အိမ္တစ္လံုး၏ သက္တမ္းသည္ မည္မွ်နည္း။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ့ေရွးေခတ္သံုး သစ္သားအိမ္ တစ္လံုးသည္ ေလာကဒဏ္ကို မည္မွ်ခံႏိုင္သနည္း။ လူ႔သက္တမ္း ႏွစ္ခုစာမွ် သက္တမ္းရွည္ခဲ့သည့္ အဘိုးအိုအိမ္ႀကီးအေနႏွင့္ မရဏခရီးကို မ်က္ေစာင္းထိုး၍ေနေပၿပီ။

အိုင္ရွားျပန္လာၿပီဆိုသည့္ သတင္းမ်ား လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံအတြင္း ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားသည္။ ေနတိုးအဖြဲ႔ကို ဆန္႔က်င္မည့္အျပင္ အျခားေသာ လစ္ဗ်ား အၾကမ္းဖက္အုပ္စုမ်ားကိုလည္း ဆန္႔က်င္သြားမည္ဟု ထုတ္ျပန္ေၾကညာလိုက္သည္။ သူမအေနျဖင့္ တန္ျပန္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔ကို ဖြဲ႕စည္းထားသလို လွ်ဳိ႕ဝွက္အစိုးရအဖြဲ႔ကိုလည္း ဖြဲ႔စည္းထားၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ထားသည္။

စာေရးဆရာမ မာရီယာႏို ေရးသားသည့္ Los Franco S.A. ဆိုသည့္ စာအုပ္ထဲတြင္ ကာမန္း ဆက္ခံထားသည့္ ကုမၸဏီေပါင္းမွာ ၁၅၀ ေက်ာ္ ရွိသည္ဟု ဆိုထားသည္။ သူတို႔မိသားစု ပိုင္ဆိုင္သမွ် ေငြေၾကးမ်ားကို ဆြစ္ဇာလန္၊ ဖိလစ္ပိုင္ႏွင့္ မီယာမီတို႔တြင္ ခြဲၿပီး အပ္ႏွံထားသည္။ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္က ကာမန္းတစ္ေယာက္ ဆြစ္ဇာလန္သို႔ ခရီးထြက္သည္။ စပိန္ႏိုင္ငံ မက္ဒရစ္ ေလဆိပ္တြင္ ရွာေဖြေရး ကိရိယာေရွ႕က ျဖတ္စဥ္ အသံေတြ ေပၚထြက္ လာသည္။ သူမ၏ အိတ္ထဲတြင္ အဖိုးတန္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာေပါင္း မ်ားစြာ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ရသည္။

အစိုးရ႐ံုးဌာနေပါင္းစံု ႀကီးစိုးရာလမ္း။ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ အရိပ္ရ ကုကၠိဳပင္ႀကီးမ်ား တန္းစီေနသည့္လမ္း။ ထိုလမ္းမွာ အဂၤလိပ္ေခတ္အမည္က ရွပ္ဇရပ္ဇ္လမ္းျဖစ္ၿပီး ယခုအေခၚက ဘဏ္လမ္း။ ႐ံုးပိတ္ရက္တြင္ သက္မဲ့ေျခာက္ေသြ႔ေနၿပီး ႐ံုးဖြင့္ရက္တြင္မူ သူ မတူေအာင္ စည္ကား႐ႈပ္ေထြး ေပြလီေနသည္။

ပတ္ဝန္းက်င္ရွိ ေနအိမ္တိုက္ခန္းမ်ားမွ လူအခ်ိဳ႕ကလည္း စူးစမ္းလိုဟန္ႏွင့္ ခပ္လွမ္းလွမ္းမွ ကြက္ၾကည့္ကြက္ၾကည့္။ ထိုေန႔က သင္တန္းဆရာကို ရဲေခၚသြားသည္ဟု သိေနသည့္တိုင္ သင္တန္းသားအခ်ိဳ႕မွာ ညေန ၄ နာရီခန္႔အထိ မျပန္ေသး။ တက္ၾကြစြာ ေစာင့္ဆိုင္းေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

“တစ္ခ်ိန္က ကြၽန္ေတာ့္ေၾကာင့္ ထိခိုက္နစ္နာခဲ့သူမ်ား အားလုံးကို ကြၽန္ေတာ္ စိတ္ထိခိုက္စြာနဲ႔ အႏူးအညြတ္ ေတာင္းပန္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့္အေပၚ က်ဴးလြန္ခဲ့သူေတြကိုလည္း ကြၽန္ေတာ္က ခြင့္လႊတ္ပါတယ္လို႔ ဒီေနရာကေန ေျပာခ်င္ပါတယ္ ခင္ဗ်ာ”

ကုိယ့္ဖခင္က အာဏာရွင္တစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး လူေပါင္းမ်ားစြာ သတ္ခဲ့သူ ျဖစ္ေနသည္။ ေခတ္ေတြစနစ္ေတြ ေျပာင္းသြားသည္။ အာဏာရွင္ဟု သတ္မွတ္ျခင္း ခံရသူမ်ား၏ သားသမီးမ်ား ဘဝသည္ အလြန္မ်က္ႏွာငယ္စြာ စိတ္ဆင္းရဲစြာျဖင့္ ေနထိုင္ၾကရသည္။ အာဏာရွင္ သားသမီးမ်ားထဲတြင္ ေကာင္းသူလည္း ပါမည္။ ဆိုးသူလည္း ရွိႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ သူတို႔အေပၚတြင္ အရိပ္မည္းႀကီးမ်ားက လႊမ္းမိုး ဖုံးအုပ္ထားတတ္သည္။

