ကားကို အခွန်အလွတ်နဲ့ သွင်းခွင့်ရတာ ဆင်တစ်ကောင် ငါးကျပ်ထက်တောင်တန်သေး။ မြန်မာပြည်ကို ကားကောင်းတစ်စီးသွင်းရင် အခွန်က ၁၅၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ဆောင်ရတာမဟုတ်လား။ အဲ့တော့ သူများနိုင်ငံမှာ သိန်း ၁၀၀ တန်တဲ့ကားကို ဒီကိုသွင်းရင် ဟိုကြေးဒီကြေးနဲ့ သိန်း ၂၅၀ လောက်ကျမှာပေါ့လေ။ အဲ့ဒါလည်း ကောင်းပါတယ်။ ကားတွေ ဈေးပေါပေါနဲ့ လျှောက်ဝယ်နေရင် ဘယ်ဖြစ်မလဲ။ မြန်မာပြည်မှာ မောင်းစရာလမ်းက ရှားပါဘိသနဲ့။ ကားခေါင်မိုးပေါ်တက်ပြီး လမ်းလျှောက်နေရဦးမယ်။

“မရှက်တတ်၊ မကြောက်တတ်တော့ဘူးလား” ဆိုတဲ့ သတိပေးစကားကို ဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးမှာ ကြားရလေ့ရှိတယ်ဆိုတာ စာဖတ်သူတွေသိပြီးသားလို့ ထင်ပါတယ်။

အဖိုးတန် ကျောက်စိမ်းများ ထွက်ရှိရာ ဖားကန့်မှော်ဒေသသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်းမှာ တစ်နိုင်ငံလုံး ကြောက်ရွံ့တုန်လှုပ်ခဲ့ရသည်။ ကမ်းပါးပြိုကျမှုများ၊ နွံကန်ပေါက်ကျမှုများ၊ အစိုးရ၏ စီမံခန့်ခွဲမှုအလွဲများကြောင့် နိုင်ငံတော်ဘဏ္ဍာဆုံးရှုံးခဲ့မှုများ၊ လုပ်ကွက်လုံခြုံရေး ရဲတပ်ဖွဲ့ ဝင်များနှင့် ရေမဆေးကျောက်ရှာဖွေသူတို့အကြား ရုန်းရင်း ဆန်ခတ်မှုများဖြစ်ပွားကာ လူသေဆုံးမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ရသည်။

ကျွန်မပြောခဲ့သလို လူအမျိုးမျိုးမို့ စိတ်အထွေထွေပါပဲ။ ကလေးမြို့က ဆရာဝန်ရယ်၊ တခြားမြို့က ဆရာဝန်ရယ်လို့ ခွဲခြားလို့မရဘူး။ ငွေမျက်နှာပဲကြည့်တဲ့ ဆရာဝန်တွေရှိသလို၊ လူနာတွေမျက်နှာကိုပဲ ကြည့် တဲ့ဆရာဝန်တွေ အများကြီးပါ။ ကျွန်မတို့တွေက ကျန်းမာနေချိန်မှာသာ လိုချင်လောဘတွေ၊ ဖြစ်ချင်တာတွေအတွက် လှုပ်ရှားရုန်းကန်နေကြတာ။ မိသားစုထဲမှာ တစ်ယောက်ယောက်မကျန်းမမာဖြစ်လာရင်တော့ ဆင်းရဲသူ၊ ချမ်းသာသူ ဘယ်သူပဲဖြစ်ဖြစ် စိတ်ဆင်းရဲရတော့တာပါပဲ။ ချမ်းသာသူအတွက် ငွေအတွက်မပူရလို့ သောကနည်းတယ်။ ဆင်းရဲသူအတွက် လူနာကို စိတ်ပူရတာအပြင် ငွေရှာရတဲ့ဒုက္ခပါပိုတော့မယ်။

ကျွန်တော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေးလောကကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ တိုင်းပြည်ကောင်းဖို့ နိုင်ငံရေးလုပ်ကြတယ် ဆိုတာထက် ကိုယ်အာဏာရဖို့ နိုင်ငံရေးလုပ်တဲ့သူက များပါတယ်။ ကိုယ် အာဏာရလာရင် တိုင်းပြည်အတွက်၊ လူမျိုးအတွက် ကိုယ်ကျိုးစွန့် အနစ်နာခံပြီးလုပ်ကြမယ်ဆိုတာထက် ကိုယ့်အတွက် ဘယ်လိုအကျိုးရှိမယ်၊ ဘယ်လို အခွင့်အရေးတွေရမယ်ဆိုတဲ့ အတွေးမျိုးရှိသူတွေက ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ ရှိခဲ့ကြပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်သော အထင်ကရ ရက်စွဲများအကြောင်းပြောမည် ဆိုလျှင် ယနေ့ ဇန်နဝါရီလ ၄ ရက်နေ့လည်း မပါမဖြစ်သော ရက်တစ်ရက်ဖြစ်ပေသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ကာလ ကုန်ဆုံးပြီး လွတ်လပ်သည့် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံအဖြစ် မြန်မာတို့ပြန်လည်ရပ်တည်လာနိုင်ခဲ့သည်မှာလည်း ယခုဆိုလျှင် နှစ် ၇၀ တိတိ ပြည့်သွားပြီဖြစ်ပါသည်။

ဒီနေ့ထိ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ‘ကျွန်တော်အောင်မြင်ပါပြီ်’ လို့ ပြောသွားတဲ့ သူတွေကို ကျွန်တော်မတွေ့ဖူးသေးပါဘူး။ ဘီလ်ဂိတ်လည်း မပြောခဲ့ပါဘူး။ သောမတ်အယ်လ်ဘာအက်ဒီ်ဆင်လည်း မပြောခဲ့ပါဘူး။ ကမ္ဘာပတ်ပြီး ဓားပြတိုက်ခဲ့တဲ့ ဓားပြဗိုလ်ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီးလည်း မပြောခဲ့ပါဘူး။

