ကားတင်သွင်းတာက သာမန်ပြည်သူလည်း သွင်းချင်သွင်း လိုရတဲ့အခွင့်အရေးရှိတာပဲလေ၊ ပုဂ္ဂလိကသတင်းစာတစ်စောင်မှာပါတဲ့ သတင်းတစ်ပုဒ်အရ အခုကားတင်သွင်းခွင့်တွေဟာ အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်ပါရရှိမှာဖြစ်တာကြောင့် သာမန်ပြည်သူတစ်ယောက်လို ကားဝယ်ယူမှုမှာ၊ အခွန်ဆောင်ရခြင်း၊ အမည်ပြောင်းပြုလုပ်ခြင်းစတဲ့ဒုက္ခတွေ မရှိတော့ဘဲ နိုင်ငံဝန်ထမ်းနဲ့ ပြည်သူ့ဝန်ထမ်းဆိုသူတွေကိုပိုပြီး အခွင့်အရေးပေးလိုက်တဲ့သဘောပေါ့ ကိုရန်နိုင်ရေ။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအားဖြင့်၂၀၁၀ ခုနှစ်ကစလို့ အရပ် သားအစိုးရ အပြောင်းအလဲနဲ့အတူ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ကျင့်သုံးဖော်ဆောင်တဲ့ အစိုးရတစ်ရပ် ဖြစ်တည်လာခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်ကစလို့ လွတ်လပ်စွာပြောဆိုရေးသားခွင့်များ အထိုက်အလျောက် ရရှိခံစားလာကြရပါတယ်။ အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများ အားကောင်းလာကြပြီး ပြည်သူလူထုကို နား၊ မျက်စိဖွင့်ပေးတဲ့သင်တန်းများ၊ စွမ်းရည်မြှင့်တင်ပေးတဲ့ သင်တန်းများလည်း ခေတ်လိုအပ်ချက်နဲ့အညီ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ကြပါတယ်။ အသိပညာ ဗဟုသုတများနဲ့ ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းများကို နားလည်သဘောပေါက်ဖို့ ကြိုးပမ်းလာကြတာကို အထင်အရှား တွေ့မြင်ကြားသိကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆိုရှယ်လစ်ခေတ်မှာ ဝန်ထမ်းတွေ အပိုဝင်ငွေရှာကြတဲ့ နောက်တစ်နည်းတော့ မှောင်ခိုပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ကြတာပါပဲ။ ရန်ကုန်မှာ တာဝန်ကျတဲ့ဝန်ထမ်းတွေကတော့ နယ်စပ်ဒေသကနေဝင်လာတဲ့ အထည်အလိပ်အပါအဝင် လူသုံးကုန်၊ စားသောက်ကုန် စတာတွေကို တောင်ဥက္ကလာပ၊ ဆယ်ရပ် ကွက်ဈေးနဲ့ စိန်ဂျွန်းဈေး (ယခု ဂျပန်ဆေးရုံ)မှာ ပစ္စည်းတွေကိုကောက်ပြီး ရုံးတွေမှာ လပေးနဲ့ ပြန်ရောင်းပါတယ်။ (ကျွန်တော် မင်္ဂလာတောင်ညွန့်မှာ တာဝန်ကျခဲ့စဉ်က မော်လမြိုင်ရထားဟာ ရန်ကုန်ဘူတာကြီးမဝင်ခင် လမ်းတစ်လျှောက်မှာ ဖြည်းဖြည်းလေးမောင်းပြီး ရထားပေါ်ကနေ အထုပ်တွေပစ်ချ၊ အောက်ကစောင့်နေတဲ့သူတွေကလည်း ပြေးကောက်ကြနဲ့ ရထားလမ်ဘေးတစ်လျှောက် ပွဲတော်ကြီးတမျှစည်ကားနေတဲ့ မြင်ကွင်းက အခုထိမျက်စိထဲက မထွက်ပါဘူး)။

