ဗုဒ္ဓဘာသာချင်းအတူတူ၊ တစ်မြို့တည်းအတူတူကိုတောင် ထုံးစံ က မတူပြန်ဘူး။ ဥပမာ-ကျွန်မတို့မြို့ပေါ်မှာ နာရေးတစ်ခုဖြစ်ရင် ကာယ ကံရှင်ရဲ့မိသားစုဆန္ဒအတိုင်း တစ်ရက်၊ နှစ်ရက်၊ သုံးရက်ဝန်းကျင်အတွင်း သေဆုံးသူရဲ့ ရုပ်ကလာပ်ကို သင်္ဂြိုဟ်တယ်။ အိမ်မှာ သက်ပျောက်ဆွမ်းကပ် တယ်။ အိမ်ဆင်းတရားနာတယ်။ ငါးရက်မဟုတ်ရင် ခုနစ်ရက်မှာ ရက်လည် လုပ်တယ်။

နိုင်ငံတိုင်းတွင် ထူးခြားသောနေ့ရက်များရှိကြသည်။ ထိုနေ့ရက်များအနက် လွတ်လပ်ရေးနေ့သည် တိုင်းတစ်ပါး လက်အောက်ကျရောက်ခဲ့ ဖူးသောနိုင်ငံအတွက် များစွာ အဖိုးထိုက်တန်လှပေသည်။ ထိုလွတ်လပ်ရေး ပြန်လည်ရရှိရေးအတွက် အသက်သွေးချွေး၊ အချိန်၊ ငွေကြေးများစွာ ပေးဆပ်ခဲ့ကြရမည်ဖြစ်သည်။ လူသားတို့သည် လွတ်လပ်ရေး၏ တန်ဖိုးကို မလွတ်လပ်သောအချိန်မှသာ သိရှိကြသည်။ ထိုအချိန်သည် လွန်စွာ နောက်ကျသွားပြီဖြစ်သည်။ ရှေးမြန်မာဘိုးဘွား ဘီဘင်တို့သည် နောင်လာနောင်သား တိုင်းရင်းသားညီအစ်ကိုအားလုံးအတွက် အဖိုးမဖြတ်နိုင်သော အမွေတစ်ရပ်ထားရှိခဲ့ပါသည်။ ထိုအမွေကား အခြားမဟုတ်ချေ။ ကျွန်ုပ်တို့အားလုံး အမြဲတစေ တန်ဖိုးထားကြရမည့် လွတ်လပ်ရေးအမွေပင်ဖြစ်သည်။

ကျွန်တော်တို့တစ်တွေအနေနှင့် ရပ်ပစ်ထားခဲ့ကြရမည့် နှစ်ဟောင်း ထဲတွင် ယူစရာများအနေဖြင့် များများစားစား ရှာဖွေထားမိကြဖို့လည်း လိုအပ်ပါသည်။ နှစ်ဟောင်းထဲတွင် ချန်ထားခဲ့သင့်သည့်အရာများကိုလည်း ချန်ထားခဲ့ရမည်ဖြစ်သော်လည်းပဲ မေ့ပစ်ထားလို့ကား လွယ်ကူနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။ နှစ်ဟောင်းထဲတွင် ပြုလုပ်မိခဲ့ကြသော အမှားပေါင်းများစွာအတွက် တာဝန်ယူကြဖို့ လိုအပ်ကြသလိုပင် မေ့ပစ်နိုင်ရန်လည်း ကြိုးစားရပေမည်။ သင်ခန်းစာတစ်ခုအဖြစ် ထားရှိနိုင်ရမည်။ နှစ်ဟောင်းထဲတွင် ပြုလုပ်မိခဲ့ကြသောအမှားများကို မေ့ပစ်နိုင်ရန်ကြိုးစားသင့်သော်လည်း ပဲ သင်ခန်းစာကောင်းတစ်ခုအနေနှင့် ကျွန်တော်တို့တစ်တွေ၏ရင်တွင်း၌ ဆင်ခြင်ခြင်းသတိတရားများ ထားရှိနိုင်ကြဖို့ရန် အလွန်အရေးကြီးလှပါသည်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်နေ့က NLD က ဒေါက်တာအောင်မိုးညို နဲ့ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဟာ ကချင်ပြည်နယ်ထဲက ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေဖြစ်တဲ့ ကချင်ပြည်နယ်ပြည်သူ့ပါတီ၊ လီဆူအမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ(ဒူးလေးပါတီ)၊ ဒီမိုကရေစီပါတီသစ် (ကချင်) ပါတီတွေနဲ့ သွားရောက်တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီလို တွေ့ဆုံတဲ့အခါ ကချင်ပြည်သူ့ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စား လှယ်အဖြစ်အနိုင်ရခဲ့သူ ဒေါက်တာမနာမ်တူးဂျာက ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ဖက်ဒရယ်အရေးကို အဓိကထားဆွေးနွေးခဲ့ပြီး တိုင်းရင်းသားတွေ လိုချင်တဲ့ တန်းတူအခွင့် အရေးနဲ့ ဖက်ဒရယ်အရေးကို NLD အစိုးရက ဖော်ဆောင် နိုင်ရင်တော့ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး သေချာပေါက်အောင်မြင်မယ် လို့လည်း သူက ဆိုခဲ့သလို လီဆူတိုင်းရင်းသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ၊ လက်ရှိ လီဆူရေးရာဝန်ကြီးလောင်း ဦးရွှေမင်းကလည်း 'တိုင်းရင်းသားတွေ အဓိက လိုချင်တဲ့ တန်းတူအခွင့်အရေးရမယ်ဆိုရင် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး တစ်ဖွဲ့နှင့် တစ်ဖွဲ့ ရန်သူသဖွယ်တိုက်ခိုက်နေစရာမလိုတော့ဘူးပေါ့၊ ဒါ့အပြင် အဲ့ဒီလို တန်းတူအခွင့်အရေးတွေ ရကြမယ်ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားအားလုံးလိုချင်တဲ့ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုကို သွားဖို့ လွယ်ကူမယ်'လို့ ဆိုခဲ့ကြတာ တွေ့ရပါ တယ်။ ဒီကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ဟာ ဒုတိယတွေ့ဆုံမှုခရီးစဉ်အနေနဲ့ မွန်ပြည် နယ်တိုင်းရင်းသားပါတီတွေက အနိုင်ရကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့လည်း ဆက်လက်တွေ့ဆုံဖို့ရှိတယ်လို့ ဆိုပါ တယ်။

