လက္လႊတ္ဆံုး႐ံႈးေပးလိုက္ရသည့္ အခြင့္အေရးမ်ားသည္ ဘဝ၏အဓိကအစိတ္အပိုင္းျဖစ္ေနၾကေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြ၏ ရွင္သန္မႈမ်ားမွာ ရပ္တန္႔လို႔သြားတတ္ေပသည္။ ရပ္တန္႔ပစ္ဖို႔ရန္ခက္ခဲသည့္ အ႐ံႈးမ်ားျဖင့္ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႔ရေသာ အခ်ိန္မ်ားတြင္ကား ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ အသက္႐ွဴရန္ပင္ ခက္ခဲလြန္းေပသည္။ အ႐ံႈးမ်ားကိုရင္ဆိုင္ရသည့္ အခ်ိန္မ်ိဳးမ်ား၌ မိမိ၏အရိပ္သည္ပင္ မိမိအတြက္ အဆိပ္မ်ားပင္ျဖစ္ေလသေလာဟု ထင္ေယာင္ထင္မွားတတ္ၾကေပသည္။

တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ျပည္သူ႔ထံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအပ္ႏွံမည္ဟု ဆိုထားသည့္တိုင္ ယင္းႏွစ္တြင္ အကယ္၍ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရရွိခဲ့ပါက ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းမႈမ်ားဆက္လုပ္သြားမည္ဟု တပ္မေတာ္သတင္းမွန္ ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႔က ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္ပိုင္းက ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုသြားပါသည္။

ဖိအားေတြ၊ စိတ္ညစ္စရာေတြ၊ ဝန္ပိမႈေတြ၊ ၿငီးေငြ႔မႈေတြ၊ ပင္ပန္းမႈေတြ၊ အလိုမက်တာေတြ၊ ဆက္ဆံေရး အဆင္မေျပတာေတြ ႀကံဳရတဲ့အခါတိုင္း တစ္စံုတစ္ခုကို စိတ္ထြက္ေပါက္အျဖစ္ လုပ္ခ်င္လာတတ္ၾကပါတယ္။

အကယ္၍မ်ား တင္းမာမႈေတြကို ေလွ်ာ့ခ်လိုက္ၾကမယ္ဆိုရင္ အလိုေလာဘေတြနည္းနည္းပါးသြားမွာ ျဖစ္သည္။ ဒါေပမဲ့ အမ်ားစုကေတာ့ တင္းမာမႈေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ မႀကိဳးစားၾကဘဲ အလိုေလာဘေတြက ႀကီးသထက္ ႀကီးေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ဒီေတာ့ ျမင္ျမင္သမွ် အေပၚမွာ လိုခ်င္တပ္မက္မႈေတြ ရွိလာၾကသည္။ တရားသျဖင့္ ရသည္ျဖစ္ေစ၊ မရသည္ျဖစ္ေစ ဘာကိုမွ ထည့္မစဥ္းစားေတာ့ပဲ ရာထူးဂုဏ္သိန္ အေပၚမွာလည္း အာသာတငမ္းငမ္း လိုခ်င္ၾကသည္။ အာဏာကိုလည္း လိုခ်င္ၾကသည္။ နယ္ေျမေဒသကိုလည္း အပိုင္စိုးမိုးခ်င္ၾကသည္။ စီးပြားေရး လုပ္ရာမွာလည္း အသာစီးမႈ ရယူလိုခ်င္ၾကသည္။

