ယခုႏွစ္ပိုင္း တရား႐ံုးေတြမွာ စစ္ေဆးစီရင္ဆဲအမႈေတြ၊ စစ္ေဆးစီရင္ၿပီးတဲ့အမႈေတြနဲ႔ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံရတဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြရဲ႕ အမႈသြား၊ အမႈလာေတြအရ ယခုေနာက္ပိုင္း ျပည္သူေတြအၾကားမွာ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ေျပာဆိုလာၾကတဲ့ ဥပေဒ ဆိုင္ရာအေၾကာင္းျခင္းရာတစ္ခု ရွိလာပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ႏိုင္ငံသားတစ္ဦး အေနနဲ႔ မိမိကိုယ္ကိုယ္ ကာကြယ္ခုခံပိုင္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥပါ။ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မိမိအေပၚ သူတစ္ပါးကပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အာဏာပိုင္ အစိုးရဘက္ကပဲျဖစ္ျဖစ္ မွားယြင္းဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ စစ္ေဆးခံရၿပီဆိုရင္ သည္အတြက္ ဘယ္လိုကုစားမႈမ်ိဳးျပန္ရႏိုင္မလဲ၊ သည္လိုနစ္နာမႈေတြ အတြက္ ဘယ္လိုျပန္တာဝန္ယူေပးၾကမလဲ၊ သည္လိုဆိုရင္ မိမိတို႔ကိုယ္စီအေနနဲ႔ ဘယ္လိုကာကြယ္ခုခံပိုင္ခြင့္ရွိၾကသလဲ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

လူတိုင္းဟာ ေအာင္ျမင္ခ်င္ၾကတဲ့သူေတြခ်ည္းပါပဲ။ အလုပ္တစ္ခုကို လုပ္ၿပီဆိုကတည္းက ႐ံႈးပါေစဆိုတဲ့စိတ္မ်ိဳးနဲ႔ လုပ္တဲ့သူရယ္လို႔မွ မရွိၾကတာပဲေလ။ မေတာ္တဆ အ႐ံႈးေတြနဲ႔ရင္ဆိုင္ခဲ့ရရင္ေတာင္ ႐ံႈးနိမ့္ျခင္းရဲ႕ဒဏ္ကို ခံႏိုင္ရည္ရွိဖို႔လိုသလို ဘာ့ေၾကာင့့္႐ံႈးရတာလဲဆိုတာကို ဆန္းစစ္တတ္ဖို႔လည္း လိုပါေသးတယ္။ ၿပီးရင္ အ႐ံႈးကိုအၿပံဳးနဲ႔အႏိုင္ယူတတ္သူျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကရမယ္။ အဲဒီ႐ံႈးနိမ့္ျခင္းဆိုတာႀကီးကို ဇြဲနဲ႔ အလဲထိုးပစ္လိုက္ႏိုင္ၿပီဆိုတာနဲ႔ သင့္အတြက္ မနက္ျဖန္အားလံုးဟာ လွပလာဦးမွာ အေသအခ်ာပါပဲေလ။

အထူးသျဖင့္ အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိေသာ အရာထမ္း၊ အမႈထမ္းမ်ားသည္ အဂတိလိုက္စားေနမည္ဆိုလွ်င္ ထိုအစိုးရအဖြဲ႔မ်ားသည္ ျပည္သူမ်ားကို အလုပ္အေကၽြးျပဳႏိုင္ေတာ့မည္ မဟုတ္ေခ်။ ျပည္သူအတြက္ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးသာျဖစ္ေနေတာ့မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ရာထူးႀကီးငယ္မေ႐ြး အဂတိလိုက္စားသူမွန္သမွ်ကို စိစစ္ေဖာ္ထုတ္ၿပီး ထိေရာက္စြာ အေရးယူသြားရန္ လိုအပ္ပါသည္။ သို႔မွသာလွ်င္ ေလလြင့္ဘ႑ာ ေငြမ်ားကို ေခၽြတာစုေဆာင္းႏိုင္ၿပီး ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အက်ိဳးရွိစြာ အသံုးျပဳသြားႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။

ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ ယဥ္ေက်းတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ အျပစ္ကင္းတဲ့ ဟာသမ်ားကို ဖန္တီးႏိုင္ခဲ့ၾကတာပဲ။ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ က်ားမ၊ ကေလး၊ လူႀကီး စတာေတြကို အေျခခံၿပီး ရယ္စရာေလွာင္ေျပာင္မွ ဟာသေျမာက္ၾကမွာလား။ ျဖစ္ေနက်ပဲမို႔၊ ျဖစ္ခဲ့တာပဲမို႔ ခါတိုင္းလိုပဲ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ ဆိုတဲ့ ပလတ္စတာနဲ႔ ကၽြန္မတို႔ ႏႈတ္ေတြကို ဆင္ဆာပိတ္လို႔ ဒီအဆင့္မျမင့္တဲ့ ဟာသေတြကို ႏွစ္သက္ၾကည္ရႊင္ သဒၶါေတြ ဝင္ေနၾကဦးမွာလား။

ေျဖ - “လူတစ္ေယာက္က လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအေပၚ အျပစ္က်ဴးလြန္ရင္ေတာ့ အဲ့ဒါကို “ရာဇဝတ္မႈ” လို႔ေခၚတယ္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက လူတစ္ေယာက္အေပၚ အျပစ္က်ဴးလြန္ရင္ေတာ့ “ယဥ္ေက်းမႈ” လို႔ ေခၚတယ္။ နိမ့္က်တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈေၾကာင့္ ...

စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရသည္က ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာ စံခ်ိန္မီ အေဝးေျပးလမ္းမ တစ္ခုေတာင္ ရွိမေနတာပဲျဖစ္သည္။ ရွိသည့္လမ္းမႀကီးကို အဆင့္မျမႇင့္ႏိုင္ေတာ့ ယာဥ္မေတာ္တဆမႈေတြ မၾကာခဏျဖစ္။ ေသမင္းတမန္လမ္းမႀကီးလို ရင္တထိတ္ထိတ္ႏွင့္ ခရီးသြားလာရ။ ဘာ့ေၾကာင့္ အဆင့္မျမႇင့္ ႏိုင္သလဲဆိုသည့္ ေမးခြန္းက်ေတာ့ ဘတ္ဂ်က္မရွိလို႔ဆိုသည့္ အေျဖၾကားရသည္။ တကယ္ေတာ့ လမ္းေတြေကာင္းဖို႔ အဆင့္မီဖို႔ဆိုတာ တာဝန္ယူသူေတြ၏ စိတ္ဓာတ္ႏွင့္ပဲဆိုင္သည္။

အကန္ေတာ့ခံ ဆရာႀကီး၊ ဆရာမႀကီးမ်ားမွာ မိမိတို႔တပည့္ေဟာင္းမ်ားက လက္အုပ္ခ်ီမိုး ကန္ေတာ့ေနၾကလွ်င္ကို ဝမ္းသာပီတိျဖစ္ေနၾကပါၿပီ။ ကန္ေတာ့ပစၥည္း၊ေငြေၾကး စသည္တို႔ နည္းနည္းမ်ားမ်ား စိတ္မဝင္စားၾကေပ။ မိမိတို႔ သားေျမးတပည့္ေဟာင္း မ်ားႏွင့္ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ဆံုေတြ႔ကာ အကန္ေတာ့ခံေနရျခင္းကိုက အေက်နပ္ႀကီး ေက်နပ္ေနၾကပါလိမ့္မည္။ မိမိတို႔ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ဆရာ၊ ဆရာမအခ်င္းခ်င္း ျပန္လည္ဆံုစည္းကာ ေရွးျဖစ္ေဟာင္းေအာက္ေမ့ ဖြယ္တို႔ကို မေမာႏိုင္၊ မပန္းႏိုင္ျပန္ေျပာင္းေျပာဆိုေနရျခင္းကိုက ျပည့္စံုလွၿပီ ျဖစ္ပါသည္။

