ယခု ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေန႔ဆိုလွ်င္ သူက်ဆံုးကြယ္လြန္သြားခဲ့ရသည္မွာ (၇၂) ျပည့္ေျမာက္ခဲ့ၿပီလည္း ျဖစ္ပါသည္။ မသမာသူ ေသနတ္သမား တစ္စု၏လုပ္ႀကံမႈအတြင္းတြင္ “ေဟ့ ေဟ့ မွားမယ္” ဟုသာသတိေပး၍ သြားႏိုင္ခဲ့ရွာေသာသူသည္ က်ည္ဆန္ ၁၃ ခ်က္သင့္၍ ေရတိမ္နစ္ခဲ့ရရွာ သည္။ သို႔ေသာ္ ယေန႔အခ်ိန္အထိ သူ႔အားျပည္သူလူထုတစ္ရပ္လံုးက မေမ့ႏိုင္ၾကေသးဘဲ လြမ္းဆြတ္တမ္းတ သတိရေနၾကဆဲျဖစ္ပါသည္။ စင္စစ္ သူသည္ ရွင္သန္ေနစဥ္တြင္ ႏို္င္ငံႏွင့္လူထုအတြက္ အႂကြင္းမဲ့သူရဲ ေကာင္းတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့သည္ႏွင့္အညီ က်ဆံုးကြယ္လြန္သြားေသာ္လည္း အာဇာနည္အျဖစ္ ျပည္သူလူထုတစ္ရပ္လံုး၏ႏွလံုးသား၊ အသိစိတ္အတြင္း ဝယ္ စြဲထင္စိုက္ဝင္ေနျခင္းလည္း ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။

လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေနအထားဟာ လမ္းမွန္ေပၚကို မေရာက္ေသးပါဘူး။ လမ္းမွန္ေပၚေရာက္လာဖို႔အတြက္ ေျခဥကို ျပင္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေျခဥကိုျပင္ဖို႔က တစ္ႏိုင္ငံလံုး တက္ညီဖို႔ အထူးလိုအပ္ပါတယ္။ လတ္တေလာအေနအထားေတြအရ သက္ငယ္မုဒိမ္းမႈေတြဘက္မွာ အားသာေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေျခဥျပင္တဲ့ဘက္ကို စိတ္ဝင္စားမႈနည္းေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ မီဒီယာအေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း ေျခဥျပင္တဲ့ဘက္ကို အာ႐ံုစူးစိုက္မႈ နည္းေနၾကပါေသးတယ္။ လက္ရွိအစိုးရတက္ လာခြင့္ရတာဟာ လူအမ်ားစုရဲ႕ စည္းလံုးအားနဲ႔ တက္လာခြင့္ရတာပါ။ အမ်ားအားနဲ႔ တြန္းတယ္ဆိုရင္ ေ႐ြ႕လ်ားႏိုင္တယ္ဆိုတာ လက္ေတြ႔လည္း ခံစားခဲ့ရဖူးပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ မၾကာခင္ လႊတ္ေတာ္ကိုတင္သြင္းမယ့္ ေျခဥျပဳျပင္ေရးဆီကို အာ႐ံုအျပည့္ စူးစိုက္သင့္ပါတယ္။ ကိုမင္းကိုႏိုင္ေျပာသလို ေျခဥကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္လုပ္ႏိုင္ရင္ က်န္တဲ့အရာေတြဟာ အလိုလို အဆင္ေျပသြားမွာပါ။ စိုးရိမ္ေနရတဲ့အရာေတြဟာ ကင္းေဝးသြားေစမွာပါ။

