ပုံမှန်အားဖြင့် စာလုံးရေရဲ့ ၁၀ရာခိုင်နှုန်းစီကို Intro နဲ့ Conclusion အတွက်ချန်တယ်၊ ကျန်တဲ့ ၈၀ရာခိုင်နှုန်းကို Body မှာရေးတော့ အပိုအလိုမရှိရေးနိုင်တာများတယ်။ UniMelb ရဲ့ Policy တစ်ခုက သတ်မှတ်စာလုံးရေရဲ့ ၁၀ရာခိုင်နှုန်းပဲ ပိုခွင့် (သို့) လျော့ခွင့်ရှိတယ်။ ပြီးတော့ Reference ကိုလည်း Paper ရဲ့ အနည်းဆုံး ၅ ခု ကနေအခု ၂၀ လောက်အထိပေးတယ်။ တချို့ Paper တွေက Assessment ရဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲရှိရင် Reference နည်းနည်းပဲပေးတယ်။ အချို့က ၅၀ရာခိုင်နှုန်း - ၇၀ရာခိုင်နှုန်းလောက်အရေးပါလို့ Reference ခပ်များများလေးနဲ့ သိုင်းသိုင်းဝိုင်းဝိုင်းဖြစ်အောင်ရေးတယ်။

၂၁ ရာစု ကျွမ်းကျင်မှုများ (21st Century Skills) ဆိုသည်မှာ သင်ရိုးသစ် မစတင်မီအချိန်ကတည်းက ၂၁ ရာစု စံနှုန်းများအဖြစ် သုံးခဲ့ကြသည်။ ယခုသင်ရိုးသစ် စတင်ချိန်တွင် ၂၁ ရာစု ကျွမ်းကျင်မှုများအဖြစ် ခေတ်စားလာခြင်းဖြစ် သည်။ ၂၁ ရာစု ကျွမ်းကျင်မှုများအကြောင်းပြောလျှင် ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေးကျွမ်းကျင်မှုများ (Soft Skills) များနှင့် ယှဉ်တွဲပြောရမည်သာ ဖြစ်သည်။

“သူက ညီမလေးကို ခြိမ်းခြောက်တယ်။ တခြားသူကိုပြောပြရင် သတ် မယ် လိုပြောတော့ ညီမလေးက ဘယ်သူကိုမှ မပြော ရဲတာ။ သူများကို ပြောပြရင် တာဝန်မယူဘူး။ မပြောပြရင် တာဝန် ယူမယ် လို့ပြောတယ်။ ဘယ်သူကိုမှ မပြောပြရင် ကျောင်းပြီးတဲ့အထိစောင့်ပြီး တာဝန်ယူမယ်လို့ပြောတယ်။ အခုကျတော့ သူက တာဝန်မယူနိုင်ဘူးတဲ့” လို့ HI သတင်းစာမျက်နှာကို ကာယကံရှင် အမျိုးသမီးငယ်က ပြောပါတယ်။

နာဂဒေသကို မသွားခင် အောက်ဘက်က ဆွေမျိုးအပေါင်းအသင်းတွေ စိုးရိမ်တကြီး မှာတတ်ကြတာက ငှက်ဖျားဖြစ်ဦးမယ် ဆိုတာပါပဲ။ ဟိုရောက်တော့ငှက်ဖျား မပြောနဲ့ ခြင်ဝီသံတောင် မကြားရပါဘူး။ တောတောင် စိမ့်စိမ်းတွေ ရှိပေမယ့် ခြင်မရှိပါဘူး။ ရာသီဥတု အေးလွန်းလို့ ခြင်မရှိတာလို့ ဆိုကြပါတယ်။ ဒါကြောင့် နာဂမှာ ငှက်ဖျားရောဂါသည် ဆိုတာလည်း တစ်ယောက်မှ မတွေ့ခဲ့ရပါဘူး။

လွန်ခဲ့သောနှစ်တုန်းကလည်း ယုံကြည်မှု လွန်ကဲခြင်းကြောင့် လူတစ်ဦးရဲ့အသက်ဆုံးရှုံးဖူးသည်ကိုကြားလိုက်ရပါတယ်။ လူနာတစ်ဦးဟာ အူအတက်ပေါက်ရာမှ ဆေးရုံသို့ရောက်လာပါတယ်။အူအတက်ဟာ ခွဲစိတ်မှရမယ်ဟု ဆရာများက ပြောဆို တဲ့အခါလူနာရှင်များက ရွာကဘုန်းကြီးကို တိုင်ပင် ပါဦးမည်ဆိုပြီး သဘောတူကြောင်း လက်မှတ်မထိုး ပေးကြဘဲ အချိန်ဆွဲခဲ့ကြပါတယ်။ အချိန်ဆွဲခြင်းဟာ လူနာရဲ့ အသက်အန္တရာယ်ရှိနေသည်ဟု တာဝန်ရှိသူများက ရှင်းပြသည်ကိုပင်နားမထောင်ကြပါပေ။နောက်ဆုံးတော့လူနာဟာ အသက်အန္တရာယ်ဆုံးပါးသည်အထိ ဖြစ်သွားပါတော့တယ်။

