“ခံတွင်းကင်ဆာက ကွမ်းနဲ့ ဆေးလိပ်ကြောင့်က ၉ဝ ရာခိုင်နှုန်းပေါ့”

အော်တစ်ဇင်သည် စိတ်ရောဂါတစ်မျိုး မဟုတ်သကဲ့သို့ ကူးစက်ရောဂါ တစ်မျိုးလည်း မဟုတ်ပါ။ အော်တစ်ဇင်သည် လူမျိုးဘာသာမရွေး၊ ဆင်းရဲချမ်းသာ မရွေး၊ နေရာဒေသမရွေး၊ ကျား/မ မရွေး ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

ရင်သားကင်ဆာကြောင့် သေဆုံးမှုနှုန်းသည် အာရှတွင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံက ပထမ အများဆုံးဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံက နံပါတ် ငါးနေရာတွင် ရှိကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကင်ဆာရောဂါ အမျိုးမျိုးအနက် ရင်သားကင်ဆာသည် အဖြစ်အများဆုံး ကင်ဆာရောဂါ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ၂ဝဝ၈ ခုနှစ် ဆန်းစစ်ချက်များအရ သိရသည်။

လူတို့တွင် ရှိသင့် ရှိထိုက်သည့် အရပ်အမောင်းထက် ပုနေခြင်းကို ဆိုလိုပြီး ကလေး တစ်ယောက် သန္ဓေသားဘဝမှစ၍ ၂ နှစ်မြောက် မွေးနေ့အထိ ရက်ပေါင်း တစ်ထောင် ကာလအတွင်း အာဟာရ လုံလောက်စွာ မရရှိခြင်းနှင့် မကြာခဏ နာမကျန်း ဖြစ်ခြင်းတို့ကြောင့် ပုညှက်ခြင်းကို ဖြစ်စေပါသည်။

“တုပထားတဲ့ ပစ္စည်းတွေကို ရောင်းတဲ့အခါမှာ ဒါသည် တရားဥပဒေအရ အရေးယူလို့ ရတယ်ဆိုတာကို မသိတဲ့သူ အများကြီးရှိတယ်”

စိတ်ကျန်းမာရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် ကနဦး ရှေးဦးသူနာပြုစုခြင်းဆိုင်ရာ သင်တန်းများကို ပို့ချ ဖွင့်လှစ်မည်ဖြစ်ကြောင်း တပ်မတော် ဆေးတက္ကသိုလ် စိတ်ကျန်းမာ ပညာဌာန ပါမောက္ခဌာနမှူး ဒေါက်တာ ဉာဏ်ဝင်းကျော်က ပြောကြားသည်။

၂ဝ၁၇ ခုနှစ်တွင် မြန်မာ တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ မျက်စိနှင့် ပတ်သက်သည့် ရောဂါများအတွက် စစ်တမ်း ကောက်ယူမည်ဖြစ်ကြောင်း ရန်ကုန် မျက်စိဆေးရုံကြီးမှ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာတင်ဝင်းက ပြောကြားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကင်ဆာဖြစ်ပွားသည့် လူဦးရေ များပြား လာသည်အမျှ ဓာတ်ရောင်ခြည် ကုသရေးစက်များ လိုအပ်လျက်ရှိကြောင်း ရန်ကုန်ပြည်သူ့ ဆေးရုံကြီး၊ ဓာတ်ရောင်ခြည် ကင်ဆာဌာန၊ ပါမောက္ခဌာနမှူး ဒေါက်တာခင်ချိုဝင်းက ပြောကြားသည်။

ကိုယ်ဝန်ဆောင် ကာလနှင့် ကလေး မွေးဖွားပြီး ကာလတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဟော်မုန်း အပြောင်းအလဲအရ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲလာပြီး စိတ်ကျန်းမာရေး ထိခိုက်မှုကိုလည်း အနည်းနဲ့အများ ကြုံတွေ့ ခံစားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ စိတ်ကျန်းမာရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဖြစ်တတ်တဲ့ သဘော၊ အနေအထိုင် အပြုအမူတွေနဲ့ အခြား ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ အချက်အလက်တွေကို ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်

အဆုတ်ကင်ဆာဟာ ကြောက်စရာ ကောင်းတဲ့ ကင်ဆာရောဂါ တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ဒီနေ့ခေတ်မှာ လူအများအပြားရဲ့ အသက်ကို နုတ်ယူနေတဲ့ ရောဂါ တစ်မျိုးဆိုတာ အထူး ပြောနေဖို့ လိုမယ် မထင်ပါဘူး။ ဒီလို ကြောက်စရာ ကောင်းတဲ့ အဆုတ်ကင်ဆာ ရောဂါကို ကာကွယ်ပေးနိုင်တဲ့ ဘဝနေထိုင်မှု အလေ့အထ ၅ မျိုးကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။

စကားဝိုင်း တစ်ခုမှာ ဒါမှမဟုတ် အရေးကြီးတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲ တစ်ခုမှာ ကိုယ်က သမ်းချင်စိတ်ကို ထိန်းမရဘဲ အဆက်မပြတ် သမ်းဝေမိနေရင် ဘေးလူတွေက ကိုယ့်ကို ပျင်းနေတယ်၊ စိတ်ဝင်စားမှု မရှိဘူးလို့ ထင်သွားကြမှာပါ။ ဒါကြောင့် မကြာခဏ ဆိုသလို အဆက်မပြတ် သမ်းဝေနေပြီဆိုရင် လုပ်ကြည့်သင့်တဲ့ နည်းလမ်း ၅ ခုကို မျှဝေ ပေးလိုက်ပါတယ်။

“မြန်မာပြည်မှာ ဆရာဝန်တွေဆီ ရောက်ပြီဆို သွေးအားတွေ နည်း၊ ဖျော့တော့ပြီးမှ ရောက်တာများတယ်”

မွေးကင်းစ ကလေးငယ် တစ်ဦးသည် အလွန် နုနယ်ပြီး ခံနိုင်စွမ်းရည် နည်းသဖြင့် ရောဂါကူးစက် ဖြစ်ပွားလွယ်ပြီး အသက် အန္တရာယ် စိုးရိမ်ဖွယ်ရှိသော ရောဂါများ အလွယ်တကူ ဖြစ်တတ်သည်။

အသစ် ထွက်ရှိလာသည့် သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ အသစ်တွင် နှစ်စဉ် အမျိုးသမီးပေါင်း ၂၈ဝဝ သည် ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် ကာလနှင့် မွေးဖွားစဉ် ကာလများတွင် သေဆုံးနေကြကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ လူဦးရေ ရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (UNFPA) အစီရင်ခံစာ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ရန်ကုန်မြို့တော် စည်ပင်သာယာရေး ကော်မတီက လမ်းမတော်မြို့နယ်ကို ခွေးရူး ကင်းစင်သည့် နယ်မြေအဖြစ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း ယင်းကော်မတီ၏ တိရစ္ဆာန် ဆေးကုနှင့် သားသတ်ရုံများ ဌာန၊ လက်ထောက် ညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာ လှမေဦးက ပြောကြားသည်။