တစ္ဖက္လူ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔ေစေအာင္၊ လြယ္ကူသက္သာေအာင္၊ ျမန္ဆန္ထိေရာက္ေအာင္ ရည္႐ြယ္ၿပီးေဆာင္႐ြက္ေပးတဲ့ ကိုယ့္ရဲ႕ဝန္ေဆာင္မႈဟာ သူ႔အတြက္အသံုးတည့္ပါရဲ႕လား။ ဘယ္ေလာက္အထိ ေက်နပ္ေစပါသလဲ ဆိုတာအတြက္ ဝန္ေဆာင္မႈေပးသူဘက္က တာဝန္ယူရပါလိမ့္မယ္။ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္အေျခအေနမွာမဆို တာဝန္ယူမႈမရွိဘဲ ေအာင္ျမင္ဖို႔ရာ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။

“အေတာ္ဆံုး သူသာ ရွင္သန္က်န္ရစ္တယ္” (Survival for the Fittest) ဆိုတဲ့ ဒါဝင္ရဲ႕ သီအိုရီဟာ မီဒီယာေလာကမွာ မမွန္ေတာ့ပါဘူး။ အေထာက္အပံ့ ေကာင္းေကာင္းရေနတဲ့ မီဒီယာေတြ၊ သူတစ္ပါးမရႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြရေနတဲ့ မီဒီယာေတြသာ ရွင္သန္က်န္ရစ္တဲ့ အေျခအေနကို ဆိုက္ေရာက္ေနပါၿပီ။

အြန္လိုင္းမွာပဲ ငါတို႔ေျပာခ်င္ရာေျပာမယ္၊ ဆဲခ်င္ရာဆဲမယ္၊ ရိုင္းခ်င္သလို ႐ိုင္းမယ္ဆိုလည္း မိမိသေဘာပါပဲ၊ ဒါေပမဲ့ မိမိကိုယ္ေမြးထုတ္လိုက္တဲ့ မိဘႏွစ္ပါးရဲ႕ မ်က္ႏွာေတာ့ ျပန္ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ ကိုယ့္ေၾကာင့္ မိဘႏွစ္ပါးကိုပါ အေျပာခံရတဲ့အျဖစ္အေရာက္ခံမလားဆိုတာ စဥ္းစားဆင္ျခင္ႏိုင္ၾကပါေစ။

တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအားနည္းလာျခင္း၏ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ိဳးဆက္သည္ ယင္းအားနည္းခ်က္မ်ားအေပၚ ႏိုင္ငံေရးအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ စီးပြားေရးအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ လူမႈေရးအားျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ဘာသာေရးအားျဖင့္ျဖစ္ေစ အသံုးခ်မႈမ်ားျဖစ္ေပၚလာတတ္ၿပီး တည္ၿငိမ္မႈႏွင့္ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းမ်ား ေလ်ာ့နည္းလာတတ္သည္ကို သတိျပဳၾကရပါမည္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈမရွိျခင္းေၾကာင့္ ႏိုင္ငံ၏မ႑ိဳင္မ်ားခိုင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီခိုင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ အကန္႔အသတ္မ်ားျဖစ္ပြားလာႏိုင္ပါသည္။

တစ္ပါးသူ၏ ဆိုးကြက္မ်ားကို ရွာေဖြၾကည့္ၾကသလိုပဲ တစ္ပါးသူ၏ ေကာင္းကြက္မ်ားကိုလည္း ရွာေဖြၾကရေပမည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြသည္ စိတ္ကိုစိတ္ႏွင့္ မွ်ားၾကည့္ရေပမည္။ အျမင္ကိုေပါင္းသင္း၍ မွ်ားၾကည့္ႏိုင္ရမည္ျဖစ္သည္။ အဆိုးကြက္မ်ားကိုသာ ျမင္ေယာင္၍ အဆိုးဘက္ကိုသာ ေတြးေနၾကမည္ဆိုလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ညံ့လြန္းရာ က်သြားႏိုင္ပါသည္။ တစ္ပါးသူ၏ေကာင္းကြက္မ်ားကို ၾကည့္႐ႈရွာေဖြ၍ မိမိတို႔အတြက္ အားအျဖစ္အသံုးခ်ႏိုင္ရန္ကား အထူးေကာင္းမြန္ေသာအရာ ျဖစ္ေပသည္။