စာေပဖန္တီးသူမ်ားသည္ နာမည္ႀကီးရန္၊ လူသိမ်ားရန္၊ ေငြရရန္အတြက္သာ ဦးတည္၍ဖန္တီးပါက ထိုစာေပသည္ တန္ဖိုးမဲ့ေနမည္သာျဖစ္သည္။ စာေပအႏုပညာဖန္တီးမည့္သူတို႔အတြက္ ဆရာေဇယ်က လူ႔ဘဝကိုေကာင္းေအာင္မဖန္တီးႏိုင္လွ်င္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တာဝန္မကင္းေခ်။ ကိုယ့္တာဝန္ကိုယ္မသိ၊ ေရးရလွ်င္ၿပီးေရာ၊ ပိုက္ဆံရ လွ်င္ၿပီးေရာ၊ နာမည္ႀကီးလွ်င္ၿပီးေရာ၊ တာဝန္ကင္း သေဘာထားၾကလွ်င္ လက္ထဲကကေလာင္ကေလးကို လမ္းေဘးကအမိႈက္ပံုထဲ ပစ္ထည့္၍ ေဈးေတာင္းေခါင္း႐ြက္၊ မုန္႔ဟင္းခါးတစ္ထမ္းႏွင့္၊ လမ္းတကာလည္၍ ေရာင္းျခင္းက ပို၍သင့္ျမတ္ေပလိမ့္မည္ဟူ၍ စာေပဖန္တီးမည့္သူမ်ား သတိထားရမည့္အရာကို အသိေပးသြားျခင္းျဖစ္သည္။

ကၽြန္ေတာ္၏ စိတ္ထဲ၊ ႏွလံုးသားထဲတြင္ မွတ္မွတ္ထင္ထင္ စြဲထင္ခဲ့သည့္ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ရွိပါသည္။ လူတို႔၏ဘဝမ်ားစြာတို႔သည္ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ပမာ နိမ့္ျမင့္တက္က်တို႔ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းစပ္ဟပ္ထားသကဲ့သို႔ပါပင္။ ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ထဲ၊ ႏွလံုးသားထဲ စြဲထင္ေနမိတဲ့ ကဗ်ာက ကဗ်ာဆရာႀကီး လွသန္း၏ ကဗ်ာပဲျဖစ္ပါသည္။ ကဗ်ာရဲ႕ေခါင္းစဥ္က “သမိုင္းသားေကာင္” ျဖစ္ပါသည္။ ကဗ်ာကို ကၽြန္ေတာ္အလြတ္ရပါသည္။ ႐ြတ္ျပပါရေစ။

ျပင္ပ၌ အမႈမွန္သည္၊ မွားသည္ကို ထည့္သြင္းမစဥ္းစားဘဲ ႐ံုးေရွ႕ေမွာက္တြင္ ထြက္ဆိုေသာ သက္ေသခံခ်က္မ်ားအေပၚတြင္သာ မူတည္၍ ၎သက္ေသခံခ်က္မ်ားကို ခ်ိန္ဆၿပီး တရားခံအား ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ၾကရသည္။ မႈခင္းကို စစ္ေဆးရာတြင္ အခ်က္အလက္အေၾကာင္းျခင္းရာမ်ားကို ျပည့္စံုစြာေဖာ္ထုတ္၍ ပိုင္ႏိုင္စြာသံုးသပ္ႏိုင္ေရးသည္ အဓိကျဖစ္သည္။ အခ်က္အလက္တို႔ကို အေျခမခံဘဲ လူ႔သေဘာျဖင့္သာ မႈခင္းကို ဆံုးျဖတ္ ႏိုင္သည္မဟုတ္ေခ်။ တရား႐ံုးသည္ အခ်က္အလက္ အျပည့္အစံုကို မွ်တမွန္ကန္စြာေဖာ္ထုတ္၍ သက္ဆိုင္ေသာ ဥပေဒတို႔ႏွင့္ စပ္ဟပ္ညႇိႏိႈင္းကာ စီရင္ဆံုးျဖတ္ရန္ျဖစ္သည္။