လူ့လောကဆိုတာ တကယ်တော့ နှစ်သက်အားကျမှုနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်မှုတွေက မောင်းနှင်နေတဲ့ နယ်ပယ်လို့ပြောမယ်ဆိုရင် မှားနိုင်ဖွယ်မရှိပါဘူး။ ငယ်စဉ်အခါ စာသင်ကျောင်းအသီးသီးမှာ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး အဆင့်ကောင်းကောင်းရဖို့၊ အမှတ် ကောင်းကောင်းရဖို့ အပြိုင်အဆိုင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရာကအစ စီးပွားရေးနယ်ပယ်၊ နည်းပညာနယ်ပယ် စတဲ့နယ်ပယ်အသီးသီးတွေအထိ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး၊ တစ်ဖွဲ့နဲ့ တစ်ဖွဲ့ သူ့ထက်ငါရှေ့ရောက်အောင် ယှဉ်ပြိုင်နေကြရတာပဲမဟုတ်ပါလား။

ဘာသာရေးပွဲတော်များဖြစ်၍ လာရောက်သူ အယုတ်အလတ် အမြတ်မရွေး မေတ္တာတော်ရှေ့ထား၍ လက်ခံရသော အစဉ်အလာကို အခွင့်ကောင်းယူ၍ ဘဦး တို့ တစ်စခန်းထနေခြင်းဖြစ်သည်။ ဘာသာရေးလိုက် စားသူ အဒမ်ဘဦးဟု ခုမှမြင်ရတွေ့ရသူအပေါင်းအဖို့ အထူးအဆန်းသဖွယ် ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နေမည်ဖြစ် သည်။ ဒါပေမဲ့ ဘဦးအတွက် တကယ်တော့ အထူးအဆန်း မဟုတ် ငယ်ပေါင်းဟုပင်ဆိုရမည်။ ငယ်စဉ်ကပင် ဘာသာရေးလိုက်စားခဲ့သူတစ်ဦးဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ကျွနု်ပ်တို့အားလုံးသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှစ၍ လူသစ်၊ စိတ်သစ်၊ အတွေးသစ်၊ ခွန်အားသစ်များ ကြိုးပမ်းသွားမည်ဆိုသော စိတ်ကူအိပ်မက်များ၊ နှစ်သစ်သန္နိဋ္ဌာန် (New Year's Resolutions) ချမှတ်သွားသင့်ပါသည်။ ထိုသန္နိဋ္ဌာန်များကို ဖြစ်နိုင်ပါက မှတ်စုစာအုပ်တွင် ချရေးထားသင့်ပေသည်။ နှစ်သစ်တွင်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ရည်မှန်ထားသည့် စိတ်ကူးအိပ်မက်များကို နှစ်သစ်သန္နိဋ္ဌာန်ဟု ခေါ်ဆိုနိုင်ပါသည်။ နိုင်ငံကြီးသားများသည် နှစ်စဉ်ခရစ်သက္ကရာဇ်ကုန်ဆုံးတိုင်း နှစ်သစ်သန္နိဋ္ဌာန်ချမှတ်လေ့ရှိသည်။ ထိုနည်းတူစွာ စာရေးသူတို့ မြန်မာနိုင်ငံသားများသည်လည်း နှစ်သစ်အတွက် ကျန်းမာရေး၊ ဘာသာရေး၊ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ လူမှုရေးစသည့် နယ်ပယ်များတွင်အောင်မြင်စွာ ကြိုးပမ်းသွားမည်ဆိုသော ခိုင်မာသည့် ရည်မှန်းချက်များချမှတ်ထားပြီး ဆောင်ရွက်သွားသင့်ပါသည်။