ေနရာတိုင္းမွာ စီစီတီဗီေတြ တပ္ဆင္ထားရတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတြးၾကည့္ေနမိတယ္။ ဒီလိုေနရာတိုင္းမွာ စီစီတီဗီေတြထပ္ထားၿပီး ေစာင့္ၾကည့္သလို လူတစ္ေယာက္ခ်င္းဆီတိုင္းကလည္း မိမိကိုယ္ကိုယ္ အသိ၊ သတိကပ္ၿပီး ဆင္ျခင္တံုတရားပါတဲ့ စီစီတီဗီေတြနဲ႔သာ ေစာင့္ၾကည့္ၾကမယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းလိုက္မလဲ။ စက္ပစၥည္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ နံရံကပ္စီစီတီဗီကို အသံုးျပဳဖို႔ လိုအပ္မွာေတာင္ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ကိုယ့္ကို ဘယ္သူမွေစာင့္ၾကည့္တာမခံဘဲ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ပဲ ျပန္ေစာင့္ၾကည့္ၾကမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္ကေလးေတြ ကိုယ္စီ ေမြးျမဴၾကဖို႔လိုတယ္။ ဒီလိုသာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ခ်င္းစီတိုင္းက မိမိကိုယ္ကိုယ္ေစာင့္ၾကည့္ၾကမယ္ဆိုရင္ အက်င့္စာရိတၱေတြလည္း ေကာင္းလာမယ္၊ စည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္မႈေတြ လုပ္ရမွာကို ရွက္တတ္လာမယ္၊ စိတ္ဓာတ္ေတြလည္း ျမင့္ျမတ္လာမယ္။

ကၽြႏု္ပ္တို႔ျဖတ္သန္းေနရေသာ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္တြင္ “သူနဲ႔ေတာ့ ဘယ္လိုမွ လက္တြဲမလုပ္ႏိုင္ဘူး”၊ “သူကမွ မေတာင္းပန္ဘဲ ငါကဘယ္လိုခြင့္လႊတ္ေပးရမွာလဲ”၊ “သူလုပ္ခဲ့တာ ငါဘယ္ေတာ့မွမေမ့ဘူး” စသည့္ အေျပာမ်ားကို စာဖတ္သူတို႔ က်ိန္းေသ ၾကားဖူးၾကပါလိမ့္မည္။

အတၱကိုအေျခခံ၍ ျဖစ္ေပၚေနတတ္ေသာ စစ္ပြဲမ်ားမည္သည္ တစ္ေနရာမဟုတ္တစ္ေနရာတြင္ ျဖစ္ေပၚေနမည္သာျဖစ္သည္။ စစ္ပြဲမ်ားမည္သည္ စစ္ပြဲအစစ္ျဖစ္ေနဖို႔သာ လိုအပ္ပါသည္။ စစ္ပြဲမ်ား အစစ္ျဖစ္ေနသမွ် ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသည္လည္း တစ္ေန႔မဟုတ္တစ္ေန႔ ရႏိုင္သည္မွာ ေသခ်ာလွေပသည္။ ကေလးတစ္ေယာက္၏စိတ္မ်ိဳးႏွင့္ စစ္ပြဲမ်ား ျဖစ္မေနဖို႔လည္း အထူးလိုအပ္လွပါသည္။ ယခုစစ္တိုက္လိုက္၊ ခဏေန ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကားေျပာလိုက္ႏွင့္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ပံုစံမ်ိဳးမ်ားသည္ကား ကေလးဆန္လြန္းလွေပသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အတၱဆန္ယုတ္ညံ့လွေသာ စစ္ပြဲသာလွ်င္ ျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။ ၾကားထဲကေန၍ အထိနာရသည္ကလည္း ျပည္သူမ်ားသာလွ်င္ ျဖစ္ၾကေပသည္။

မိမိ၏ မီးရထားေပၚတြင္ လိုက္ပါလာေသာ ခရီးသည္မ်ား ေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္မည့္အေရးကို အဓိကထည့္သြင္းစဥ္းစားၿပီး မိမိ၏ အသက္အႏၲရာယ္ကို မျမင္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ တြဲဆက္ျဖဳတ္ခဲ့သည့္ အဆိုပါ မီးရထားအမႈထမ္း၏ လုပ္ရပ္မွာ အထူးပင္ေလးစားအသိအမွတ္ျပဳစရာေကာင္းလွသလို ျမန္မာ့မီးရထားအေနႏွင့္လည္း ၎လိုအမႈထမ္းမ်ိဳးႏွင့္အတူ အလုပ္တြဲလုပ္ခြင့္ရသည့္အတြက္ အထူးပင္ ဂုဏ္ယူသင့္လွေပသည္။

