“ကၽြန္မလူေတြကိုပဲေၾကာက္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ပဋိပကၡျဖစ္လာရင္ ဘယ္သူကရန္သူ၊ ဘယ္သူက မိတ္ေဆြဆိုတာ သိႏိုင္ဖို႔ခက္တယ္”ဟု ဆိုသည္။

ယေန႔ေခတ္တြင္ CCTV ကဲ့သိုေသာ ကိရိယာ မ်ားကို ေနရာအႏွံ႔တပ္ဆင္ေနၾကၿပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ရာဇဝတ္ေဘး ေျပးမလြတ္ႏိုင္သည့္ ေခတ္ျဖစ္လာ သည္။ ဆိုရွယ္မီဒီယာေတြ အားေကာင္းလာျခင္း ကလည္း ျပည္သူမ်ားကို ပိုၿပီး လံႈ႔ေဆာ္ေပးသလို ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္သူေတြကလည္း မုဒိမ္းသမားကို သင္းကြပ္ရန္ႏွင့္ ေသဒဏ္ေပးရန္သာ ေတာင္းဆိုကုန္ၾကသည္။

ေ႐ြးေကာက္ပြဲရလဒ္သည္ အၿပိဳင္အဆိုင္ႏွင့္ အက်ပ္အတည္းျဖစ္ေနခ်ိန္၌ စစ္တပ္ကၾကားဝင္လာမည္ဟု ထင္ေနၾကသည္။ အားလံုးကလည္း စစ္တပ္ကို မားကို႔စ္ဘက္တြင္ ရွိေနမည္ဟုထင္ေနၾကသည္။ စစ္တပ္ကလည္း အေရးပါသည့္ ေလဆိပ္၊ စစ္စခန္းမ်ားတြင္ အသင့္အေနအထားကို ျပင္ဆင္ေနၾကသည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး အန္ရီလီႏွင့္ ရာမို႔စ္တို႔က အာဂူနယ္ဒိုစစ္စခန္းတြင္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲလုပ္သည္။

ပန္းခ်ီကားေတြကေတာ့ စံုလင္သည္။ ေက်းလက္ ႐ႈခင္းမ်ားသာမက ပန္းခ်ီေက်ာ္ ဗန္ဂိုး၏ ကိုယ္တိုင္ေရးခဲ့ေသာ ပံုတူလက္ရာေတြကိုလည္း ခြဲမရေအာင္ ေရးဆြဲထားသည္မ်ား ေတြ႔ရမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္သည့္ ထရမ့္၊ ပူတင္ႏွင့္ အျခား ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသည့္ ေခါင္းေဆာင္တို႔၏ပံုတူမ်ားကို ခ်ိတ္ေရာင္းေနသည့္ ဆိုင္မ်ားလည္းရွိသည္။

အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ျပႆနာဟု ဆိုလိုက္ေသာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာဟု မယူဆေစလိုပါ။ ႏိုင္ငံမ်ား၏ ျပႆနာမဟုတ္။ လူမ်ား၏ လူမႈေရးျပႆနာ။ တစ္နည္းဆိုရလွ်င္ လူတို႔၏ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေနရာ ဗိုက္ျပႆနာ။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ဗိုက္ျပႆနာ ျဖစ္ပါသည္။

ကမၻာ့ေခြးခ်စ္သူမ်ားအဖြဲ႔ (World Dog Alliance) ကလည္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကတည္းက အြန္လိုင္းေပၚတြင္ E-petition ပြဲေတြကိုလုပ္ရာ အထူးေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ၿဗိတိန္အစိုးရကို ေခြးမ်ားအေပၚ ရက္စက္စြာျပဳမူျခင္းမ်ားအား ဆန္႔က်င္ေရးဥပေဒမ်ား ထုတ္ျပန္ေပးရန္ေတာင္းဆိုရာ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားရရွိခဲ့သည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ပါလီမန္အတြင္း အႀကိတ္အနယ္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

ဆိုရွယ္မီဒီယာေတြေပၚက တိုက္ပြဲမွာ ပိုၿပီးျပင္းထန္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၌လည္း လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေစာ္ကားမႈမ်ားကို မခံရပ္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ #MeToo ဆိုသည့္ လူထုအံုႂကြ လႈပ္ရွားမႈႀကီးတစ္ခုကို လုပ္ေဆာင္ေနၾကသည္။ ပါကစၥတန္ ျပည္သူေတြကလည္း သူတို႔ကေလးေတြအတြက္ တစ္ခုခု လုပ္ေပးရန္ဆံုးျဖတ္လိုက္ၾကသည္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ ဂ်ာဟာသည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား FGM ျပဳလုပ္ျခင္းမွ အကာအကြယ္ေပးရန္ တိုက္ပြဲဝင္ေနသည္မွာ သမၼတအိုဘားမား လက္ထက္ကတည္းက ျဖစ္သည္။ သူ႔ကို ကုလသမဂၢကလည္း FGM ဆန္႔က်င္ေရး သံတမန္တစ္ဦးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ႐ံုမက Safe Hands for Girls ဆိုသည့္ NGO အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုကို ဦးေဆာင္ေနသူတစ္ဦးလည္း ျဖစ္လာသည္။ သူသည္ယခုအခါ ဂမ္ဘီယာတြင္ ေနထိုင္ၿပီး အာဖရိကတိုက္တြင္ FGM အေလ့အထဆိုးမ်ား ပေပ်ာက္ေစရန္ တိုက္ပြဲဝင္ေနသည္။