တရုတ်နဲ့ မနီးရိုးစွဲဖြစ်မယ့်နိုင်ငံက အိန္ဒိယဖြစ်ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ GDP ဟာ ၇.၉ ရာခိုင်နှုန်းအထိရောက်လာမယ်လို့ OECD က ခန့်မှန်း ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ GDP ကိုလည်း ၆ ရာခိုင်နှုန်း ပြန်တက်လာမယ်လို့ အဖွဲ့အစည်းအများစုက ခန့်မှန်းထားကြပါတယ်။ ခြုံပြောရရင်တော့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအားလုံးရဲ့ စီးပွားရေးဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ အတက်ဘက်ကို ပြန်ရောက်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။

အမှန်တော့ စည်းကမ်းတွေ၊ ကျင့်ဝတ်တွေ၊ နည်းလမ်းဥပဒေတွေ ဆိုသည်မှာ ပြဋ္ဌာန်းထား၊ ထုတ်ပြန်ထားရုံနဲ့မပြီးသေးဘဲ ထိုစည်းကမ်းတွေ၊ ကျင့်ဝတ်တွေ၊ နည်းလမ်းဥပဒေတွေကို လိုက်နာစောင့်ထိန်းမည့်သူများ ရှိရန်လည်း လိုအပ်ပါသည်။ သို့မဟုတ်ပါမူ စည်းကမ်းဆိုသည်မှာ စာရွက် အကုန်ခံပြီးရေးထားသည့် စာသားတစ်ခုကလွဲပြီး မည်သည့်တန်ဖိုး၊ မည်သည့်အနှစ်သာရမှ ရှိမည်မဟုတ်ပေ။

မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် ၁၉၄၇ ခုနှစ် အခြေခံဥပဒေ နှင့်အညီ ပါလီမန်ဒီမိုကရေစီစနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်ခဲ့ကြသည်။ ဒီမိုကရေစီ ဆိုသည့်အတိုင်း နိုင်ငံရေးပါတီတွေဖွဲ့ကြသည်။ နိုင်ငံကိုအုပ်ချုပ်နိုင်ရေး အတွက် နိုင်ငံရေးအာဏာကိုရယူရန် အပြိုင်အဆိုင်ကြိုးစားကြသည်။ မြန်မာ နိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးတိုက်ပွဲဆင်နွှဲစဉ်က အဆင်းရဲခံ၊ အငတ်အပြတ်ခံ၊ ထောင်အကျခံ၍ အတူတကွတိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြသော သေဖော်သေဖက် လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်တို့သည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးသဘောတရားအယူ အဆကွဲကြရာမှ လမ်းခွဲကြကာ ပါတီအသီးသီးထောင်ကြသည်။

ကျုံး၏အရှေ့ဘက်ခြမ်းသည် အခြားဘက်ခြမ်းမျက်နှာစာများနှင့် မတူ။ ပြန်လည်ပြုပြင်ထားသည်ကလည်းတစ်ကြောင်း၊ အပင်မျိုးစိတ်အသစ် များ ထပ်မံဖြည့်စွက်ထားသည်ကလည်းတစ်ကြောင်း၊ အနုပညာကျောင်း၊ ပြဇာတ်ရုံတို့၏ အရှိန်အဝါကြောင့် ကဗျာဆန်လှပေသည်ဟု ရင်ထဲတွင် တေးထားမိသည်။ ထို့ကြောင့် မနက်ဘက် ကျုံးရှေ့ခြမ်းသို့ရောက်လျှင် ကဗျာတစ်ပုဒ်လောက်ဖြင့် ဉာဏ်ရွှင်မှာတော့ အသေအချာပင်။

မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ လက်ရှိနိုင်ငံရေးအခြေအနေတွေ၊ စီးပွားရေး စိန်ခေါ်မှုတွေအပြင် အခုလို ကိုဗစ်ကာလအကျပ်အတည်းတွေ ထပ်ဖြစ်လာ တဲ့အခါ ၂၀၂၁ ဟာ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းပြောသလို သူများတစ်လှမ်းလှမ်း ရင် ကိုယ်က ဆယ်လှမ်းလောက်လှမ်းမှ တော်ကာတန်ကာကြမယ့် အခြေ အနေပါ။ ဒါကြောင့်မို ၂၀၂၁ မှာ လက်တွေ့ကျတဲ့မူဝါဒတွေအပြင် စွမ်းဆောင် ရည်မြင့်တဲ့ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်မယ့်သူတွေ လိုပါလိမ့်မယ်။ အဲဒီ လိုအပ်ချက်တွေလိုပဲ အရေးကြီးတဲ့ လိုအပ်ချက်ကတော့ အသွင်ကူးပြောင်း တဲ့ရည်မှန်းချက်တွေ တိုးတက်လာဖို့နဲ့ အခုကြုံတွေ့နေရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေ ကို နှစ်သစ်မှာ ထိထိရောက်ရောက် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အမြစ်စွဲရောဂါကို ကုသကြဖို့ လိုအပ်ပါလိမ့်မယ်။

အမှားကိုမြင်တဲ့သူကမြင်တယ်။ ပြင်ဖို့လည်း ဆန္ဒရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပြင်ဖို့ကြိုးစားတဲ့အခါ မူလဖန်တီးသူရဲ့ အသက်ဂုဏ်ဝါဉာဏ်ပညာဆိုတဲ့ အရှိန်အဝါတွေကြောင့် ပြုပြင်ဖို့ခက်သွားတတ်ပါတယ်။ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် ရပ်နေကြတဲ့နေရာမတူတာနဲ့အမျှ အရာတစ်ခုအပေါ်မှာ မြင်ရပုံချင်း မတူတတ်ပါဘူး။ ဟိုးထိပ်ဆုံးကိုရောက် နေသူတွေကလည်း ထိပ်ဆုံးအလျောက် အရာအားလုံးကို ခြုံငုံရှုမြင်ရတဲ့ မြင်ကွင်းကျယ်ကြီးကို မြင်ကြရတယ်။ အလယ်လောက်ကလူတွေက လည်း ဟိုးအပေါ်က မြင်ကွင်းကိုလည်း မြင်သင့်သလောက်မြင်၊ ဟိုးအောက် ခြေကမြင်ကွင်းကိုလည်း မြင်သင့်သလောက် မြင်ကြရပါတယ်။ ဟိုးအောက် ခြေကလူတွေကတော့ သူ့အောက်ခြေမှာရှိနေတဲ့ တောတောင်ရေမြေ သဘာဝတွေကို အနီးကပ်မြင်ရပါတယ်။

အစိုးရဌာနတွေကို ဆန်းစစ်ကြည့်ရင်လည်း အချို့အဂတိလိုက်စားမှု၊ တရားဥပဒေမစိုးမိုးမှု၊ တရားစီရင်ရေးမဏ္ဍိုင်ယိုင်လဲနေမှု၊ လစာစရိတ် နည်းပါးမှု၊ ကြိုးနီစနစ်ခေါက်ရိုးမပြည်သေးမှုနဲ့ Mismanage ဆိုတဲ့ စီမံခန့်ခွဲမှု လွဲမှားမှုတွေအကြား လူသားအရင်းအမြစ် (Human Resource-HR) မလုံလောက်မှု၊ ဆုံးရှုံးနေမှုတွေဖြစ်နေရဆဲ ရှိနေပါသေးတယ်။

ဌာနဆိုင်ရာများနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံပြီး တံစိုးလက်ဆောင်နှင့် အသပြာပေးရသည့် အနေအထားမျိုးတွင်လည်းကောင်း၊ မိမိအလုပ်လုပ်နေသည့် အဖွဲ့အစည်းအတွင်း ရာထူးတိုးရန်၊ နိုင်ငံခြားပညာတော်သင်သွားရန် သို့မဟုတ် လာဘ်ရွှင်နိုင်သည့် ဌာန (နေရာ)သို့ ပြောင်းရွှေ့ခံရရန် ကြိုးပမ်းကြရာတွင်လည်းကောင်း 'ရေလောင်းရသည်' သို့မဟုတ် 'ဂါလိုက်ရသည်' ဆိုသော စကားကို စာဖတ်သူများ ရိုးအီနေအောင်သိပြီးသားဖြစ်ပါလိမ့်မည်။