ငွေကြေးဥစ္စာပြည့်စုံသူများက ဆင်းရဲနွမ်းပါးသူများအပေါ်မှာ ကူညီရိုင်းပင်းစိတ်များနှင့် ပြောဆိုဆက်ဆံကြမည်၊ ရာထူးအာဏာ မြင့်မြင့်ရထားသူများက လက်အောက်ငယ်သားတွေနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံ လုပ်ကိုင်နေရသည့် နိုင်ငံသားများအပေါ်မှာ ကြင်ကြင်နာနာ၊ နွေးနွေးထွေးထွေးနှင့် ပြောဆိုဆက်ဆံကြမယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ လူ့ပတ်ဝန်းကျင်ဟာ ဘယ်လောက်သာယာနေလိမ့်မလဲ။ 

နောက်မုဒိတာတရားနဲ့ပတ်သက်လို့ တခြားသူတွေရဲ့အောင်မြင် ပျော်ရွှင်ခြင်းများကို လိုက်ပါခံစားတတ်ခြင်းလို့ အနက်အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆို ထားတာလေးကိုလည်း ဖတ်မိပါသေးတယ်။ ဆိုလိုတာကတော့ မုဒိတာတရားဆိုတာ အဲ့ဒါကြောင့် သူတစ်ပါးရဲ့အောင်မြင်ပျော်ရွှင်မှုတွေကိုမြင်ရတဲ့အခါ ကိုယ်တိုင်ဝမ်းသာအားရ လိုက်ပါခံစားပြီး ဝမ်းသာပီတိဖြစ် ကြည့်လိုက်ရင် ကိုယ်ပါပျော်ရွှင်ပီတိဖြစ်လာမယ်၊ ဒီအခါ ကိုယ့်ရဲ့စိတ်တွေ ကြည်လင်လာမယ်၊ စိတ်ဖိစီးမှုတွေလျော့နည်းလာမယ်၊ အဆိုးမြင်ဝါဒတွေ ပျောက်ကွယ်ကုန်မယ်၊ စိတ်ခွန်အားကြီးပြီး စိတ်ခံစားမှုနှလုံးသားစွမ်းရည်တွေ မြင့်မားလာမယ်လို့ ဖတ်မှတ်မိပါတယ်။

နိုင်ငံတွင်းရှိကျောင်းများက လေဝင်လေထွက်ကောင်းကောင်း ပတ်ဝန်းကျင်၊ အဲယားကွန်း၊ ရေသန့်၊ ရေအေးစက်များ၊ သစ်ပင်များစိမ်းစိမ်းစိုစိုနှင့် အဆင့်မြင့်ကြသည်ချည်းဆိုတော့ ဝန်ကြီးမင်းက ယခုလို စီမံလိုက်ပုံရ၏။

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရုပ်ပုံပါသော မြန်မာငွေကျပ် တစ်ထောင်တန် ငွေစက္ကူ အသစ်များကို ယမန်နေ့က မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်များက စတင်လဲလှယ်ထုတ်ဝေခဲ့ပြီးနောက် ယင်းငွေစက္ကူအသစ်များနှင့် အမှတ်တရဓာတ်ပုံရိုက်တင်ကြသူများ၏ ပို့စ်အမြောက်အမြားကို လူမှုကွန်ရက်ပေါ်၌ တွေ့မြင်ရပါသည်။

အဂတိတရားကြောင့်လည်း အမှန်တရားသည် အကျဉ်းချခံရတတ်သည်။ အဂတိတရားကြောင့် ဥပဒေသည် လက်တစ်လုံးခြားလှည့်စားခံရသည်။ အဂတိတရားကြောင့် အမှန်တရားသည် ပျောက်ကွယ်၍ အဓမ္မမှုများ ပို၍ဖြစ်ထွန်းလာရလေသည်။ ထို့ကြောင့် အဂတိတရားသည် လောကကို မည်သို့မျှ အကျိုးမပေး။

ဆိုရလျှင် အမျိုးသားခေါင်းဆောင်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းတို့ လက်ထက်ကလည်း မတ်လဆန်းသည်နှင့် နွေရာသီကျောင်းပိတ်ခဲ့သည်။ အာဇာနည်ခေါင်းဆောင်ကြီးသည် နွေရာသီတွင် ဘုန်းကြီးကျောင်းသွားခဲ့သည်။