မိန္းကေလးမ်ား၏ အပ်ိဳရည္ စစ္ေဆးမႈကို လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႔အစည္းတြင္ မရွိေစရန္ စတင္ကန္႔ကြက္သူမွာ အသက္ ၂၅ ႏွစ္အ႐ြယ္ ဗီဗက္တာမီခ်ာကာ ျဖစ္သည္။ သူက အိႏၵိယလူ႔ေဘာင္ အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ေခတ္ေနာက္ ျပန္ဆြဲေနသည့္ အယူအဆ ခ်က္ခ်င္းရပ္ဟု ဆန္႔က်င္ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။

အိႏၵိယရဲမ်ားသည္ စနစ္တက် ေလ့က်င့္သင္တန္းေပးထားသူမ်ား နည္းသည္။ အထူးသျဖင့္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို မည္သို႔ ကိုင္တြယ္ရမည္ဆိုျခင္းကို ေကာင္းစြာမသိဟုဆိုသည္။ ထိုကိစၥမ်ိဳးကို ႀကံဳေတြ႔ရၿပီ ဆိုလွ်င္ အၾကမ္းဖက္ ကိုင္တြယ္မႈမ်ားေၾကာင့္ အမႈေတြက ေပ်ာက္သြားရသည္မ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံအတြင္း ကေလးသူငယ္ လက္ထပ္မႈအေလ့အထမ်ားကို ပေပ်ာက္ေစလိုလွ်င္ အစိုးရအပိုင္းက ဥပေဒအတိုင္း ကိုင္တြယ္ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ရန္ မ်ားစြာလိုသည္။ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးမ်ားအတြက္ စိတ္ပိုင္း၊ ႐ုပ္ပိုင္း၊ လူမႈေရးအပိုင္း၊ စီးပြားေရး အပိုင္းအားလံုးကို အေထာက္အပံ့ အကူအညီေပးရန္ လိုသလို၊ ဥပေဒအတိုင္း ထိေရာက္စြာ ကိုင္တြယ္ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ရန္လည္း အေရးႀကီးသည္။

Wisconsin တြင္ မိမိတို႔အိမ္၌သာ ပညာသင္ေပးမည္ဆိုသည့္ မိဘမ်ားအတြက္လည္း ဥပေဒအရ ခြင့္ျပဳေပးထားသည္။ ေက်ာင္းမလာဘဲ အိမ္တြင္သာသင္မည့္ ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ အခက္အခဲမ်ား ရွိေကာင္း ရွိႏိုင္ေသာ္လည္း လူနည္းစု မိသားစုမ်ားသည္ မိမိတို႔နည္း မိမိတို႔ဟန္ျဖင့္ လႈပ္ရွားေဆာင္႐ြက္ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္

သူငယ္ခ်င္းမ်ားအေပၚ စိတ္ထားေကာင္းေသာ၊ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားအေပၚ ငဲ့ညာတတ္ေသာ၊ ရွာေဖြကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ထူးခၽြန္သူတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး သူ႔ဖခင္၊ အစ္ကိုႏွင့္ ညီတို႔ကလည္း မီးသတ္တပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။

အမ်ိဳးသမီးမ်ားဘဝ အခြင့္အေရးဆံုး႐ံႈးေနမႈမွာ အိႏၵိယတစ္ႏိုင္ငံတည္းမဟုတ္။ ကြန္ဂိုသမၼတႏိုင္ငံတြင္ အမ်ိဳးသမီးေပါင္း ၄ သိန္းေက်ာ္မွာ ႏွစ္စဥ္ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္းခံေနၾကရသည္။ ဆိုမာလီႏွင့္ ကြန္ဂိုတို႔တြင္ လူလားေျမာက္လာသည့္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္းကို မအဂၤါ ျဖတ္ေတာက္ျပဳျပင္ျခင္းမ်ားကို ယေန႔တိုင္ ျပဳလုပ္ေနေသးသည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္မတိုင္မီ လက္ထပ္ေပးျခင္းခံေနရသည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ ၄၅ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ရွိေၾကာင္း International Centre for Research on Women (2010) အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ကေလးေတြက မစင္ႏွင့္ ယင္ေကာင္ေတြအေၾကာင္း၊ လက္မေဆးညစ္ပတ္လွ်င္ ေရာဂါရတတ္ေၾကာင္း ေက်ာင္းေတြကသင္သျဖင့္ ေကာင္းစြာသိသည္။ သို႔ေသာ္ ႐ြာဓေလ့က အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ အိမ္သာထဲဝင္လွ်င္ အသက္႐ွဴက်ပ္သည္ဆိုကာ မဝင္ခ်င္ၾကေပ။ သို႔ေသာ္ ကိုယ့္အိမ္သာကို နက္နက္တူးၿပီး က်ယ္က်ယ္ေဆာက္ကာ အိမ္သာကို စနစ္တက်သံုးေနသည့္ မိသားစုေတြကလည္း သူတို႔ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ အၿပိဳင္အဆိုင္ရွိလာၾကသည္။