ယခင္ ခ်ီလီႏိုင္ငံ၏ အာဏာရွင္ႀကီးတစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ၾသဂတ္စ္တို ပီႏိုေရွး (Augusto Pinochet) ၏ သမီးႀကီး လူစီယာ ပီႏိုေရွး (Lucia Pinochet) တစ္ေယာက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ႏိုင္ငံေရးခိုလႈံခြင့္ ေလွ်ာက္ထားသျဖင့္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလက အေမရိကန္ တာဝန္ရွိသူမ်ား အလုပ္ေတြ ႐ႈပ္ကုန္သည္။ ဝါရွင္တန္၊ ဒါးလက္စ္ ႏိုင္ငံတကာေလဆိပ္ ေရာက္ခ်ိန္၌ ခ်ီလီႏိုင္ငံမွ အခြန္ေရွာင္မႈမ်ားျဖင့္ ဖမ္းဆီးရန္ အမိန္႔ထုတ္လိုက္ေသာေၾကာင့္ သူမကို တာဝန္ရွိသူမ်ားက ထိန္းသိမ္းကာ စစ္ေဆးေနရျခင္း ျဖစ္သည္။

“ညီမေလးက သူ႔သားစိတ္နဲ႔ အိပ္ယာထဲ လဲေနတယ္”ဟူသည့္အသံမွာ စိတ္ထိခိုက္ေနသည္ကို သိသာစြာ ေဖာ္ျပေနသည့္ ဝမ္းနည္းသံစြက္ေသာ တိုးလ်လ်အသံ။

ထိုင္းႏိုင္ငံ ဓမၼကာယ လႈပ္ရွားေနေသာ ဗုဒၶဘာသာဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားေနမႈမ်ားသည္ အစဥ္အလာ ကိုးကြယ္ယုံၾကည္ လႈပ္ရွားေနသည့္ ဗုဒၶဘာသာ သေဘာတရားမ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေနသည္။ သူတို႔ လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ အယူအဆႏွင့္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားက တ႐ုတ္႐ိုးရာ အစဥ္အလာေတြ ပါဝင္ေနသည္။ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား လိုက္နာက်င့္သုံးရမည့္ ဝိနည္းသိကၡာပုဒ္ေတြကိုလည္း သူတို႔ လိုက္နာခ်င္မွ လိုက္နာၾကသည္။ သူတို႔ လုပ္ေဆာင္ေနသည့္၊ က်င့္ႀကံအားထုတ္ ေျပာဆိုေနသည့္ သေဘာတရားမ်ားကပင္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ႀကီး ဆန္႔က်င္ေနမႈမ်ား ရွိေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ပညာရွင္မ်ားက ဗုဒၶဘာသာ မဟုတ္ဟု ေျပာဆိုေဝဖန္ခဲ့ၾကသည္။

ဘာလင္သားအခ်ဳိ႕က သူတို႔လုပ္ငန္းမပ်က္၊ ခရီးဆက္ေနၾကေၾကာင္း ေျပာၾကသည္။ သူတို႔အတြက္ ႀကံ့ႀကံ့ခံႏိုင္ စြမ္းအားမ်ား ရွိၿပီးသား ျဖစ္သည္။ အခ်ဳိ႕ကလည္း ေနာက္ထပ္ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္လာမည္ကို စိုးရိမ္ေနၾကသည္။ သို႔ေသာ္ သူတို႔အေနအထားမပ်က္ ခရီးဆက္ၾကမည့္သူမ်ား ျဖစ္သည္။

“သူတို႔မ်က္ရည္နဲ႔ တံခါး လာေခါက္ရင္ အစ္မ အၿမဲတမ္း ဖြင့္ေပးမွာပဲ”

ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံသည္ မူးယစ္ေဆးေၾကာင့္ ေခ်ာက္ထဲက်လုလု အေနအထားျဖစ္ေနၿပီ ဆိုသည့္ ဒူတာေတး၏ ေျပာစကားသည္ လက္ရွိအေနအထားတြင္ စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔စရာ ျဖစ္ေနေသးသေလာ ေတြးစရာ ျဖစ္လာသည္။

“ဒီမွာက အ႐ြယ္ေလး ေရာက္လာၿပီ ဆိုတာနဲ႔ လက္ထပ္ၾကရတယ္။ ပထမကေလး ေမြးဖြားၿပီးရင္ ေယာက္်ားကိုယ္တိုင္က မိန္းမကို ဆြယ္ေပးေတာ့တာပဲ။ မိန္းမေတြကလည္း ျငင္းခြင့္ မရွိဘူး။ သူတို႔ ကိုယ္တိုင္က ဒီမွာ လူလာျဖစ္ေနၾကရတာ မဟုတ္လား။ သူတို႔မွ ဒီဘဝက လြတ္ေျမာက္ဖို႔ ေရွာင္လႊဲႏိုင္စရာ လမ္းမရွိဘူး။ ၈ ႏွစ္နဲ႔ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ေတာ့ အနည္းဆုံး လုပ္ေကြၽးေနၾကရမွာပဲ။ ေနာက္ သမီးျဖစ္သူ အ႐ြယ္ေရာက္လာရင္လည္း သူ႔လိုဘဝ ေရာက္ေအာင္ ေတာင္းဆိုျခင္း ခံရမွာပဲ”

၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ မေလးရွားႏိုင္ငံ၌ မေလးရွားကို ကယ္တင္ၾက (Save Malaysia) ဆိုသည့္ လႈပ္ရွားမႈ တစ္ခု ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။