သြစတြေးလျနိုင်ငံမှာ ကြောက်ခမန်းလိလိလောင်ကျွမ်းနေသည့် တောမီးကြီးများကို လူမှုကွန်ရက်များ၊ သတင်းမီဒီယာများမှတစ်ဆင့် မြင်တွေ့ကြရသူတိုင်း စိတ်မချမ်းမသာဖြစ်ကြရပေသည်။ မည်သည့်အရာနှင့်မှ ရပ်တန့်၍မရနိုင်သော ပုံစံဖြင့် လောင်ကျွမ်းလျက်ရှိပြီး သြစတြေးလျသမိုင်းကြောင်းတွင် အဆိုးရွားဆုံးတောမီးလည်းဖြစ်ပေသည်။

ထို့ကြောင့် စိတ်ဓာတ်များကို ဦးစွာပထမပြင်ဆင်ကြဖို့ လိုအပ်လှပါသည်။ နေရာတိုင်းတွင် လိုအပ်ချက်များကတော့ တည်ရှိနေတတ်စမြဲ ဖြစ်ပါသည်။ ထိုလိုအပ်နေသည့် ကွက်လပ်များကို အတတ်နိုင်ဆုံးဖြည့်ဆည်းကြရမည့်အစား အပြန်အလှန်လက်ညှိုးထိုးနေကြသည့်အခါတွင် မည်သည့်အရာမျှ တိုးတက်၍မလာတော့ပါပေ။ လူတိုင်းသည်အမှား နှင့်မကင်းကြပါပေ။

ဤလုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုက ပဋိပက္ခ ြွပမ်းတီးနေသော ကမ္ဘာကြီးကို အမေရိကန်က မက်ဆေ့ဂျ်တစ်ခု ပါးလိုက်သလို ဖြစ်သွားသည်။ မိမိတို့၏ အကျိုးစီးပွားကို ထိခိုက်လာလျှင် အမေရိကန်သည် ယခုလို လက်ဦးမှု ရယူနိုင်ကြောင်း ပြသလိုက်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် သမိုင်းတွင်သည့်ဖြစ်ရပ်ကြီး အချို့နှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော နှစ်တစ်နှစ်ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။ နိုင်ငံတကာတရားရုံး (ICJ) လိုနေရာမျိုးမှာ တရားရင်ဆိုင်ရသည့်ကိစ္စလောက် ဂုဏ်သိက္ခာပိုင်းဆိုင်ရာ ဆိုးဆိုးရွားရွားထိခိုက်သည့်ကိစ္စမျိုးကို မြန်မာတို့အနေနှင့် ပထမဆုံးကြုံတွေ့လိုက်ရသည့် နှစ်တစ်နှစ်ပင်မဟုတ်ပါလော။ ယခုနှစ်ဆန်းပိုင်းတွင် ICJ ၏ အဆုံးအဖြတ်ကြားရလိမ့်မည်ဟုသာ သိထားကြသော်လည်း ဘယ်လိုဆုံးဖြတ်မှုမျိုးဖြစ်မည်၊ နောက်ဆက်တွဲ ဘာတွေဆက်ဖြစ်မည်ကိုတော့ မည်သူမျှတပ်အပ်ပြောနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။

ကားကို အခွန်အလွတ်နဲ့ သွင်းခွင့်ရတာ ဆင်တစ်ကောင် ငါးကျပ်ထက်တောင်တန်သေး။ မြန်မာပြည်ကို ကားကောင်းတစ်စီးသွင်းရင် အခွန်က ၁၅၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ဆောင်ရတာမဟုတ်လား။ အဲ့တော့ သူများနိုင်ငံမှာ သိန်း ၁၀၀ တန်တဲ့ကားကို ဒီကိုသွင်းရင် ဟိုကြေးဒီကြေးနဲ့ သိန်း ၂၅၀ လောက်ကျမှာပေါ့လေ။ အဲ့ဒါလည်း ကောင်းပါတယ်။ ကားတွေ ဈေးပေါပေါနဲ့ လျှောက်ဝယ်နေရင် ဘယ်ဖြစ်မလဲ။ မြန်မာပြည်မှာ မောင်းစရာလမ်းက ရှားပါဘိသနဲ့။ ကားခေါင်မိုးပေါ်တက်ပြီး လမ်းလျှောက်နေရဦးမယ်။

“မရှက်တတ်၊ မကြောက်တတ်တော့ဘူးလား” ဆိုတဲ့ သတိပေးစကားကို ဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးမှာ ကြားရလေ့ရှိတယ်ဆိုတာ စာဖတ်သူတွေသိပြီးသားလို့ ထင်ပါတယ်။