ကၽြန္ေတာ့္အထင္ ဖံုး၊ သြန္၊ လဲ၊ စစ္ကို ေနရာတိုင္း၊ ၿမိဳ႕တိုင္း၊ အိမ္တိုင္း တစ္ၿပိဳင္နက္ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္မွသာ ထိေရာက္မည္ဟုထင္သည္။ မိုးေကာင္း မွာလုပ္ၿပီး မိုးညႇင္းမလုပ္လွ်င္၊ ၿမိဳ႕မွာလုပ္ၿပီး ႐ြာမွာမလုပ္ႏိုင္လွ်င္၊ ေဈးမွာ လုပ္ႏိုင္ၿပီး ဘူတာမ်ားမွာမလုပ္ႏိုင္လွ်င္ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ထိေတြ႔ဆက္ဆံ ေနရေသာေနရာမ်ားကတစ္ဆင့္ ျခင္အကိုက္ခံရၿပီး ေရာဂါကူးစက္ေနဦး မွာျဖစ္သည္။

အထူးသျဖင့္ ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္လာႏိုင္ ေျခရွိတာပါပဲ။ သူတို႔လိုလားတဲ့ အစိုးရတစ္ရပ္ အာဏာရေအာင္ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္တာ၊ ကူညီပံ့ပိုးတာေတြဆိုတာ ႏိုင္ငံတကာလုပ္ထံုး လုပ္နည္းေတြလို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ရခိုင္ေဒသမွာ ျပည္ပစြက္ဖက္မႈေတြ၊ ဖိအားေပးမႈေတြရွိေနတဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ ေဒသတြင္းမွာလည္း လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္မႈေတြ ရွိေနျပန္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းက ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းေတြ၊ ေဆာင္႐ြက္ေနဆဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္လိပ္ခဲ တည္းလည္းျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ဟာလည္း ခန္႔မွန္းရခက္ခဲေနပါေသးတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈမရွိဘဲ ဒီေဒသ ေတြအတြက္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ၊ လံုၿခံဳမႈ၊ ဖြံ႔ ၿဖိဳးမႈဆိုတာ ပိုလို႔ ေဝးေနဦးမွာပါ။

ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ စတင္ခဲ့ခ်ိန္၊ စာေပကင္ေပတိုင္အဖြဲ႔ဟု စာနယ္ဇင္း ေလာကသားမ်ား၏ သမုတ္ျခင္းခံခဲ့ရေသာ စာေပစိစစ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ မရွိေတာ့ခ်ိန္ကစ၍ ယေန႔လို ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းဆဲ ေခတ္ကာလတြင္ ယခင္အေမွာင္ေခတ္ကာလကထက္ စာေရးသူမ်ား ပိုမိုေပါမ်ားလာသည္။ လူငယ္၊ လူ႐ြယ္မ်ားလည္း ပါလာသည္။

ဒီလိုနဲ႔ပဲ အျခားတစ္ဖက္မွာရွိတဲ့ ျပႆနာရဲ႕အရင္းအျမစ္ ဘာ့ေၾကာင့္ အခုလိုျဖစ္သြားရသလဲဆိုတာကို ရွာဖို႔ေမ့ေနတတ္ၾကပါတယ္။ ျပႆနာမွာ ကိုယ့္ေၾကာင့္မဟုတ္ေၾကာင္း ဖံုးဖို႔၊ ျပႆနာကို သူမ်ားတစ္ေယာက္ဆီ လက္ညႇိဳးထိုးၿပီးလႊဲဖို႔၊ ျပႆနာေၾကာင့္ျဖစ္လာမယ့္ ေနာက္ဆက္တြဲ ေတြအတြက္ ႀကိဳပူပန္ဖို႔ စတဲ့အေျခအေနေတြၾကားမွာ ႐ုန္းကန္ရင္း ျပႆနာရဲ႕ဇာစ္ျမစ္ေတြဟာ ေပ်ာက္မွန္းမသိ ေပ်ာက္သြားတတ္ပါတယ္။ ဇာစ္ျမစ္ေပ်ာက္ေနတဲ့ျပႆနာရဲ႕ အကိုင္းအခက္ေတြကို ရွင္းထုတ္ေန႐ံုနဲ႔ ေတာ့ အေျဖနဲ႔နီးစပ္မွာမဟုတ္ပါဘူး။