အခုေဆြးေႏြးေနတဲ့အေၾကာင္းအရာက ကိစၥရပ္တစ္ခုအေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္မွန္ေအာင္ေျပာၾကမလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာပါ။ မွန္တယ္ဆိုတိုင္း ေဟာေဟာဒိုင္းဒိုင္းေျပာခ်လိုက္ဖို႔တိုက္တြန္းေနတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ မွန္ေအာင္ေျပာဖို႔ေတာ့လိုပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ခါက်ေတာ့ အမွန္တရားကိုမေျပာျပရဲတဲ့အတြက္ ဦးေဆာင္တဲ့သူေတြဆီ သတင္းအခ်က္အလက္အမွန္ေတြမေရာက္ေတာ့ဘူး။ ဒီလိုမေရာက္ေတာ့ ဦးေဆာင္သူကလည္း သူရရွိလာတဲ့အခ်က္အလက္အေပၚအေျခခံၿပီး သံုးသပ္ခ်က္၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်ရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ အေျခအေနေတြကလည္း အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ကုန္တတ္ပါတယ္။

လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိေသာအရာရွိအခ်ိဳ႕သည္ ဝန္ထမ္းတစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းအား သီးသန္႔ေ႐ြးခ်ယ္၍ တာဝန္ေပးအပ္ျခင္းေၾကာင့္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈႏွင့္ အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားကိုလည္း အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳ ရာက်ပါသည္။ အခ်ိဳ႕အရာရွိမ်ားသည္ မိမိအားကိုးယံုၾကည္စိတ္ခ်ရေသာ ဝန္ထမ္းတစ္ဦးကို လက္သပ္ေမြးျမဴကာ မိမိ၏ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာကိစၥမ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ေပးေစရာမွသည္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူကိစၥမ်ားကို မိမိကိုယ္တိုင္မေဆာင္႐ြက္ေတာ့ဘဲ တပည့္မွတစ္ဆင့္ ေဆာင္႐ြက္ျခင္းမ်ိဳး ရွိလာတတ္ပါသည္။

တကယ္ဆိုရင္ လူတစ္ေယာက္မွာ အဖိုးတန္လက္နက္တစ္ခုေတာ့ ရွိသင့္ပါတယ္။ အဲဒီလက္နက္ကလည္း ဘယ္လိုခိုးသားဓားျပမ တိုက္မယူႏိုင္တဲ့ ပညာလက္နက္ပဲျဖစ္သင့္ပါတယ္။ အရည္အခ်င္းလက္နက္ သာျဖစ္သင့္ပါတယ္။ လွပတဲ့သူနဲ႔ ႐ုပ္ဆိုးတဲ့သူ၊ အသားမည္းတဲ့သူနဲ႔ အသားျဖဴတဲ့သူ တူညီေစမွာက အရည္အခ်င္းဆိုတဲ့ လက္နက္ပါ။ အက်င့္စာရိတၱဆိုတဲ့လက္နက္ပါ။ အသားမည္းတာ ႐ုပ္ဆိုးတာေတြဟာ မ်က္ႏွာငယ္ ဂုဏ္ငယ္စရာမဟုတ္ပါဘူး။ အရည္အခ်င္းမရွိျခင္း လူမႈက်င့္ဝတ္ ေဖာက္ျပန္ျခင္းနဲ႔ အက်င့္စာရိတၱမေကာင္းျခင္း စတာေတြကသာ ရွက္စရာ အားငယ္စရာသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘက္လိုက္မႈရွိတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ေတာ့သံုးသပ္ရတယ္။ ကေလးက ေမးတိုင္း ဒီစကားပဲေျပာတယ္။ “ကိုကိုလုပ္တာ”၊ “ဆရာမႏွင္းႏုသိတယ္”။ အဲဒီေတာ့ ကေလးမေလးေျပာတဲ့စကားက ေတာ္ေတာ္ရင္းႏွီးတဲ့သေဘာ။ ရင္းႏွီးတဲ့တစ္ေယာက္လို႔သံုးသပ္ရတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ေက်ာင္းထဲကို ဝင္ထြက္တာ ဆရာမေတြပဲရွိတယ္လို႔ေျပာတယ္။ ဆရာမဆိုတာ ၈ ေယာက္ပဲရွိတယ္။ က်န္တဲ့လူ ဝင္လူထြက္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ ဒီမိသားစုေတြရဲ႕ မိသားစုဝင္ေတြလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေတြကို ရဲက အကုန္စစ္ၿပီးၿပီလား။ အဲဒီ့ေတာ့ ကေလးမေလးက ကိုကိုဆိုတဲ့လူကို ေကာင္းေကာင္းသိေနတယ္ဆိုရင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ရဲ႕စစ္ေဆးရတဲ့အပိုင္းမွာ ရဲတပ္ဖြဲ႔က လူတန္းစီၿပီး တရားခံရွာေဖြတဲ့နည္းကို ျပည့္စံုစြာမလုပ္ဘူးလို႔ျမင္တယ္။ ရဲတပ္ဖြဲ႔က အမ်ားႀကီးအားနည္းတယ္။ အားမရဘူး”

