ဒါပေမဲ့ လတ်တလော မြင်နေရတဲ့ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွေ အရတော့ သိပ်မလွယ်သေးပါ။ စစ်အာဏာရှင် လက်ကျန်အတွေးအခေါ် ရှိနေသူတွေကို ဒီမိုကရေစီ အတွေးအခေါ် ဝင်လာအောင် စည်းရုံးရမယ့်အစား အာဏာရ ဒီမိုကရေစီခေါင်းဆောင်ပိုင်း တချို့မှာ အာဏာရှင် အတွေးအခေါ် ကူးစက်လာတာမျိုးတောင် မြင်နေရပါတယ်။ Institutional အဖွဲ့အစည်း သဘောအပြောင်းအလဲ မဟုတ်ဘဲ လူပုဂ္ဂိုလ်ပေါ် အခြေခံတဲ့ အပြောင်းအလဲမျိုးကိုသာ တွေ့လာနေရပါတယ်

ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ်တွင် ရင်းနှီး မြှုပ်နှံခြင်းသည် အကောင်းဆုံး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်း ဖြစ်သည်။ တံခါးဖွင့်လိုက်သဖြင့် ဧရာမ အင်အားစုများ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ဝေါခနဲ စီးဝင်လာတော့မည်ဖြစ်ရာ ရင်ဆိုင် စီးမျောနိုင်ရန် ကိုယ်ခံအား တောင့်ဖို့ လိုသည်။

နံနက်က ဖမ်းသော်လည်း ညနေတွင် ပြန်လည် ရောင်းချနေပါသည်။ စည်ပင်တာဝန်ရှိသူများက ဖမ်းဆီးသည့် ကျူးကျော် ဈေးသည်များဟု မထင်လိုက်ပါနှင့်။

အထင်အရှား ရှိနေသော သဘောထား ကွဲလွဲမှုများကို ညှိနှိုင်း အဖြေ ရှာနိုင်ပါမည်လော ...။ ပြောရလျှင် ဒါလည်း "မသေချာ"ပါ။ မသေချာ မရေရာမှုများကို သေချာ ရေရာအောင် ဖန်တီးကြိုးပမ်း ရခြင်းသည်ပင် နိုင်ငံရေး မဟုတ်ပါသလော ...။

ထိုစနစ်ကို ကြိုးနီစနစ်ဟု မဆိုလျှင် ဘယ်စနစ်ကို ကြိုးနီစနစ်ဟု ခေါ်ရမည် မသိပါ။ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို ဖိတ်ခေါ်ရမည့် ရုံးကြီးမှာ ထိုရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုများကို တားဆီးပိတ်ပင်သည့် ဂိတ်ကြီးသဖွယ် ပြုမူနေသည်ဟု ခံစားမိပါသည်။

အဲသလို လမ်းကြောသစ် ရှာတဲ့နေရာမှာ NLD တစ်ပါတီကပဲ ရှာတာမျိုး မဟုတ်ဘဲ ဒီမိုကရေစီ မျက်နှာဖုံး စွပ်ဖို့သာသုံးတဲ့ နိုင်ငံရေး ပါတီတွေကိုတော့ အထူး သတိထားပြီး ဒီမိုကရေစီ စစ်စစ်ကို နှစ်နှစ်ကာကာ ယုံကြည်တဲ့ နိုင်ငံရေး ပါတီတွေ၊ အထူးသဖြင့် တိုင်းရင်းသား နိုင်ငံရေး ပါတီတွေကိုလည်း “ဘုတ် ကျီးရိုသေ၊ ကျီး ဘုတ်ရိုသေ” ဆက်ဆံရေးနည်းနဲ့ တစ်လှေတည်းစီးပြီး ခရီးအတူ သွားသင့်ပါတယ်။

စာတော်ပြီး မိဘပတ်ဝန်းကျင်ကလည်း လိမ္မာရေးခြား ရှိတယ်လို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ လူငယ်ကျောင်းသားလေး တစ်ဦးဟာ တက္ကသိုလ်မှာ ကျောင်းသွားတက်ရာက အစပြုလို့ မူးယစ်ဆေးစွဲသွားရင်း သူ့ဖခင်နဲ့မိခင်ကို ဓားနဲ့ထိုးမိကြတဲ့ ကိစ္စပါ။ အဲဒီလူငယ်လေး အနေနဲ့လည်း ကြောက်လန့်ပြီး...

