မိုးထဲရေထဲမှာ ကျောချင်းကပ်ပြီး အတူလက်တွဲခဲ့ကြတဲ့ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ၈၈ ရဲဘော်ဟောင်းတွေအပေါ်ကျင့်သုံးနေတဲ့ လက်ရှိ NLD ရဲ့ ပေါ်လစီနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဝေဖန်သံအတော်ညံလာပါတယ်။ စောစောပိုင်းကာလတွေကတည်းက အသံတွေထွက်ခဲ့တာဆိုပေမယ့် အပြိုင်အဆိုင်မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုတွေ လုပ်လာကြတဲ့ အခုလိုရွေးကောက်ပွဲ နီးလာချိန်မှာ ပွတ်တိုက်မှုများပြီး ဝေဖန်သံတွေပိုညံလာပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားတွေအပါအဝင် ဒီမိုကရေစီဘက်တော်သားတွေနဲ့တောင် NLD က ညီညွတ်ရေး မထူထောင်နိုင်ဘူးဆိုရင် NLD ဟာ တိုင်းပြည်ညီညွတ်ရေး ကို ဘယ်လိုထူထောင်မလဲဆိုတဲ့ ဝေဖန်မှုမျိုးပေါ့။

မဲဆွယ်ရေး လူစုလူဝေးလုပ်ဆောင်ချက်တွေဟာ မဲဆွယ်ပွဲအတွက် မှန်ကောင်းမှန်နိုင်ပေမယ့် ကိုဗစ်ကာကွယ်တားဆီးရေးအတွက်တော့ လုံးဝမမှန်နိုင်ပါဘူး။ ဒီလူစုလူဝေးတွေကြောင့် ကိုဗစ်ကူးစက်ခဲ့ရင် ဘယ်သူ့ကိုအရေးယူမှာလဲလို့ မေးရမယ့်အခြေအနေပါ။ ဒါပေမဲ့အရေးယူတာတွေက နောက်ကိစ္စပါ။ ကိုဗစ်ကူးစက်ခဲ့ရင် အရင်ဆုံးခံစားကြရမှာက ကြားက ပြည်သူတွေပါပဲ။ အခုကိုပဲ ကိုဗစ်ကူးသည်ဖြစ်စေ၊ မကူးသည်ဖြစ်စေ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ရပ်ထားကြရလို့ စားရေးသောက်ရေးကအစ ခက်ခဲနေကြလို့ မြွေပူရာကင်းမှောင့်နေကြရတာပါ။

ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာန၏ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ အတွက် ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးမှုအခြေအနေ ထုတ်ပြန်ချက်အရ စက်တင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့ နံနက် ၈ နာရီအထိ အတည်ပြုလူနာ ၂၂၆၅ ဦး၊ ဆေးရုံဆင်း ၆၂၅ ဦးနှင့် သေဆုံး ၁၄ ဦးရှိပြီဖြစ် သည်။ ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း၌ အတည်ပြု လူနာ ၁၀၅၃ ဦးဖြင့် အများဆုံး ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည်။ လက်ရှိအချိန်အထိ ကယားပြည်နယ်တွင် အတည်ပြု လူနာ တစ်ဦးမျှမတွေ့ရှိရသေးသဖြင့် ကံကောင်းသည်ဟု ဆိုချင်ပါသည်။ ပြည်နယ်အဆင့်တာဝန်ရှိသူများအနေနှင့် ဝင်၊ ထွက်ဂိတ်များကို ကျန်းမာရေး စံနှုန်းများနှင့်အညီ စနစ်တကျ စစ်ဆေးသွားမည်ဆိုလျှင် ရောဂါကူးစက်မှု အန္တရာယ်မှ ဆက်လက်ကာကွယ်သွားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