တကယ္ေတာ့ ကေလးျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ျခင္းဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ကို တည္ေဆာက္ေနတာလို႔ သဘာဝက်က် ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ယေန႔ ကေလးဆိုေပမယ့္ ေနာင္တစ္ခ်ိန္ လူႀကီးျဖစ္လာတဲ့အခါ ႏိုင္ငံ့တာဝန္ကို တစ္ေထာင့္ တစ္ေနရာက ထမ္းေဆာင္ၾကရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းလုပ္ကိုင္ ေဆာင္႐ြက္မွ မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးက႑၊ လူမႈေရးက႑ စတဲ့ ႏိုင္တဲ့ေနရာမွာ တစ္ေထာင့္တစ္ေနရာကေန ေဆာင္႐ြက္တာဟာလည္း ႏိုင္ငံရဲ႕ပံုရိပ္ကို ျခယ္သတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာစာေပေလာကတြင္ ခက္ေနသည္က ကေလာင္ႀကီး၊ ဝါႀကီး၊ အသက္ႀကီး၊ နာမည္ႀကီး၊ လူ႐ိုေသ၊ ရွင္႐ိုေသတစ္ေယာက္က ေျပာဆိုေရးသားလွ်င္ ထိုပုဂၢိဳလ္ကို ၾကည္ညိဳေလးစားသူ အေပါင္းက ထိုပုဂၢိဳလ္ ဘာေျပာေျပာ၊ ဘာေရးေရး ေထာက္ခံအားေပးၾကေတာ့သည္။ မွားေနမွန္းသိသူပင္လွ်င္

ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးတြင္ ေရတိုေျပာင္းလဲေရး၊ ေရရွည္ေျပာင္းလဲေရး၊ ႐ုပ္ပိုင္းေျပာင္းလဲေရး၊ အႏွစ္သာရေျပာင္းလဲေရးမ်ား ပါဝင္ျခင္းေၾကာင့္ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္သည္မ်ားရွိသကဲ့သို႔ အခ်ိန္ယူေျပာင္းလဲရမည့္ အရာမ်ားရွိေနသည္မွာလည္း အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။

ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္မွာ နည္းနည္းၿငီးေငြ႔လာရင္ အနီးအနားလမ္းေတြကို အုပ္စုလိုက္ေလွ်ာက္ၾကည့္ၾက။ ဘယ္လမ္းမွာ ဘယ္လိုမီးပံုးေတြထြန္း ထားတာ။ ဘယ္အိမ္ကထြန္းတဲ့ မီးပံုးပံုစံက ဘယ္လိုလွတာ တစ္ေယာက္ကိုတစ္ေယာက္ အေၾကာင္းၾကားၾက။ သူတို႔သြားခ်င္တဲ့ဘက္ ကိုယ္လိုက္ေပး၊ ကိုယ္သြားခ်င္တဲ့ဘက္ သူတို႔ျပန္လိုက္ေပး။ အေပးအယူမွ်လိုက္တဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြ။ ၂၀ ရာစုေႏွာင္းပိုင္းဆီက သီတင္းကၽြတ္ညေတြဆီကေပါ့။

ဆုတ္ၿဖဲလႊင့္ပစ္လိုက္ေသာ ႐ြက္ဆုတ္ေလးမ်ားထဲတြင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြ၏ ဝမ္းနည္းမႈမ်ားႏွင့္ ဝမ္းသာမႈမ်ား ပါသြားတတ္ေပသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အျဖဴေရာင္သန္႔သန္႔ျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားေသာ ေန႔ရက္မ်ားရွိၾကသလိုပင္ အမည္းေရာင္သန္းခဲ့သည့္ေန႔ရက္မ်ား ရွိၾကမည္ျဖစ္သည္။ အေရာင္ေျပာင္းလဲ၍ ခံစား စံစားခဲ့ၾကေသာ ေန႔ရက္တိုင္းသည္ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြ၏ ရွင္သန္မႈပံုရိပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ ေမာင္းထုတ္၍မရေသာ၊ ေဖ်ာက္ဖ်က္လို႔ မရႏိုင္ပါေသာ ေန႔ရက္အစိတ္အပိုင္းတို႔ပင္ ျဖစ္ေပသည္။