အခု ကမၻာ့အေမြအႏွစ္စာရင္းဝင္လာတဲ့ ပုဂံေဒသကိုလည္း ကမၻာလွည့္ခရီးသြားေတြ အေရအတြက္မ်ားမ်ား ဝင္ေရာက္ေရးနဲ႔ သူတို႔စိတ္ေပ်ာ္႐ႊင္ေက်နပ္ေရးအတြက္ဆိုရင္ ယခုလက္ရွိအေနအထားထက္ပိုတဲ့ ခင္းက်င္းျပင္ဆင္မႈမ်ိဳးေတြ မ်ားစြာလိုေနပါတယ္။ ဒါကလည္း အခုမွ အသစ္ျပင္ဆင္ခင္းက်င္းရမွာမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ ရွိၿပီးသား လမ္းေဘးဝဲယာတစ္ေလွ်ာက္နဲ႔ ဘုရားေစတီပုထိုးေတြရဲ႕ ဝန္းက်င္မွာကိုသာ ႏိုင္ငံတကာက သမိုင္းဝင္ေဒသေတြနည္းတူ အဆင့္မီေအာင္ ျပင္ဆင္ၾကရမွာကို ဆိုလိုရင္းသာျဖစ္ပါတယ္။

ကမၻာ႔ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ ေဒသေကာ္မတီရဲ႕ သဘာပတိ၊ အဇာဘိုင္ဂ်န္ ယဥ္ေက်းမႈဝန္ႀကီး အဘူဖက္ဇ္ ဂါရာယက္ဗ္က ယူဂႏၶာ၊ တ႐ုတ္၊ စပိန္ အစရွိတဲ့ႏိုင္ငံမ်ားက ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ႕ ေထာက္ခံေဆြးေႏြးမႈအၿပီးမွာ စားပြဲကို သစ္သားတူနဲ႔ထုလို႔ တရားဝင္ အတည္ျပဳအၿပီးမွာေတာ့ တက္ေရာက္လာတဲ့ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ ျမန္မာအလံကို ကိုင္ေဆာင္လို႔ ခန္းမအတြင္း မတ္တတ္ရပ္ လက္ခုပ္တီးေအာင္ပြဲခံတာကို ဝမ္းသာအားရ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။

အေျဖက ရွင္းပါတယ္။ ေအာင္ျမင္တဲ့သူ ေအာင္ျမင္ေနေတာ့မွ ငါလည္းအခ်က္အျပဳတ္ကို စိတ္ဝင္စားတာပဲ။ ငါလည္းဝါသနာပါတာပဲ ေျပာလို႔မရဘူး။ မတူတာဘာလဲ။ Passion ေပါ့။ စိတ္ကိုမိမိစိတ္ဝင္စားရာ ေနရာမွာ တစ္သားတည္းႏွစ္ၿပီး တကယ္လုပ္တာ။ ဒါကိုလုပ္လို႔ တျခား ဘာေတြဆံုး႐ံႈးသြားမလဲ။ ဘယ္လိုနာက်င္ႏိုင္လဲ။ ရတယ္။ ဆံုး႐ံႈး နာက်င္ေနလည္း လုပ္ေနရတာကို ေက်နပ္ေနတာမ်ိဳးေပါ့။ ဒါကိုလုပ္လို႔ႀကံဳလာတဲ့ အဆင္မေျပမႈ၊ အတိုက္အခိုက္ခံရမႈ၊ နာက်င္မႈဆိုတဲ့ ေဝဒနာေတြကိုပဲ ခံုခံုမင္မင္နဲ႔ ႏွစ္သက္ေက်နပ္ေနတာ။ ေရွ႕မွာေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ မိမိဘဝမွာ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ရပ္တည္ဖို႔ ဘယ္လိုအဓိကအသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ပညာေတြေလ့လာမလဲဆိုတာ မိမိကိုယ္တိုင္ျပန္လည္သံုးသပ္ႏိုင္ဖို႔ပါ။

လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ထုတ္လုပ္လာတာနဲ႔အမွ်၊ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ပိုမိုသံုးစြဲလာတာနဲ႔အမွ် ႏိုင္ငံေတာ္က အ႐ံႈးပိုမိုမ်ားလာမယ့္ သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားသံုးစြဲမႈမွာ ဘယ္က႑ေတြမွာ ပိုမိုအသံုးမ်ားေနလဲ၊ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းေတြလား၊ မိသားစုသံုးလား စတဲ့ က႑အလိုက္အသံုးမ်ားကိုလည္း ခြဲျခားျပဖို႔လိုမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားသံုးစြဲမႈေတြေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ားရဲ႕ေန႔စဥ္ လူမႈစီးပြားဘဝ တိုးတက္လာသလား၊ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းေတြ တိုးတက္လာသလား၊ ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြ၊ အစိုးရလုပ္ငန္းေတြ တိုးတက္လာသလားဆိုတာေတြနဲ႔လည္း ဆက္စပ္ေနပါတယ္။

ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ရမည္ဟု ဆိုသူမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ သဘာဝသယံဇာတမ်ားလည္း ခန္းေျခာက္သြားခဲ့ရၿပီး ယေန႔တိုင္ “မြဲၿမဲမြဲလ်က္၊ ကြဲၿမဲကြဲလ်က္ပင္”​ဆိုသည္မွာ လက္ေတြ႔ပင္ျဖစ္ပါသည္။

အခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးမ်ားဆိုလွ်င္ ဘဝပါမက အသက္မ်ားပါ မတန္မရာ ဆံုး႐ံႈးခဲ့ၾကရ၏။ ရင္နာစရာေကာင္းလြန္းေသာ မုဒိမ္းေကာင္မ်ား၏ ယုတ္မာမႈကိုခံစားလိုက္ရေသာ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးမ်ား၏ ဇာတ္လမ္းမ်ားသည္ ယေန႔ေခတ္ပတ္ဝန္းက်င္တိုင္းတြင္ ျမင္၍ၾကား၍ မေကာင္းေလာက္ေအာင္ပင္ မ်ားျပားဆိုး႐ြားလာခဲ့ပါေပသည္။ မုဒိမ္းေကာင္မ်ားသည္ ပတ္ဝန္းက်င္တိုင္းတြင္ အမွန္တကယ္ကိုတည္ရွိေနပါ၏။ မုဒိမ္းေကာင္မ်ားသည္ အပ်ိဳအအိုဟူ၍မေ႐ြး။ စင္စစ္ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္း၊ သားသမီးမ်ားဟူ၍ပင္မေ႐ြးေတာ့။ အျခားေသာ အသိမိတ္ေဆြ၊ သူငယ္ခ်င္းဟူေသာ ပါးလ်ေသာစည္းမ်ားဆိုလွ်င္ေတာ့ ဆိုဖြယ္ရာမရွိေတာ့။ ထို႔အတူ ခ်စ္သူရည္းစားမ်ားအေနႏွင့္လည္း အလိုမတူဘဲအဓမၼျပဳက်င့္ျခင္းပင္လွ်င္ မုဒိမ္းေကာင္မ်ား၏ အမူအက်င့္သာျဖစ္ပါ၏။ မုဒိမ္းေကာင္မ်ားသည္ အသက္အ႐ြယ္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ လူတန္းစားအမ်ိဳးမ်ိဳးအၾကားတြင္ကို ေပၚေပၚထင္ထင္ႏွင့္တစ္မ်ိဳး၊ ဟန္ေဆာင္ဖံုးကြယ္ျခင္းတစ္သြယ္ျဖင့္ တည္ရွိေနျခင္းလည္း ျဖစ္ေပသည္။ ဖခင္အရင္းမ်ားက သမီးအရင္းမ်ားကို အဓမၼျပဳက်င့္ျခင္းမ်ားကိုလည္း ေတြ႔ရဖန္မ်ားလာသည္။