ယေန႔ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ဒုစ႐ိုက္မႈေတြကို ၿခံဳၾကည့္လိုက္ရင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကို ျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ စနစ္ဆိုးႀကီးေၾကာင့္ စာရိတၱမ႑ိဳင္ အားနည္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာ တိုင္းျပည္က လြတ္လပ္လာတယ္၊ သတင္းအခ်က္အလက္နဲ႔ ဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္ေတြကလည္း အားေကာင္းလာၿပီးေတာ့ မျဖစ္သင့္တာေတြ မျဖစ္ေအာင္ တာဝန္ရွိသူေတြက မတားဆီးႏိုင္တဲ့အခါ ဒုစ႐ိုက္မႈေတြ လြယ္လင့္တကူ ျဖစ္လာေနတာလို႔ သံုးသပ္ယူဆမိပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြ၏ အေကာင္းဆံုးကိုလိုခ်င္မိသည့္ အိပ္မက္မ်ားဆိုသည္မွာ အိုခ်င္အိုေနလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ ရပ္တန္႔၍ကား မေနေပ။ ခရီးဆက္ၿမဲသာ ခရီးဆက္၍ေနမည္သာျဖစ္သည္။ အမွန္တရားကိုျမတ္ႏိုးေသာ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြ၏ အိပ္မက္မ်ားကို မည္သည့္အခ်ိန္မွ် အေသသတ္လို႔ေတာ့ ရႏိုင္မည္မဟုတ္ပါေပ။ ဆိုရွယ္မီဒီယာဟုဆိုအပ္ေသာ ပြင့္လင္းမႈအားေကာင္းလွပါသည့္ ယေန႔လိုေခတ္မ်ိဳးတြင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြသည္ အလိမ္ခံလိုျခင္း မရွိေတာ့ပါေပ။ သတင္းမွန္သမွ်ကိုလည္း ယံုၾကည္၍ မရႏိုင္ပါေပ။ ဆိုရွယ္မီဒီယာေပၚမွာ ဖတ္႐ႈရသည့္ အရာရာတိုင္းကို ခ်င့္ယံုျခင္းျဖင့္သာ သတိႏွင့္သံုးစြဲသင့္လွပါသည္။

တစ္ဖက္လူ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔ေစေအာင္၊ လြယ္ကူသက္သာေအာင္၊ ျမန္ဆန္ထိေရာက္ေအာင္ ရည္႐ြယ္ၿပီးေဆာင္႐ြက္ေပးတဲ့ ကိုယ့္ရဲ႕ဝန္ေဆာင္မႈဟာ သူ႔အတြက္အသံုးတည့္ပါရဲ႕လား။ ဘယ္ေလာက္အထိ ေက်နပ္ေစပါသလဲ ဆိုတာအတြက္ ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူဘက္က တာဝန္ယူရပါလိမ့္မယ္။ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္အေျခအေနမွာမဆို တာဝန္ယူမႈမရွိဘဲ ေအာင္ျမင္ဖို႔ရာ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။

“အေတာ္ဆံုး သူသာ ရွင္သန္က်န္ရစ္တယ္” (Survival for the Fittest) ဆိုတဲ့ ဒါဝင္ရဲ႕ သီအိုရီဟာ မီဒီယာေလာကမွာ မမွန္ေတာ့ပါဘူး။ အေထာက္အပံ့ ေကာင္းေကာင္းရေနတဲ့ မီဒီယာေတြ၊ သူတစ္ပါးမရႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြရေနတဲ့ မီဒီယာေတြသာ ရွင္သန္က်န္ရစ္တဲ့ အေျခအေနကို ဆိုက္ေရာက္ေနပါၿပီ။

အြန္လိုင္းမွာပဲ ငါတို႔ေျပာခ်င္ရာေျပာမယ္၊ ဆဲခ်င္ရာဆဲမယ္၊ ရိုင္းခ်င္သလို ႐ိုင္းမယ္ဆိုလည္း မိမိသေဘာပါပဲ၊ ဒါေပမဲ့ မိမိကိုယ္ေမြးထုတ္လိုက္တဲ့ မိဘႏွစ္ပါးရဲ႕ မ်က္ႏွာေတာ့ ျပန္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ ကိုယ့္ေၾကာင့္ မိဘႏွစ္ပါးကိုပါ အေျပာခံရတဲ့အျဖစ္အေရာက္ခံမလားဆိုတာ စဥ္းစားဆင္ျခင္ႏိုင္ၾကပါေစ။

တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအားနည္းလာျခင္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ိဳးဆက္သည္ ယင္းအားနည္းခ်က္မ်ားအေပၚ ႏိုင္ငံေရးအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ စီးပြားေရးအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ လူမႈေရးအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ဘာသာေရးအားျဖင့္ျဖစ္ေစ အသံုးခ်မႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာတတ္ၿပီး တည္ၿငိမ္မႈႏွင့္ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းမ်ား ေလ်ာ့နည္းလာတတ္သည္ကို သတိျပဳၾကရပါမည္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈမရွိျခင္းေၾကာင့္ ႏိုင္ငံ၏မ႑ိဳင္မ်ားခိုင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီခိုင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ အကန္႔အသတ္မ်ားျဖစ္ပြားလာႏိုင္ပါသည္။

