႈစီးပြားဘဝ ျပည့္စံုႏိုင္ဖို႔ စဥ္းစားတဲ့အခါ အဓိကက်ၿပီး အလိုအပ္ဆံုးအရာဟာ လွ်ပ္စစ္မီးျဖစ္လို႔ပါ၊ သူ႔ျပည္သူေတြ လွ်ပ္စစ္မီးကိုရဖို႔ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ရရ ျဖည့္တင္းေပးဖို႔သည္သာလွ်င္ သူတို႔ရဲ႕ အႏၲိမရည္မွန္းခ်က္ ျဖစ္ဟန္တူပါတယ္။ အဲသလိုစဥ္းစားရင္ ေ႐ႊအိတို႔ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံကေရာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ မလိုအပ္ဘူးလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္း ျပန္ေမးစရာအေၾကာင္းရွိပါတယ္။ လိုတာေပါ့ဆိုတဲ့အေျဖဟာ ေမးခြန္းမဆံုးခင္ ဟိန္းေနေအာင္ ထြက္လာမွာပါ။ ဒါဆိုရင္ ေ႐ႊအိတို႔ရဲ႕အစိုးရကေရာ ေ႐ႊအိတို႔ႏိုင္ငံသားေတြအတြက္ လိုအပ္ေနတဲ့လွ်ပ္စစ္ကို ျဖည့္တင္းႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားရေပမည္မဟုတ္ဘူးလား။