နှစ်ခြိုက်မိလို့ ရေးချင်သည်။ ရေးစရာရှိလို့ ရေးချင်သူများစာရင်းတွင် မန္တလေးတိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်လည်း တစ်ဦးအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ သူ့ကို ရင်းနှီးသူများက ဆရာဇော်၊ ဒေါက်ဇော်ဟူ၍ အမည်နာမပြုသည်။ ရပ်ထဲရွာထဲ ချစ်စနိုးဖြင့် ခေါ်သည်က ဒူတာတေး။ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသမ္မတကြီး ဒူတာတေးနှင့် ရုပ်ဆင်းအင်္ဂါံအရ ခပ်ဆင်ဆင်မို့ မြန်မာပြည်၏ဒူတာတေးလို့ ခေါ်ကြသည်။

ခင်ဗျားဟာ မြေခွေးတစ်ကောင်လို ကောက်ကျစ် ပြီး ဝံပုလွေတစ်ကောင်လို စဉ်းလဲတယ်ဆိုတာ ခင်ဗျားနဲ့ထိတွေ့ဆက်ဆံဖူးတဲ့လူတိုင်း သိကြသလို ခင်ဗျား ကိုယ်ခင်ဗျားလည်း ရိပ်မိမှာပါ။ တစ်ခုတော့ရှိတာပေါ့။ မြေခွေးတစ်ကောင်ရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအခင်းအကျင်းမျိုး ခင်ဗျားမှာ ရှိတယ်ဆိုတာ လူ့အဖွဲ့အစည်းထဲကလူတွေ သိဖို့ အချိန်နည်းနည်းတော့ ပေးရမှာပေါ့။ အဲဒီသိပ် မများလှတဲ့အချိန်အတွင်းမှာ ခင်ဗျားနဲ့ အလုပ်သဘောအရ ဆက်ဆံခဲ့ဖူးတဲ့လူတိုင်းဟာ ပွယောင်းထူအစ်နေတဲ့ ခင်ဗျားရဲ့မျက်နှာပြဲပြဲကြီးကို လှည့်မကြည့်ချင်လောက်အောင် စိတ်ကုန်ခန်းသွားတဲ့လူတွေ ချည်းပဲမဟုတ်လား။

တရုတ်တို့က ၎င်းတို့ဘက်မှ အထိခိုက်ရှိသည်ကို မထုတ်ပြန်ပါ။ သက်သေမရှိဘဲ အိန္ဒိယမီဒီယာကမူ တရုတ် ၄၃ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ပြောပါသည်။ အိန္ဒိယအစိုးရသတင်းထုတ်ပြန်ရန် တစ်နေကုန်အချိန်ယူပြီး တရုတ်အစိုးရကို မထိခိုက်စေသောအသုံးအနှုန်းဖြင့် ကြေညာခဲ့ပါသည်။

အေးတဲ့ကာလတွေနဲ့ အမြဲတမ်းလိုလိုမှာ ကျန်းမာ၊ တက်ကြွတဲ့ ဘဝနေထိုင်မှု ပုံစံကို ထိန်းသိမ်းထားဖို့ရာ ကျွန်မတို့အတွက် အရေးကြီးလှပါတယ်။ ဒီလိုဘဝ နေထိုင်မှုကို ရရှိဖို့အတွက် အစာအိမ်နဲ့ အူလမ်းကြောင်း ကျန်းမာရေးနဲ့ ကိုယ်ခံအားစနစ်တို့ ရှုပ်ထွေးစွာ ဆက်နွှယ်နေကြပုံကို နားလည်ထားဖို့ လိုပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ် ခုခံအားစနစ်ဟာ ဖျားနာမှုနဲ့ ရောဂါများကို တိုက်ဖျက် ရာမှာ အကောင်းဆုံးသော အကာအကွယ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။ သင့်ရဲ့ ကိုယ်ခံအားစနစ် ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း လောက်ဟာ အစာအိမ် အူလမ်းကြောင်းထဲမှာ ရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အစာလမ်းကြောင်းရဲ့ ကျန်းမာရေးကို ဂရုစိုက်ခြင်းဟာ ကျန်းမာရေးကောင်းဖို့ ထိန်းသိမ်းရာမှာ အရေးအပါဆုံးထဲ ရှိပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုတော့ ဒီနေရာဟာ အာဟာရတွေကို စုပ်ယူရာမှာနဲ့ ကိုယ်ခံအားစနစ် အားကောင်းအောင်ထားတဲ့ နေရာမှာ မရှိမဖြစ်မို့လို့ပါပဲ။ အောက်ပါတို့ကတော့ အဓိက အကြံပြုချက်အချို့ပေါ့။