တစ္ပါးသူ၏ ဆိုးကြက္မ်ားကို ရွာေဖြၾကည့္ၾကသလိုပဲ တစ္ပါးသူ၏ ေကာင္းကြက္မ်ားကိုလည္း ရွာေဖြၾကရေပမည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြသည္ စိတ္ကိုစိတ္ႏွင့္ မွ်ားၾကည့္ရေပမည္။ အျမင္ကိုေပါင္းသင္း၍ မွ်ားၾကည့္ႏိုင္ရမည္ျဖစ္သည္။ အဆိုးကြက္မ်ားကိုသာ ျမင္ေယာင္၍ အဆိုးဘက္ကိုသာ ေတြးေနၾကမည္ဆိုလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ညံ့လြန္းရာ က်သြားႏိုင္ပါသည္။ တစ္ပါးသူ၏ေကာင္းကြက္မ်ားကို ၾကည့္႐ႈရွာေဖြ၍ မိမိတို႔အတြက္ အားအျဖစ္အသံုးခ်ႏိုင္ရန္ကား အထူးေကာင္းမြန္ေသာအရာ ျဖစ္ေပသည္။

အခုေဆြးေႏြးေနတဲ့အေၾကာင္းအရာက ကိစၥရပ္တစ္ခုအေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္မွန္ေအာင္ေျပာၾကမလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာပါ။ မွန္တယ္ဆိုတိုင္း ေဟာေဟာဒိုင္းဒိုင္းေျပာခ်လိုက္ဖို႔တိုက္တြန္းေနတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ မွန္ေအာင္ေျပာဖို႔ေတာ့လိုပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါက်ေတာ့ အမွန္တရားကိုမေျပာျပရဲတဲ့အတြက္ ဦးေဆာင္တဲ့သူေတြဆီ သတင္းအခ်က္အလက္အမွန္ေတြမေရာက္ေတာ့ဘူး။ ဒီလိုမေရာက္ေတာ့ ဦးေဆာင္သူကလည္း သူရရွိလာတဲ့အခ်က္အလက္အေပၚအေျခခံၿပီး သံုးသပ္ခ်က္၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်ရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ အေျခအေနေတြကလည္း အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ကုန္တတ္ပါတယ္။

လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိေသာအရာရွိအခ်ိဳ႕သည္ ဝန္ထမ္းတစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းအား သီးသန္႔ေ႐ြးခ်ယ္၍ တာဝန္ေပးအပ္ျခင္းေၾကာင့္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈႏွင့္ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားကိုလည္း အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳ ရာက်ပါသည္။ အခ်ိဳ႕အရာရွိမ်ားသည္ မိမိအားကိုးယံုၾကည္စိတ္ခ်ရေသာ ဝန္ထမ္းတစ္ဦးကို လက္သပ္ေမြးျမဴကာ မိမိ၏ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာကိစၥမ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ေပးေစရာမွသည္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူကိစၥမ်ားကို မိမိကိုယ္တိုင္မေဆာင္႐ြက္ေတာ့ဘဲ တပည့္မွတစ္ဆင့္ ေဆာင္႐ြက္ျခင္းမ်ိဳး ရွိလာတတ္ပါသည္။