အရေးအကြီးဆုံးအချက်မှာ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်အရှုံးကို အဆုံးအဖြတ်ပေးမည့် မဲဆန္ဒရှင် ပြည်သူများပင်ဖြစ်ပါသည်။ တစ်ဖက်ကလည်း တိုင်းရေးပြည်ရေး နိုင်ငံရေး၊ တစ်ဖက်ကလည်း မိမိ၏ကျန်းမာရေးနှင့် အသက်ကြီးသူများအတွက် အသက်ဘေးအန္တရာယ်ကြုံတွေ့နိုင်သည့်အရေး။ ဤအရေးနှစ်ခုအကြား ဗျာများ၍ ဆုံးဖြတ်ရပေတော့မည်။

လတ်တလော မြန်မာပြည်တွင်း ကပ်ရောဂါဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှု တစ်နေ့ထက် တစ်နေ့ မြင့်တက်လာမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်များအပါအဝင် ပြည်သူတစ်ရပ်လုံး စိုးရိမ်နေသည့်ကိစ္စမှာ လူနာများကို လက်ခံကုသပေးမည့် ဆေးရုံနေရာ အလုံအလောက်မရှိခြင်းပင်ဖြစ်ပါသည်။

ဆရာကြီး၏ စာအုပ်များထဲတွင် "လိပ်ပြာနှင့် လက်ရွေးစင်စာများ" ကို နှစ်သက်မိသည်။ ထိုစာအုပ်တွင် ရသစာတမ်းများနှင့် စာပေဆောင်းပါး များပါသည်။ အထူးသဖြင့် ဆရာကြီး၏ရသစာတမ်းများကို တစ်ဝ ကြီးဖတ်ရသည်။ "သုခုမ"၊ "ဇော်ဂျီနှင့်နှုတ်ခမ်းဆိုးဆေး"၊ "မိန်းမလှ" စသော ရသစာတမ်းများ ပို၍အကြိုက်တွေ့မိသည်။ အတွေးလည်းသစ်၊ အရေး လည်းမိသောကြောင့် ရသခံစားမှုနှင့်အတူ ဘဝအသိများရခဲ့သည်။ ဆရာ ကြီးသည် စာရေးသည့်အခါ လိုရင်းကိုသာ ခပ်တိုတိုရေးတတ်သည်။ဆုံးမစာပုံစံမျိုးမဟုတ်ဘဲ ဆွေးနွေးသည့်ဟန်မျိုးရေးလေ့ရှိသောကြောင့် စာဖတ်သူအတွက် ပေါ့ပါးသွက်လက်စေသည်။ ဆရာကြီး၏စာများသည် မှတ်သားစရာများပေးရုံသာမက စဉ်းစားတွေးတောစရာများကိုပါ ပေးသောစာများဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါအန္တရာယ်ဆိုးကြီးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသော မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်း တွင် ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုကဲ့သို့ပင် သတင်းအမှားများနှင့် ကောလာဟလများ ပျံ့နှံ့နေခြင်းမှာ အင်မတန်ကြောက်စရာကောင်းသလို သတိလည်းကြီးစွာထားရှိပြီး အဆိုပါအရာများကို ဖယ်ရှားပစ်ရန်လိုအပ်ပါသည်။

ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ကျွန်တော်တို့ ဆက်လက်ရှင်သန်ဖို့ ရင်ဆိုင်ရဦးမှာပေါ့။ အသိ၊ သတိနဲ့ ထိန်းသိမ်းသလို၊ အဆိုးဆုံးအခြေအနေတစ်ခုအတွက်လည်း သတ္တိမွေးကြရပေဦးလိမ့်မယ်။ ကိုယ်တိုင်များမလိုချင်တဲ့ အဖြေတစ်ခုကို ရခဲ့ပြီဆိုရင်လည်း ကိုယ်ထိတွေ့ခဲ့သမျှ၊ ကိုယ်ကြုံတွေ့ခဲ့သမျှ ဖြောင့်ဖြောင့်မှန်မှန်နဲ့ ကိုယ့်အတွက် မနက်ဖြန်၊ မိသားစုအတွက် မနက်ဖြန်၊ ပတ်ဝန်းကျင်အတွက် မနက်ဖြန်၊ ကိုယ့်မြို့၊ ကိုယ့်ရွာအတွက် မနက်ဖြန်၊ ကိုယ့်နိုင်ငံအတွက် မနက်ဖြန်၊ ကမ္ဘာမြေရဲ့ မနက်ဖြန်တိုင်းကို ကယ်တင်ဖို့ရာအတွက် သတ္တိရှိရှိပါဝင်ဖြစ်ကြဖို့လိုပါတယ်။