ေလာကတြင္ လူႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ တစ္မ်ိဳးမွာ မည္သူ ခိုင္းခိုင္း၊ မခိုင္းခိုင္း အလုပ္ကို ႀကိဳးစားလုပ္ကိုင္သူမ်ားျဖစ္ၿပီး ေနာက္တစ္မ်ိဳးမွာ သူမ်ားခိုင္းမွ လုပ္တတ္သူမ်ား ျဖစ္သည္။ ပထမတစ္မ်ိဳးသည္ မိမိအားတာဝန္တစ္ခုေပးလိုက္ပါက တာဝန္ေက်ပြန္စြာ ေဆာင္႐ြက္တတ္ၿပီး လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္ရာတြင္လည္း ေသသပ္စြာေဆာင္႐ြက္၍ လုပ္ငန္းကိုၿပီးဆံုးေအာင္ ေဆာင္႐ြက္တတ္သူျဖစ္သည္။ ဒုတိယလူမ်ိဳးကား တာဝန္တစ္ခုကို ေပးအပ္လိုက္သည္ရွိေသာ္ မလုပ္ခ်င္၊ လုပ္ခ်င္ လုပ္လိုက္ရၿပီး၊ အလုပ္ကိုလည္း ေသသပ္စြာ မလုပ္သည့္အျပင္ ၿပီးဆံုးေအာင္လည္း လုပ္ကိုင္ေလ့မရွိၾက။ ပို၍ဆိုးသည္မွာ ထိုသူမ်ိဳးသည္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ရာတြင္ ျပႆနာေပၚေလ့ရွိၿပီး တာဝန္ေပးေစခိုင္းသူက ေနာက္မွလိုက္၍ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းေပးရေလ့ရွိသည္။

လူတစ္ေယာက္အေၾကာင္း၊ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုအေၾကာင္း ေဝဖန္တာက ေကာင္းတဲ့ကိစၥပါ။ ေကာင္းျခင္း၊ ဆိုးျခင္း၊ မွားျခင္း၊ မွန္ျခင္းေတြကို ပိုင္ျခားေဝဖန္တာေပါ့။ တကယ္ေတာ့ ေဝဖန္တယ္ဆိုတာ ေတာ္႐ံုတန္႐ံု ဉာဏ္ပညာေလာက္နဲ႔ လုပ္ႏိုင္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ စိန္ကဲ ေ႐ႊကဲခတ္ဖို႔ထက္ လူကဲခတ္တတ္ဖို႔က ပိုခက္တယ္လို႔ အဆိုရွိတယ္မဟုတ္လား။ တကယ္ေတာ့ စိန္ကဲေ႐ႊကဲေတာင္မွ ခတ္ဖို႔ မလြယ္ဘူးေလ။ စိန္အေၾကာင္း၊ ေ႐ႊအေၾကာင္း နားလည္ဦးမွ သူ႔အေၾကာင္းကို ေျပာႏိုင္မွာကိုး။

ကမၻာအရပ္ရပ္ရွိ မည္သည့္ႏိုင္ငံ၌မဆို ေကာင္းမြန္ေသာအစိုးရမွန္လွ်င္ ျပည္သူအမ်ားက အင္တိုက္အားတိုက္ ေထာက္ခံၾကစၿမဲ။ ေကာင္းမြန္ေသာအစိုးရႏွင့္ ျပည္သူပူးေပါင္းေသာႏိုင္ငံသည္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး စသျဖင့္ အဘက္ဘက္တြင္ ေအးခ်မ္းသာယာ လွေပသည္။

ယေန႔ေခတ္အခါတြင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီးအေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဗုဒၶအဆံုးအမမ်ားကို ပညာရပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ႐ႈေထာင့္မွ စနစ္တက်ေလ့လာၿပီး စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာဖြံ႔ ၿဖိဳးမႈအတြက္ အေထာက္အပံ့ျဖစ္မည့္အခ်က္မ်ားကို အေလးအနက္ထားေဆြးေႏြးၿပီး လက္ခံက်င့္သံုးရန္ႀကိဳးပမ္းသူမ်ားကို ေတြ႔ ျမင္လာရပါသည္။

႐ုပ္ပိုင္းႏွင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပဳျပင္စရာမ်ားစြာရွိေနေသးၿပီး ကာလရွည္ ဖိႏွိပ္မႈမ်ားစြာႏွင့္ရင္ဆိုင္ခဲ့ရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ ေနာက္ေၾကာင္း ရွင္းၿပီး သမိုင္းလွသည့္ စြမ္းေဆာင္ရွင္ တစ္စုသာလိုပါသည္။