တကယ္ဆိုရင္ လူတစ္ေယာက္မွာ အဖိုးတန္လက္နက္တစ္ခုေတာ့ ရွိသင့္ပါတယ္။ အဲဒီလက္နက္ကလည္း ဘယ္လိုခိုးသားဓားျပမ တိုက္မယူႏိုင္တဲ့ ပညာလက္နက္ပဲျဖစ္သင့္ပါတယ္။ အရည္အခ်င္းလက္နက္ သာျဖစ္သင့္ပါတယ္။ လွပတဲ့သူနဲ႔ ႐ုပ္ဆိုးတဲ့သူ၊ အသားမည္းတဲ့သူနဲ႔ အသားျဖဴတဲ့သူ တူညီေစမွာက အရည္အခ်င္းဆိုတဲ့ လက္နက္ပါ။ အက်င့္စာရိတၱဆိုတဲ့လက္နက္ပါ။ အသားမည္းတာ ႐ုပ္ဆိုးတာေတြဟာ မ်က္ႏွာငယ္ ဂုဏ္ငယ္စရာမဟုတ္ပါဘူး။ အရည္အခ်င္းမရွိျခင္း လူမႈက်င့္ဝတ္ ေဖာက္ျပန္ျခင္းနဲ႔ အက်င့္စာရိတၱမေကာင္းျခင္း စတာေတြကသာ ရွက္စရာ အားငယ္စရာသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘက္လိုက္မႈရွိတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ေတာ့သံုးသပ္ရတယ္။ ကေလးက ေမးတိုင္း ဒီစကားပဲေျပာတယ္။ “ကိုကိုလုပ္တာ”၊ “ဆရာမႏွင္းႏုသိတယ္”။ အဲဒီေတာ့ ကေလးမေလးေျပာတဲ့စကားက ေတာ္ေတာ္ရင္းႏွီးတဲ့သေဘာ။ ရင္းႏွီးတဲ့တစ္ေယာက္လို႔သံုးသပ္ရတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ေက်ာင္းထဲကို ဝင္ထြက္တာ ဆရာမေတြပဲရွိတယ္လို႔ေျပာတယ္။ ဆရာမဆိုတာ ၈ ေယာက္ပဲရွိတယ္။ က်န္တဲ့လူ ဝင္လူထြက္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ ဒီမိသားစုေတြရဲ႕ မိသားစုဝင္ေတြလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေတြကို ရဲက အကုန္စစ္ၿပီးၿပီလား။ အဲဒီ့ေတာ့ ကေလးမေလးက ကိုကိုဆိုတဲ့လူကို ေကာင္းေကာင္းသိေနတယ္ဆိုရင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ရဲ႕စစ္ေဆးရတဲ့အပိုင္းမွာ ရဲတပ္ဖြဲ႔က လူတန္းစီၿပီး တရားခံရွာေဖြတဲ့နည္းကို ျပည့္စံုစြာမလုပ္ဘူးလို႔ျမင္တယ္။ ရဲတပ္ဖြဲ႔က အမ်ားႀကီးအားနည္းတယ္။ အားမရဘူး”

အခု ကမၻာ့အေမြအႏွစ္စာရင္းဝင္လာတဲ့ ပုဂံေဒသကိုလည္း ကမၻာလွည့္ခရီးသြားေတြ အေရအတြက္မ်ားမ်ား ဝင္ေရာက္ေရးနဲ႔ သူတို႔စိတ္ေပ်ာ္႐ႊင္ေက်နပ္ေရးအတြက္ဆိုရင္ ယခုလက္ရွိအေနအထားထက္ပိုတဲ့ ခင္းက်င္းျပင္ဆင္မႈမ်ိဳးေတြ မ်ားစြာလိုေနပါတယ္။ ဒါကလည္း အခုမွ အသစ္ျပင္ဆင္ခင္းက်င္းရမွာမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ ရွိၿပီးသား လမ္းေဘးဝဲယာတစ္ေလွ်ာက္နဲ႔ ဘုရားေစတီပုထိုးေတြရဲ႕ ဝန္းက်င္မွာကိုသာ ႏိုင္ငံတကာက သမိုင္းဝင္ေဒသေတြနည္းတူ အဆင့္မီေအာင္ ျပင္ဆင္ၾကရမွာကို ဆိုလိုရင္းသာျဖစ္ပါတယ္။

ကမၻာ႔ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ ေဒသေကာ္မတီရဲ႕ သဘာပတိ၊ အဇာဘိုင္ဂ်န္ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီး အဘူဖက္ဇ္ ဂါရာယက္ဗ္က ယူဂႏၶာ၊ တ႐ုတ္၊ စပိန္ အစရွိတဲ့ႏိုင္ငံမ်ားက ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ႕ ေထာက္ခံေဆြးေႏြးမႈအၿပီးမွာ စားပြဲကို သစ္သားတူနဲ႔ထုလို႔ တရားဝင္ အတည္ျပဳအၿပီးမွာေတာ့ တက္ေရာက္လာတဲ့ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ ျမန္မာအလံကို ကိုင္ေဆာင္လို႔ ခန္းမအတြင္း မတ္တတ္ရပ္ လက္ခုပ္တီးေအာင္ပြဲခံတာကို ဝမ္းသာအားရ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။