ဆိုလိုသည်မှာ အခြေခံပညာကျောင်းများ ဖွင့်လှစ်ရန် ဆိုသည်မှာပင် သေချာပေါက် တထစ်ချ မပြောနိုင်သေးသော အခြေအနေဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်တွင် အခြေခံပညာကျောင်းများ၏ ကိုဗစ် ၁၉ ရောဂါ ကာကွယ်ပြင်ဆင်ရေးပြိုင်ပွဲအတွက် ကျပ်သိန်း ၂၅၀ ကျော်ခံ၍ ပြိုင်ပွဲပြုလုပ်မှုသတင်းမှာ အချိန်အခါ အခြေအနေနှင့် သင့်တော်မှု၊ လိုက်ဖက်မှုရှိနိုင်ပါ့ မလားဆိုသည်မှာ စဉ်းစားစရာဖြစ်နေလေသည်။

လူစုလူဝေးဖြစ်စေမည့်ကိစ္စများကို ပိတ်ပင်ထားသော်လည်း YBS ကို မတားနိုင်သေးပါ။

ဟယ်လင်ကဲလာ အကြောင်းကို ကျောင်း သင်ရိုး အင်္ဂလိပ်စာ စာအုပ်မှာပါတော့ လူတိုင်းနီးပါး သိကြပါလိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့ အများစု သိထားကြတာက ဟယ်လင်ကဲလာဟာ မျက်မမြင်ကလေးမလေး ဖြစ်တယ်။ ဆရာမ အန်းစူလဗန်နဲ့တွေ့မှ စာစသင်တယ်ဆိုတဲ့ အချက်ထက် မပိုပါဘူး။ ဒီ့ထက် ပိုအရေးပါတဲ့ ဟယ်လင်ရဲ့ ဘဝ အစိတ်အပိုင်းတွေကိုတော့ လူသိနည်းကြပါတယ်။ ကျောင်းသင်ရိုးတွေထဲမှာလဲ မပါပါဘူး။ အဲဒါကတော့ ဟယ်လင်ကဲလာ (၁၈၈၀-၁၉၆၈) ဟာ သူ့ခေတ် သူ့ အခါက လူမှုတရားမျှတရေး လှုပ်ရှားမှုတွေမှာ ပါဝင်လှုပ်ရှားခဲ့တဲ့ ရယ်ဒီကယ်တစ်ယောက်လည်း ဖြစ်တယ်ဆိုတာပါပဲ။ ဆင်းရဲတဲ့သူတွေဟာ ချမ်းသာတဲ့သူတွေ ထက် ပိုပြီးတော့ မျက်မမြင် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတယ်လို့ မျက်မမြင်ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းတရားတွေကို စူးစမ်းလေ့လာရင်း ဟယ်လင်က တွေ့ရှိပါတယ်။ ဒါ့အပြင် မျက်မမြင် တွေ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ဆက်ဆံခံရပုံကို အလုပ်သမား၊ အမျိုးသမီးနဲ့ တခြားအုပ်စုတွေ အဖိနှိပ်ခံရပုံနဲ့ ချိတ်ဆက်စဉ်းစားရင်း ဟယ်လင်ဟာ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ၊ ဖီမင်နစ်ဇင်နဲ့ စစ်ဆန့်ကျင်ရေး အယူအဆတွေကို လက်ခံလာပါတယ်။

မိမိအနေနှင့် မီးဝေး၍ ချိတ်မာသည်ဟုသာ ကြားဖူးသည်။ အခုက မီးနီး၍ ချိတ်ပျော့သွားသည်လား မဆိုတတ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပေါ် မောင်နဲ့နှမ၊ သားနဲ့အမိဆိုသော မေတ္တာ၊ မိမိခေါင်းဆောင် ဟူသော သဘောထားကိုပေါ်လွင်သော ရုပ်သံနှင့် ဓာတ်ပုံများက ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးတစ်ဦးအတွက် လက်ခုပ်သံများ ရရှိခဲ့သောအချိန်များဟု ဆိုရမည်။ မေတ္တာပေး၍ မေတ္တာရသည်ဟုထင်သည်။ အရယ်အပြုံးများ တွေ့လာရသည်။

“တောင်းဆိုထားတဲ့ ၆ လပိုင်းပြည့်လို့ ပြန်ဆပ်ရမယ့် အချိန်ရောက်ရင် ဒီရောဂါကြီး မပြီးသေးရင် ဘယ်လိုဆပ်ရမလဲ တွေးလေ အိပ်လို့ မပျော်လေပါဘဲ”

မကြာသေးမီက အမေရိကန်ကွန်ဂရက်အမတ် ၆၀ က ကွန်ဂရက် ခေါင်းဆောင်များဆီသို့ စာတစ်စောင်ရေးခဲ့ပါသည်။ ၎င်းတို့ကတိုင်းပြည်၏တင်ရှိသောအကြွေး နှင့် ကုန်သွယ်ရေးလိုငွေပြမူများအပေါ် အစိုးရ၏တုံ့ပြန်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ ဖြစ်ပါသည်။ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပြန့်ပွားမှုနှင့် ပတ်သက်၍ “ကျွန်တော်တို့သည် နိုင်ငံတော်၏အကြွေးများကို လျစ်လျူရှုမထားနိုင်ပါ”ဟုဆိုသည်။ “ပြုပြင်၍မရနိုင်သော ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု ကြုံရနိုင်သည်” ဟူ၍ ဆီးနိတ်ဘတ်ဂျက်ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌကလည်း ပြောလိုက်ပါသည်။