ျမန္မာျပည္အေျခအေနက တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အင္အားစုေတြ စံုလင္သည္။ လက္နက္အင္အား၊ လူအင္အားလည္း မ်ားျပားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးစားပြဲဝိုင္းမွတစ္ဆင့္သာ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္မည္။ စစ္ေရးနည္းက အားလံုးအတြက္ အထိအခိုက္ အဆံုးအ႐ံႈး ႀကီးမားႏိုင္သည္။ တိုင္းျပည္အတြက္ အႏၲရာယ္ႀကီးမားသည္။ ယခုပဲၾကည့္။ ေျမာက္ပိုင္းလက္နက္ကိုင္ သံုးဖြဲ႔၏ တိုက္ခိုက္မႈက ေနာက္ဆက္တြဲ တိုက္ပြဲေတြ။ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး အေျခခံအေဆာက္အဦေတြ ပ်က္စီး၊ အျပစ္မဲ့ျပည္သူမ်ား အသက္ဆံုး႐ံႈး၊ ေနရပ္အိုးအိမ္မ်ားကို စြန္ခြာထြက္ေျပး ဆိုသည့္ ဒုကၡသံသရာထဲ ေရာက္လာေတာ့မည္။

စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အင္အားႀကီးသူႏွင့္ အင္အားေသးသူတို႔အၾကား ကြာျခားခ်က္မွာ သေဘာထားႀကီး ရင့္က်က္မႈ ေရခ်ိန္ အနိမ့္အျမင့္ျဖစ္သည္။ စိတ္ခြန္အားႀကီးသူ သို႔မဟုတ္ စိတ္ဓာတ္အင္အားေကာင္းသူတို႔တြင္ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈရွိၿပီး မိမိထက္ အင္အားေသးသူ၊ အင္အားတန္းတူရွိသူ မည္သူ႔အေပၚမဆို သူ႔အတိုင္းအတာႏွင့္အတူ ေလးေလးစားစား အသိအမွတ္ျပဳ ဆက္ဆံတတ္သည္။

အရာရာဟာ စိတ္ကေဆာင္တယ္ဆိုတာ အားလံုး သိၾကပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အျပဳအမူ အေျပာအဆိုနဲ႔ လုပ္ရပ္ေတြကိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အဲဒါေတြအားလံုးရဲ႕ ဆရာသခင္ဟာ သူ႔စိတ္ပဲဆိုတာ အထူးေျပာစရာေတာင္မလိုဘူး ထင္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံသားေတြက Beware of Your Mind and Thoughts ဆိုၿပီး သတိေပးေလ့ရွိၾကတာပါ။

ေတာေရာၿမိဳ႕ပါမက်န္ ယမကာဆိုင္ေတြ ေပါမ်ားလြန္းတဲ့ အက်ိဳးဆက္ေၾကာင့္ လုပ္ႏိုင္ကိုင္ႏိုင္အ႐ြယ္ေကာင္းေလးေတြဟာ အရက္ဆိုင္ေတြမွာပဲ အခ်ိန္ကုန္ေနၾကၿပီ။ အရက္စြဲတဲ့ ဒဏ္ေၾကာင့္ ကိုယ္ကာယ အားအင္ခ်ည့္နဲ႔ကာ လုပ္အားေတြ ဆံုး႐ံႈးေနရပါၿပီ။ အ႐ြယ္မတိုင္ခင္ ေသဆံုးကုန္ၾကသျဖင့္လည္း တိုင္းျပည္ရဲ႕ အင္အားေတြဟာ အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ ထိခိုက္ေနရပါတယ္။ အရက္ေၾကာင့္ျဖစ္ရတဲ့ ေရာဂါဘယေတြကို ကုသေနၾကရတဲ့အတြက္လည္း မိသားစုေတြမွာ ေငြကုန္ေၾကးက်လည္း ရွိလာရပါတယ္။ အိမ္တစ္အိမ္မွာ အရက္သမားတစ္ေယာက္ ရွိေနရင္ အဲဒီအိမ္ဟာ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ဆင္းရဲၾကရပါတယ္။

ယေန႔ႀကံဳေတြ႔ေနရပါေသာ ႏိုင္ငံေရး၊ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရးမ်ားႏွင့္ ခ်ိန္ထိုး၍ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြ၏ဘဝကို ေသခ်ာေတြးၾကည့္သင့္ပါေပသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြ ျပန္လည္အစားထိုးလို႔မရႏိုင္သည့္ အခ်ိန္မ်ားကိုလည္း မသိျခင္းမ်ားေအာက္တြင္ ေပးဆပ္ခဲ့ရပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြ၏ ရသင့္ရထိုက္ပါေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကိုလည္း လက္လႊတ္ဆံုး႐ံႈးေပးခဲ့ရပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြသည္ မသိျခင္း၏ေနာက္တြင္ မနာတတ္ျခင္းကိုပါ အဆစ္ေမြးျမဴထားၾကေပသည္။ထိုသို႔ေသာ မနာတတ္ျခင္းမ်ားကပင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ေတြကို ဆင္းရဲတြင္း ပိုနက္ေစပါသည္။