ဆိုလိုချင်သည်မှာ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ကို လက်ခံကျင့်သုံးကြသည့် နိုင်ငံရေးပါတီများအားလုံးအနေနှင့်ရော၊ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ရှင်သန် တည်မြဲအောင် တောင်းတကြသည့်ပြည်သူများ အားလုံးအနေနှင့်ပါ ဤကဲ့သို့ သော မဲဆွယ်စည်းရုံးမှု၊ မဲပေးမှုနှင့်ဆိုင်သော တည်ဆဲဥပဒေများကို စနစ် တကျ လိုက်နာသွားကြမှသာလျှင် ရှေ့ဆက်ရေရှည်တည်တံ့ပြီး ကောင်းကျိုး ကိုရရှိစေမည်ဖြစ်သည်ကို ပြောလိုရင်းဖြစ်သည်။ သည့်အတွက် ရွေးကောက် ပွဲများသည် ဒီမိုကရေစီစနစ်၏အခြေခံဖြစ်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲများသည် ဒီမိုကရေစီရှင်သန်ရေး၏ အဓိကရေသောက်မြစ်ဖြစ်သည်။ ရွေးကောက်ပွဲ များသည် ဒီမိုကရေစီဖြစ်ထွန်းရေး၏ ပင်စည်ပင်မဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံရေး သုတေသီများက ဆိုစမှတ်ထားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မျိုးဆက်သစ်ကလေးငယ်အားလုံး ကျန်းမာရေးစောင့် ရှောက်မှုရရှိစေရန်နှင့် တည်ငြိမ်မှုရှိသော အနာဂတ်မဆုံးရှုံးစေရေအတွက် ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သွားနိုင်ရေးမှာ ကမ္ဘာကြီးသည် ဝင်ငွေနည်းပါး သည့်နိုင်ငံများနှင့် ထိလွယ်ရှလွယ်နိုင်ငံများအပေါ်တွင် တင်ရှိနေသည့် ကြွေးမြီများကို ချက်ချင်းလျှော့ချပေးသွားရန် လိုအပ်သည်။ သို့မှသာလျှင် ဆင်းရဲတွင်းနက်နေသည့်နိုင်ငံများသည် ကလေးများ၏ဘဝအတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ လုပ်ဆောင်သွားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ကလေး များ၏လိုအပ်ချက်နှင့် ၎င်းတို့၏အမြင်သဘောထားများကို ဖြည့်ဆည်း ပေးနိုင်ရန်အတွက် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း ကမ္ဘာတစ်ဝန်း၌ လက်လွတ် ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည့်အစီအမံများကို ပြန်လည်ကုစားပေးသွားရန်လိုအပ်သည်။ သို့မှသာလျှင် ကလေးငယ်များသည် ပေးဆပ်ခဲ့ရသည့် ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများ ကို ပြန်လည်အစားထိုးကုစားနိုင်မည် ဖြစ်သည်။

ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံ၏ မတူညီသော နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် ရပ်တည်လုပ်ကိုင် နေသူများအကြား တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် အပြစ် သို့မဟုတ် ချို့ယွင်းချက်ထောက်ပြ၍ မကုန်နိုင်အောင်ဖြစ်ရသည့် အဓိကအကြောင်းအရင်းများအနက် တစ်ခုကိုပြောရလျှင် ပရော်ဖက်ရှင်နယ်ကျစွာ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်ကြသည့် အနေအထားသို့ မရောက်ရှိသေးခြင်းပင်ဖြစ်ပေမည်။