စကားေျပာတဲ့အခါ ဥပမာ၊ ဥပေမယ်ေတြနဲ႔ လိုရင္းကိုေျပာတတ္ဖို႔၊ ပိႆာေလးနဲ႔ နံေဘးကိုပစ္ထည့္လိုက္သလို တည့္တိုးမေျပာဘဲ၊ သြယ္ဝိုက္ၿပီး ေကာက္ပင္ရိတ္လွီးကဲ့ပမာ ေျပာတတ္ဖို႔၊ ကိုယ္ေျပာခ်င္တဲ့စကားကို တစ္ျဖည္းျဖည္း ဆြဲယူၿပီးေျပာတတ္ေအာင္ ေရကူးညာတင္ေျပာနည္း၊ေကာက္ပင္ရိတ္လွီးေျပာနည္း၊ ေရစီးေဖာင္ဆန္ေျပာနည္း၊ အိုးတန္ဆန္ခတ္ေျပာနည္း၊ ဆီပြတ္က်ည္ေပြ႔ေျပာနည္း၊ ဆင္ေဝွ႔ရန္ေရွာင္ေျပာနည္း၊ ေတာင္သူယာခုတ္ေျပာနည္း၊ ၾကက္ဆုတ္ခြပ္ပစ္ေျပာနည္း၊ ေရစစ္ကရား ေရသြားသည့္သြင္ေျပာနည္းနဲ႔ ခက္တင္ေမာင္းနင္းေျပာနည္း စသျဖင့္ နည္းေတြလည္း “စကားႀကီးဆယ္ခြန္း လူ၌ထြန္း” ဆိုတာလို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာမႈနယ္ပယ္မွာ ထြန္းကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ စကားေျပာတဲ့ေနရာမွာ အေလာတႀကီးကိစၥဆိုျဖည္းျဖည္းေျပာဖို႔၊ အေရးႀကီးရင္ ရွင္းရွင္းေျပာဖို႔၊ အေရးမႀကီးတဲ့စကားဆို ဟာသေႏွာေျပာဖို႔၊ မပိုင္ႏိုင္တဲ့ကိစၥဆို ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ေျပာဖို႔၊ ေပ်ာ္႐ႊင္ဖြယ္ကိစၥဆို ကာလေဒသကိုက္ၿပီးေျပာဖို႔၊ သူတစ္ပါးကိစၥဆို သတိထားၿပီးေျပာဖို႔၊ မျဖစ္ပ်က္ေသးတဲ့ကိစၥဆို လက္လြတ္စပယ္မေျပာဖို႔၊ မလုပ္ႏိုင္တဲ့ကိစၥဆိုႂကြားဝါမေျပာဖို႔၊ သူတစ္ပါး ထိခိုက္မယ့္ကိစၥဆို လံုးဝမေျပာဖို႔ဆိုတဲ့ ေရွးလူႀကီးသူမေတြရဲ႕ထံုးတမ္းစဥ္လာ ဆံုးမစကားေတြလည္း သင္ခဲ့ၾကရဖူးပါတယ္။

အဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ သတိေပးသည့္သေဘာျဖင့္ ေျပာေနက် စကားတစ္ခြန္းကို သတိျပဳမိပါသည္။ အျခား မဟုတ္ပါ။ ငါးခံုးမတစ္ေကာင္ေၾကာင့္ တစ္ေလွလံုး မပုပ္ေစနဲ႔ ဆိုသည့္ စကားပံုပင္ျဖစ္ပါသည္။ စကားပံု၏ဆိုလိုရင္းမွာ မိမိတစ္ဦးတစ္ေယာက္ေၾကာင့္ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုလံုး၏ ဂုဏ္သိကၡာကို မက်ဆင္းေစလိုေသာ သေဘာျဖင့္ ေျပာဆိုၾကသည့္ သတိေပးစကားတစ္ခုျဖစ္သည္ဟု ဆိုရေပမည္။ ဤစကားပံုမွာ ဆိုလိုခ်င္သည့္ အဓိပၸာယ္ကို တိုက္႐ိုက္ထိမိေအာင္ ေဖာ္ျပႏိုင္ျခင္းရွိသည္ဟု ဆိုခ်င္ပါသည္။