တခ်ိဳ႕က်ျပန္ေတာ့လည္း ကိုယ့္လူကို ဘယ္သူ႔လူကမွ စစ္ေဆးအေရးယူခြင့္မရွိ၊ ကိုယ့္လူ ကိုယ္သာအေရးယူခြင့္ရွိတယ္လို႔ ဆိုလာျပန္ေသးေတာ့၊ ဒီပံုမ်ိဳးနဲ႔ဆိုရင္ေတာ့ ေနာက္လိုက္ေနာက္ ပါေတြကလည္း တျဖည္းျဖည္း ေကာင္းမလာၾကဘဲ အဆိုးတကာ့ထိပ္ေခါင္ေတြအျဖစ္သာ ေျပာင္းလဲလာႏိုင္စရာရွိပါတယ္။ ေတာ္တည့္မွန္ကန္တဲ့ အျပစ္ေပး အေရးယူမႈမ်ိဳးက မျဖစ္မေန ရွိေနဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။

သိပၸံနည္းပညာအရ စစ္တမ္းတစ္ခုတြင္လည္း လူသားမ်ားမရွိေတာ့လွ်င္ ကမၻာေျမႀကီးပ်က္သုဥ္းသြားလိမ့္မည္မဟုတ္ဘဲ အျခားေသာသတၱဝါ မ်ားမရွိေတာ့လွ်င္သာ ကမၻာေျမႀကီးပ်က္သုဥ္း၍ သြားႏိုင္သည္ဟု ေလ့လာ မွတ္သားခဲ့ရဖူးပါသည္။ အထက္ပါအေၾကာင္းအရာေလးကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္လည္း သဘာဝေဘးအႏၲရာယ္မ်ား ကမၻာေျမအေပၚသို႔က်ေရာက္ေနရျခင္းမွာ လူသားတို႔၏ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟစိတ္မ်ားေၾကာင့္သာျဖစ္ေၾကာင္း သိသာ၍လည္းေနပါသည္။

ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔၏စ႐ိုက္ကို၌က အသင္းစြဲ၊ လူပုဂၢိဳလ္စြဲရွိတတ္ရာ မန္ယူအသင္းအေပၚ လူပုဂၢိဳလ္သံေယာဇဥ္၊ အသင္းသံေယာဇဥ္ျဖင့္ အားေပးၾကေသာေၾကာင့္ မန္ယူအသင္းႏွင့္ကန္ေသာ အသင္းတိုင္းကိုလည္း မိမိတို႔ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္အသင္းဟု ႐ႈျမင္တတ္ၾကသည္မွာ အစဥ္အလာတစ္ခုသဖြယ္ပင္ျဖစ္ေပသည္။

သဘာဝေဘး ေျပးမလြတ္ဘူး ဆိုေပမယ့္ အသိပညာ၊ နည္းပညာ၊ ေငြေၾကးျပည့္စံုမႈရွိရင္ လြတ္ႏိုင္ပါတယ္။ မလြတ္ႏိုင္ရင္ေတာင္ အသက္ရွင္သန္ႏိုင္ေအာင္ ခိုင္ခံ့တဲ့အေဆာက္အအံုေတြ၊ အသက္ကယ္ပစၥည္းေတြ၊ အစားအစာနဲ႔ ေရသန္႔ေတြ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားရမွာေပါ့။ အိမ္ေဆာက္ရင္ေတာင္ ထြက္ေပါက္၊ ေနာက္ေဖးေပါက္ ေဖာက္ထားတတ္တယ္ မဟုတ္လား။ ခုလည္း အိမ္ေဆာက္ရင္၊ ႐ြာတည္၊ ၿမိဳ႕တည္ရင္ ငလ်င္ေၾကာနဲ႔ လြတ္ေအာင္၊ ေရေဘး၊ မီးေဘးနဲ႔လြတ္ေအာင္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္ပါတယ္။

ယခုကာလတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္အေနႏွင့္ မည္သည့္အေျခအေနအထိ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေနၿပီျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ မည္ကဲ့သို႔လုပ္ေဆာင္ပါက အဆင့္အတန္းျမင့္မားလာႏိုင္ေၾကာင္း၊ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုအထိ ေစာင့္ၾကည့္ ေတာင့္ခံဖို႔လိုေၾကာင္း စသည္တို႔ကို ခ်ျပေပးရန္ လိုသကဲ့သို႔ ယံုၾကည္ခ်က္ရွိလာရန္ လုပ္ေဆာင္ေရးသည္လည္း အဓိက အေရးႀကီးသည့္ကိစၥျဖစ္ေပသည္။