လက်တွေ့မှာ အစဉ်အလာဒီပလိုမေစီ "နိတ္ထိမတံ"ခဲ့ပါဘူး။ ဆက်ရှိ နေခဲ့ပါတယ်။ သံတမန်တွေကတစ်ဆင့် အစိုးရချင်းဆက်ဆံရေးဟာလည်း အရင်ကလိုပဲ ဆက်အရေးပါနေခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကြေးနန်းနည်းပညာက စလိုက်တဲ့ တယ်လီဖုန်း၊ ရေဒီယို၊ ရုပ်မြင်သံကြား စတဲ့ ဆက်သွယ်ရေးနည်း ပညာပြောင်းလဲလာမှုနဲ့အတူ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒရဲ့ ဆင့်ကဲတိုးတက်မှုတို့ ကြောင့် အစဉ်အလာဒီပလိုမေစီဟာ အသွင်လက္ခဏာသစ်တစ်ရပ်ဆောင် လာပါတယ်။

တကယ်တော့ နိုင်ငံအတော်များများသည် မြေစမ်းခရမ်းပျိုးမဟာ ဗျူဟာများဖြင့် ကပ်ရောဂါကြီးကို တုံ့ပြန်နေကြသည့် သဘောမျိုးဖြစ်နေ သည်။ အကောင်းဆုံးဖြစ်မည်ဟု ယူဆရသည့်ဗျူဟာများဖြင့် ပြည်တွင်း ကူးစက်မှု ထိန်းချုပ်နိုင်အောင်၊ မထိန်းချုပ်နိုင်လျှင်သော်လည်း အနည်းဆုံးဖြစ်အောင်လုပ်ဆောင်နေကြရခြင်းသာဖြစ်သည်။ လုံခြုံစိတ်ချရပြီး ထိထိရောက်ရောက်ကာကွယ်ပေးနိုင်မည့် ကာကွယ်ဆေးရရှိမည့် အချိန်ကို စောင့်ဆိုင်းရင်း အကောင်းဆုံးဖြစ်မည်ဟု ထင်သည့်အရာများကို လုပ်ကိုင် နေကြရခြင်းသာဖြစ်ပုံရပါသည်။

ကမ္ဘာ့သတင်းများကိုကြည့်လျှင် နိုင်ငံများအားလုံးလိုလိုသည် မြန်မာ ကဲ့သို့ပင် ဒုတိယအကျော့ထပ်ဖြစ်လာသည့် Covid-19 ကပ်ရောဂါကြီးကို တစ်ဖက်တွင် ကျော်လွှားနိုင်ရန် အစွမ်းကုန်ကြိုးပမ်းပြီး တစ်ဖက်တွင် ကပ်ရောဂါ ကြောင့် ဟန်ချက်ပျက်ယိုင်နဲ့ကာ ပြိုလဲမလိုဖြစ်နေသည့် နိုင်ငံစီးပွားရေးအသီးသီး ဆက်လက်ရှင်သန်ရေး၊ ပြန်လည်နိုးထနိုင်ရေးအတွက် ပြင်ဆင်ရသည့်အလုပ် ကိုလည်း တစ်ပြိုင်တည်းလုပ်နေကြရသည်ကို တွေ့ရပေမည်။

နေ့စဉ်နှင့်အမျှ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်ခံရသူဦးရေ သိသိသာသာမြင့်တက်လာပြီး သီတင်းပတ်တစ်ပတ်အတွင်း အဆိုပါကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၈ ဦးအထိ ရှိလာသည့်နောက် မြန်မာပြည်သူများ၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုလည်းမြင့်တက်လာသလို အစိုးရ၏ ရောဂါကူးစက်မှုကာကွယ်ရေး၊ ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးစသည့် လုပ်ဆောင်ချက်များနှင့်ပတ်သက်၍လည်း ဝေဖန်ပြောဆိုမှုများရှိလာသည်ကို သတိပြုမိပါသည်။