ဒီလိုတွေလုပ်တာကြာလာတဲ့အခါ ကိုယ့်ရဲ့ပင်ကိုအရည်အချင်းတွေလည်း ကွယ်ပျောက်ကုန်သလို ကိုယ့်ရဲ့လုပ်နိုင်ကိုင်နိုင် တွေးခေါ်ဆန်းသစ်နိုင်တဲ့ စွမ်းအားတွေလည်း မှေးမှိန်ကုန်ပါတယ်။ အစွမ်းအစမရှိတဲ့သူတွေလိုဘဲ အထက်ကပြောသမျှ ဆိုသမျှကို ဟုတ်ကဲ့ပါခင်ဗျနဲ့သာ နှစ်ပါးသွားရင်း ရာထူးတွေကြီးလာ၊ အသက်တွေကြီးလာရင်း မိမိပတ်ဝန်းကျင်အတွက် ကိုယ်ဟာဘာတစ်ခုမှ ကောင်းကျိုးမပြုနိုင်တဲ့သူကြီးတွေ ဖြစ်သွားတတ်လေ့ရှိပါတယ်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ နှစ်သစ်တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် သမ္မတ အပါအဝင် ဒုတိယသမ္မတများလည်း မြန်မာပြည်သူများအတွက် နှစ်သစ်ကူးနှုတ်ခွန်းဆက် အမှာစကားအသီးသီးပြောဆိုသွားကြပေသည်။ ၎င်းတို့သုံးဦး၏ နှုတ်ခွန်းဆက်စကားများအနက် အဓိကတူညီသည့်အချက်တို့မှာ နိုင်ငံနှင့် နိုင်ငံသားများ ကြီးပွားတိုးတက်ရေး၊ နိုင်ငံတွင်း မတူညီကြသည့် တိုင်းရင်းသား ညီအစ်ကိုမောင်နှမများအကြား စည်းလုံးညီညွတ်မှုရှိရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးတို့ပင် ဖြစ်ပေသည်။

စာဖတ်သူများအနေနှင့် အောင်ထွဋ် ဘာပြောမည်လဲဟု သိချင်ကြမည် ထင်သောကြောင့်စာရေးသူ၏ ထင်မြင်ချက်ကို တိုတိုနှင့်လိုရင်း ရေးလိုက်ပါသည်။

“လွတ်လပ်ရေးခေါင်းဆောင်ကြီးနှင့် ဝန်ကြီးများအား အမျိုးသားရေးနှင့် ပြည်ထောင်စုတည်မြဲရေးအတွက် အနစ်နာခံကာ ကိုယ်ကျိုးစွန့် သတ်ပေးသွားရှာသော ဘဘကြီး ဂဠုန်ကို အလေးပြု”

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နိုင်ငံတိုင်းတွင် ထူးခြားသောနေ့ရက်များစွာ ရှိကြသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း အမျိုးသားနေ့၊ တပ်မတော်နေ့၊ ပြည်ထောင်စုနေ့၊ လွတ်လပ်ရေးနေ့၊ အာဇာနည်နေ့ဟူ၍ နေ့ထူးနေရက်များရှိသည်။ ထိုနေ့ရက်များအနက် ကိုလိုနီဘဝကျရောက်ခဲ့ဖူးသည့် မြန်မာနိုင်ငံအတွက်မူ လွတ်လပ်ရေးနေ့သည် များစွာအဖိုးထိုက်တန်လှပေသည်။

ICJ ( International Court of Justic ) ဆိုသည်မှာ နယ်သာလန်နိုင်ငံ သည်ဟိဂ်မြို့၊ ငြိမ်းချမ်းရေး နန်းတော်တွင်တည်ရှိသော ကုလသမဂ္ဂ၏ အဓိကတရားဥပဒေဆိုင်ရာရုံးတစ်ခု ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့တရားရုံး (သို့မဟုတ်) အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံးဟု ခေါ်သည်။

နိုင်ငံတစ်ခုကိုတည်ဆောက်ရာတွင် အဓိက အစိတ်အပိုင်းကြီးနှစ်ခုပါဝင်ပြီး ၎င်းတို့မှာ Super Structure ခေါ် အပေါ်ထပ်အဆောက်အဦနှင့် Foundation ခေါ် အုတ်မြစ်အပိုင်းဖြစ်ပါသည်။

ဒီတော့ တစ်ယောက်ရင်ထဲ တစ်ယောက်မြင်နိုင်ဖို့ ရင်ဖွင့်ပွဲတွေ များများလုပ်ဖို့ လိုပါတယ်။ အဲဒီရင်ဖွင့်ပွဲတွေမှာ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဆွေးနွေးရင်း စာရေးသူတို့ ဘာတွေမှားခဲ့သလဲ၊ အနာဂတ်အတွက် ဘာတွေဆောင်ရွက်ဖို့လိုမလဲဆိုတာ အပြန်အလှန်ညှိနှိုင်းကြရင် တိုင်းရင်းသားတွေကြား ရင်ကြားစေ့လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အရပ်ဘက်စကားဝိုင်းတွေသာမက နိုင်ငံရေးခေါင်း ဆောင်တွေရဲ့ တရားဝင်စကားဝိုင်းတွေပါ ပုံမှန်မဟုတ်ရင်တောင် ရံဖန်ရံခါ ပြုလုပ်ဖို့လိုပါတယ်။