အိမ်ထောင်ရှိ အမျိုးသမီးများသည် ကွမ်းယာ (ဆေးရွက်ကြီး) စားသုံးမှုကြောင့် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ဝန်နှင့် မွေးကင်းစကလေးအပေါ် ဆိုးကျိုးသက်ရောက်စေနိုင်ကြောင်း ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးတက္ကသိုလ်က ဆေးသုသေသနသို့တင်သွင်းသည့် စာတမ်းများအရ သိရသည်။

“လေနာနေတဲ့အချိန်မှာ ကလေးကို ပက်လက်အနေအထားနဲ့မသိပ်ဘဲနဲ့ လူကြီးမိဘရင်ခွင်မှာ မတ်တတ်လေးချီပြီး လမ်းလျှောက်သိပ်ပါ”

သက်ကြီးရွယ်အိုများကို ဆေးပညာရပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရှုထောင့်၊ လူမှုရေးဆိုင်ရာ ရှုထောင့်၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရှုထောင့်နှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရှုထောင့်တို့မှ ပြုစုစောင့်ရှောက်ပေးရန်လိုအပ်ကြောင်း ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာနထံမှ သိရသည်။

“လူတစ်ယောက်က အပြင်ပန်းကကြည့်ရင် ရောဂါပိုးကူးစက်တာခံရလား၊ မခံရလားဆိုတာ ဘယ်နည်းနဲ့မှမသိနိုင်ဘူး”

ရှမ်းပြည်နယ် (အရှေ့ပိုင်း) မြို့နယ်များတွင် ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာနက တားမြစ်ထားသည့် ဆိုးဆေးပါ မုန့်အမျိုး ၄၀ ကို ဇန်နဝါရီလ ၉ ရက်နေ့ကစတင်၍ စစ်ဆေးရှာဖွေနေကြောင်း ကျိုင်းတုံမြို့ ဒုတိယပြည်နယ် စားသုံးသူရေးရာ ဦးစီးဌာနမှူး ဦးလှစိုးက ပြောကြားသည်။

“ဘယ်လောက်ထိ နာသလဲဆိုတော့ စက္ကူလေးတောင် အတင်မခံနိုင်အောင် နာတယ်လို့ တင်စားကြတယ်”

“နေ့တိုင်းဆေးထိုးရသလို သောက်ရတဲ့ ဆေးအမျိုးအမည်တွေက များလာတယ်”

နိုင်ငံတစ်ဝန်း အသက်ကိုးလမှ ၁၅ နှစ်အရွယ် ကလေးငယ်များကို ဂျပန်ဦးနှောက်ရောင်ကာကွယ်ဆေး အစုလိုက်ထိုးနှံခြင်း အစီအစဉ်၌ ကာကွယ်ဆေးလွှမ်းခြုံမှုမှာ ၉၃ ဒသမ ၃ ရာခိုင်နှုန်းရှိကြောင်း ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်သည်။

“အမြန်လမ်းပေါ်မှာ ယာဉ်တိုက်မှုဖြစ်ပွားတဲ့အခါမှာ လူနာတင်ယာဉ်နဲ့ သယ်ယူပြီးတော့ အနီးစပ်ဆုံး ဆေးရုံကို ပို့တဲ့စနစ်ပေါ့”

ခုတင်နှစ်ထောင်ဆံ့ ရန်ကုန်ပြည်သူ့ဆေးရုံကြီးတွင် ဇန်နဝါရီလဆန်းကစ၍ ပုဂ္ဂလိကလုံခြုံရေးဝန်ထမ်းများ ပြန်လည်ထားရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာန၊ ကုသရေးဦးစီးဌာနထံမှ သိရသည်။

Healthy & Active Youths(HAY Yangon)မှ ကျန်းမာတက်ကြွ လူငယ်ဘဝ ဖြစ်စေရေးအတွက် အပတ်စဉ် စနေနှင့် တနင်္ဂနွေနေ့များတွင် အားကစား လှုပ်ရှားမှု အစီအစဉ်များကို ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ယင်းအစီအစဉ်၏ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးထွန်းထွန်းအေးက ပြောကြားသည်။

လေဖြတ်ရောဂါဟူသည် ဦးနှောက်သို့ သွေးသွားလာမှု ရပ်ဆိုင်းသွားခြင်း ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

“ကလေးက မိဘမြှူတဲ့ဘက်ကို မကြည့်နိုင်ဘူးဆိုရင် ပြဿနာတစ်ခုရှိနေပြီဖြစ်တဲ့အတွက် မျက်စိဆရာဝန်နဲ့ ပြသင့်တယ်”

“အတွေ့ရများတာတွေကတော့ ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါ၊ အဆုတ်လေပြွန်ရောင် ရောဂါတွေနဲ့ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှော ရောဂါတွေပဲ”

ကျန်းမာရေးနှင့် အားကစားဝန်ကြီးဌာနက ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘဏ္ဍာနှစ်မှစတင်ကာ ဝန်ထမ်းအိမ်ရာများကို တိုးမြှင့် တည်ဆောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကုသရေးဦးစီးဌာန လက်ထောက် ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာ မျိုးဆက်သွေးက ပြောကြားသည်။