Healthy & Active Youths(HAY Yangon)မွ က်န္းမာတက္ႂကြ လူငယ္ဘဝ ျဖစ္ေစေရးအတြက္ အပတ္စဥ္ စေနႏွင့္ တနဂၤေႏြေန႔မ်ားတြင္ အားကစား လႈပ္ရွားမႈ အစီအစဥ္မ်ားကို ျပဳလုပ္သြားမည္ျဖစ္ေႀကာင္း ယင္းအစီအစဥ္၏ တာဝန္ရွိသူတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဦးထြန္းထြန္းေအးက ေျပာႀကားသည္။

ေလျဖတ္ေရာဂါဟူသည္ ဦးေႏွာက္သို႔ ေသြးသြားလာမႈ ရပ္ဆိုင္းသြားျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။

“ကေလးက မိဘျမႇဴတဲ့ဘက္ကို မၾကည့္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ျပႆနာတစ္ခုရွိေနၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ မ်က္စိဆရာဝန္နဲ႔ ျပသင့္တယ္”

“အေတြ႔ရမ်ားတာေတြကေတာ့ ရာသီတုပ္ေကြးေရာဂါ၊ အဆုတ္ေလျပြန္ေရာင္ ေရာဂါေတြနဲ႔ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာ ေရာဂါေတြပဲ”

က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီးဌာနက ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘ႑ာႏွစ္မွစတင္ကာ ဝန္ထမ္းအိမ္ရာမ်ားကို တိုးျမႇင့္ တည္ေဆာက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကုသေရးဦးစီးဌာန လက္ေထာက္ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာ မ်ိဳးဆက္ေသြးက ေျပာၾကားသည္။

ေအအာရ္တီ (ART) ေဆး ကုသလုပ္ငန္းအတြက္ ေဆးႏွင့္ေဆးပစၥည္းမ်ား ဝယ္ယူျဖည့္တင္းရန္ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘ႑ာႏွစ္အတြက္ အစိုးရက အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၄ သန္းကို ရန္ပံုေငြခြဲေဝ ခ်ထားေပးခဲ့ေၾကာင္း က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီးဌာနထံမွ သိရသည္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရာက္ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားမ်ားျဖင့္ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ C.U.R.E Association က အေမရိကန္ေဒၚလာ ေလးသိန္းေက်ာ္တန္ဖိုးရွိ ေဆး႐ံုသံုးပစၥည္းမ်ားကို ဒီဇင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ဖလမ္းေဆး႐ံုသို႔ လွဴဒါန္းမည္ျဖစ္ေၾကာင္း NGO အဖြဲ႔တစ္ခုျဖစ္သည့္ Rotary Club of Central Yangon မွ ဥကၠ႒ ဦးၿဖိဳးေဝရာဇာက ေျပာၾကားသည္။

“ဒီေရာဂါက ျမန္မာျပည္မွာ အျဖစ္အမ်ားဆံုး မဟုတ္ေပမယ့္ ျဖစ္တဲ့အခါမွာ ကုသရခက္တယ္”

မိခင္မွကေလးသို႔ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီပိုးကူးစက္မႈ ကာကြယ္ေရးအတြက္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ ရွစ္သိန္းေျခာက္ ေသာင္းခန္႔အထိ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီပိုးစစ္ေဆး ေပးႏိုင္ခဲ့ၿပီး ယင္းစစ္ေဆးမႈမွ ပိုးေတြ႔ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ေလးေထာင္ေက်ာ္ကို ေဆးကုသမႈမ်ား ေပးခဲ့ေၾကာင္း ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး ဦးစီးဌာန၊ ခုခံက် ကာလသားေရာဂါတိုက္ ဖ်က္ေရး စီမံခ်က္၏ စီမံခ်က္မန္ေနဂ်ာ ေဒါက္တာထြန္းညြန္႔ဦးက ေျပာၾကားသည္။

ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာျဖင့္ ဆင္ေျခေထာက္ကာကြယ္ေဆးကို ဆယ္ႀကိမ္ေျမာက္အျဖစ္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ တတိယအပတ္အတြင္း တိုက္ေကၽြးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မႏၲေလးတိုင္း ငွက္ဖ်ားေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးဌာနထံမွ သိရသည္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာအျဖစ္မ်ားတာ ေတြ႔မိသေလာက္က ခရမ္းသီး၊ ငါးပိ၊ ငါးေျခာက္ေတြစားတာေၾကာင့္ ျဖစ္တာေတြ႔ရတယ္”

အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးကြပ္ ကဲေရးဦးစီးဌာန (FDA) မွ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္အတြင္းရွိ စားေသာက္ဆိုင္မ်ားကို ေရွာင္တခင္ ဝင္ေရာက္စစ္ေဆးခဲ့ၿပီး စားေသာက္ဆိုင္ တစ္ဆိုင္တြင္ ေရာင္း ခ်လ်က္ရွိသည့္ မုန္႔ဟင္းခါးဖတ္တြင္ ေဖာ္မလင္ ပါဝင္ေနသည္ကို ေတြ႔ရွိခဲ့ေၾကာင္း ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး FDA ႐ံုး၏ ဒုတိယညႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာ မင္းဝန္က ေျပာၾကားသည္။

ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး သာေပါင္းႏွင့္ပုသိမ္မွ ကေလးႏွစ္ဦး ေသဆံုးမႈမွာ ဂ်ပန္ဦးေႏွာက္ေရာင္ ကာကြယ္ေဆး ထိုးႏွံျခင္းေၾကာင့္ မဟုတ္ေၾကာင္း တိုးခ်ဲ႕ ကာကြယ္ေဆးထိုး လုပ္ငန္းမွ စီမံခ်က္မန္ေနဂ်ာ ေဒါက္တာထားထားလင္းက The Voice သို႔ ေျပာၾကားသည္။

ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး ပုသိမ္ၿမိဳ႕တြင္ ဂ်ပန္ဦးေႏွာက္ေရာင္ ကာကြယ္ေဆးထိုးသည့္ အသက္ ၉ ႏွစ္အ႐ြယ္ မိန္းကေလးတစ္ဦးမွာ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၁ ရက္ ညေန ၆ နာရီေက်ာ္က ပုသိမ္ေဆး႐ံုႀကီးတြင္ ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း ၎၏ မိဘမ်ားထံမွ သိရသည္။

“ထိေရာက္စြာမကုသရင္ သၾကားဓာတ္ေတြမ်ားလာတဲ့အတြက္ ဆီးေတြ အရမ္းသြားတယ္၊ ေရငတ္တယ္”