လတ်တလောတွင် ဆရာဝန် အင်အားစု၏ တုံ့ပြန်ကန့်ကွက် လာနိုင်ခြေကို လွန်ဆန်ရန် ခဲယဉ်းမည် ဖြစ်အံ့လည်း ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး လုပ်ငန်းအကြောင်း ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်ပြီး နိုင်ငံတကာနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများသည့် လက်ရှိ ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးကမူ ပြဿနာကို အခြေခံကျကျ နားလည်နိုင်မည်ဟု ခန့်မှန်းထားရသည်

မြန်မာ့နိုင်ငံရေး၏ လက်ရှိအချိန်သည် စစ်ဘက်-အရပ်ဘက် ဆက်ဆံရေးကို သတိမူကြရတော့မည့် အချိန်ပင်ဖြစ်သည်။ နှစ်ပေါင်းများစွာ နိုင်ငံရေးအာဏာကို ချုပ်ကိုင်ခဲ့သော စစ်ဘက်၏နိုင်ငံရေးမှ အထွက်ချိန် ဖြစ်သောကြောင့် ယင်းအခြေအနေကို အရပ်ဘက်က အထူးသတိပြု ကိုင်တွယ်နိုင်ဖို့...

ကျန်းမာရေးမှူးများ အတွက် အဓိက ခံရခက်စေသော အချက်မှာ သူတို့အတွက် မျက်နှာကြက် နိမ့်လွန်းနေခြင်းဟု မြင်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။ သူတို့အတွက် လုပ်ရည်ကိုင်ရည် မည်မျှပင်ရှိစေကာမူ ရာထူးအကြီးကြီး ရပိုင်ခွင့်မရှိခြင်းက အဓိကအချက်ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကတော့ ‘ငြိမ်းချမ်းရေးရဖို့ဆိုလျှင် ကိုယ်ဘာလိုချင်သည် ဆိုတာထက် ကိုယ်ဘာပေးနိုင်သလဲ အရင်စဉ်းစားကြဖို့’ အစောကတည်းက တိုက်တွန်းထားသည်။ အလျှော့အတင်းမရှိ ကိုယ်ဖြစ်ချင်တာ၊ ကိုယ်လိုချင်တာတွေပဲ စကားဝိုင်းထဲ စွတ်ပြောနေလျှင်တော့ ထိုစကားဝိုင်း ဘယ်တော့မှ အဆုံးသတ်နိုင်လိမ့်မည် မထင်ပါကြောင်း.

တရုတ်တို့ ကိုင်တွယ်နေတဲ့ “မြစ်ဆုံစီမံကိန်း”ဟာ တရုတ်တို့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ “တောင်တရုတ်ပင်လယ် အရေးကိစ္စ” နဲ့ နှိုင်းယှဉ် ကိုယ်ချင်းစာပြီး NLD အစိုးရနဲ့ ဆွေးနွေး အဖြေရှာပေးဖို့ တရုတ်တို့ကို တောင်းဆိုလို ပါတယ်။

‘ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးကို မဖြစ်မနေ တည်ဆောက်မည်’ ဟု ကြွေးကြော်ထားသော ‘၂၁ ရာစုပင်လုံ’ က ‘နိုင်ငံရေး’ နှင့် ‘လုံခြုံရေး’ သာ ဆွေးနွေးမည်ဟုဆိုထားရာ ‘စီးပွားရေး’ ခေါင်းစဉ်ပျောက် နေသည်။ ဤသို့ဆိုလျှင် သယံဇာတလုပွဲများကို အဆုံးသတ်စေသည့် ‘သယံဇာတခွဲဝေရေး’ (Resource Sharing) ကို မည်သည့်ခေါင်းစဉ် အောက်တွင် အဖြေရှာကြရမည်နည်း။

ကင်ဆာရောဂါလို နိုင်ငံရေးဗျူဟာမျိုးသုံးပြီး ပြည်ပက ပယောဂ လက်တံတွေနဲ့ မမြင်နိုင်တဲ့ အရစ်အပတ်တွေကို အထူးသဖြင့် တိုင်းရင်းသား ပြည်သူလူထုက မခံမိကြဖို့၊ ခံမိပြီ ဆိုရင်လည်း ခွဲစိတ်ကုသပစ်ကြဖို့၊ ပြည်တွင်းမှာ နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ ရှိနေကြ၊ နေထိုင်နေကြတဲ့ ဧည့်နိုင်ငံသားတွေကလည်း ကိုယ့်ဝမ်းစာ ကိုယ့်စီးပွားကို ရိုးရိုးသားသား ရှာဖွေစားသောက်ကြဖို့၊ ကိုယ်ထမင်းစားနေတဲ့ နိုင်ငံကို သစ္စာမဖောက်ကြဖို့ တောင်းဆိုပါတယ်

လုပ်ငန်းများ မကြန့်ကြာအောင် မည်သည့်လုပ်ငန်းမျိုးကို မည်သည့့်အချိန်အတွင်း၊ရက်အတွင်း ပြီးစီးစေရမည်ဟု သတ်မှတ်ပေးသင့်သည်