အသက္ ၁၀ ႏွစ္အ႐ြယ္ကေလးမေလးကလည္း သူ႔ကို ညဆိုလွ်င္ လာဆြဲေခၚသြားတတ္ၿပီး အဝတ္အစားေတြကို ဆြဲခၽြတ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ျငင္းဆန္လွ်င္လည္း ေျခေထာက္မ်ားကို ေရာင္လာသည္အထိ ႐ိုက္ႏွက္တတ္ေၾကာင္း ေျပာျပသည္။ တစ္ေယာက္ကလည္း ေဆးေသာက္ရန္ ျငင္းဆန္သည့္သူ႔ကို ေရေႏြးပူႏွင့္ ေလာင္းသည္ဟုဆိုသည္။ ကေလးတစ္ေယာက္က အဓမၼျပဳက်င့္သူကို တြန္းလိုက္ရာ သူ႔ကို ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ အငတ္ထားၿပီး ေနာက္ဆံုး ေတာင္းပန္ၿပီး သူတို႔အလိုလိုက္မွ ခြင့္လႊတ္လိုက္သည္။ မုဒိမ္းက်င့္ရန္ ျငင္းဆန္လွ်င္ ႐ိုက္ႏွက္ျခင္းမွာ ႐ိုးေနၿပီဟု မိန္းကေလးတစ္ေယာက္က ရဲကို ေျပာျပသည္။

“စီရင္ခ်က္၊ ရွလီက်န္းႏွင့္ ေဟာင္က်န္းရီတို႔ ႏွစ္ဦးအား ကြင္းလယ္ကိုထုတ္ၿပီး ခ်က္ခ်င္းပစ္သတ္ေစ”ဟု စီရင္ခ်က္ကို ဖတ္ျပလိုက္သည္။ ထိုေန႔က မူးယစ္ေဆးဝါးျပစ္မႈအတြက္ ခ်က္ခ်င္းပစ္သတ္ခံရသူ တရားခံႏွစ္ဦးအျပင္ အျခား ၆ ဦးလည္းရွိေသးသည္။ သူတို႔က အျခားျပစ္မႈမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ဟိုင္းေကာင္ အားကစားကြင္းအတြင္း ထိုေန႔က ေသဒဏ္စီရင္ျခင္းခံရသူမွာ ၈ ဦးျဖစ္သည္။

ေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းသား ၃၃ ေယာက္သာ ရွိသည္။ သူတို႔အားလံုးမွာ အသက္ ၄ ႏွစ္မွ ၁၁ အ႐ြယ္ေတြလည္း ျဖစ္ၾကသည္။ ဤေက်ာင္းေလးကို တက္ရန္အတြက္ သူတို႔လယ္ယာၿခံေျမေတြက တစ္နာရီေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္လာရသူေတြပင္ရွိသည္။ ေက်ာင္းသားေတြက လာေရာက္ေလ့လာသည့္ သတင္းေထာက္ေတြကို အဂၤလိပ္လို ႏႈတ္ခြန္းဆက္လိုက္သည္။ စပိန္လို ႀကိဳဆိုပါသည္ဆိုေသာ သီခ်င္းကိုလည္းဆိုကာ ႀကိဳဆိုၾကသည္။

အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၏ စက္ဆုပ္ဖြယ္ေကာင္းသည့္ ျဖစ္ရပ္တစ္ခုသည္မၾကာမီက ႏိုင္ငံတကာသတင္းမ်ားေပၚ တက္လာသည္။ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အ႐ြယ္ ကေလးမေလးတစ္ဦးကို သူ႔အစ္ကိုျဖစ္သူက မုဒိမ္းက်င့္ လိုက္သည္။ ေျခာက္လခန္႔ၾကာလာသည့္အခါတြင္ ေကာင္မေလး၌ ကိုယ္ဝန္ရွိေနမွန္း သိလိုက္ရသည္။ ကေလးမေလးက ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ်သည္။ သူ႔ကို ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ်မႈႏွင့္ ဖမ္းလိုက္သည္။ ေကာင္မေလးကို ဇူလိုင္ ၁၉ ရက္ေန႔က ေမာ္ရာဘူ လီယန္ျပည္နယ္တရား႐ံုးက အမိန္႔ခ်လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ေမာင္ႏွမႏွစ္ေယာက္စလံုးကို တရား႐ံုးတြင္ တံခါးပိတ္စစ္ေဆးၿပီးမွ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္ေၾကာင္း တရား႐ံုး၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာၾကားျခင္းျဖစ္သည္။

ယမန္ႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလကတည္းက ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ ဆင္ေျခဖံုး၏ ႐ုပ္ပံုလႊာမ်ားသည္ တ႐ုတ္ဆိုရွယ္ မီဒီယာေပၚတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနေတာ့သည္။ လမ္းမ်ားေပၚတြင္ အုတ္က်ိဳးေတြျပန္႔ေနသည္။ ေအးလြန္းသျဖင့္ ခိုက္ခိုက္တုန္ေနသည့္လူမ်ားသည္ ကိုင္းတိုင္းတိုင္းျဖင့္ ႏွင္းေတာထဲတြင္ ေလွ်ာက္ေနၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း ႏွင္းေတာထဲတြင္ အထုပ္အပိုးေတြကိုခ်ၿပီး နားေနၾကသည္။

“ကၽြန္မ ေမာ္ဒယ္လုပ္လို႔ရတဲ့ ပိုက္ဆံေတြအားလံုး ျပဳတ္သြားလုနီးနီး ရင္းလိုက္ရတယ္။ အိမ္တစ္လံုးကို ေတာဘက္မွာ ဝယ္ရတယ္။ ကၽြန္မနဲ႔အတူ အျမင္မခံခ်င္တဲ့ ေသာက္လူႀကီးလူေကာင္းေတြ အတြက္ေပါ့။ အဲဒီမွာ ကၽြန္မနဲ႔ ကၽြန္မေခြးေလးပဲေနတယ္” ဟု ေလာ္ရင္းကဆိုသည္။ ဤသည္က ေၾကးႀကီးသည့္ ေမာ္ဒယ္တစ္ေယာက္၏ ဖြင့္ဟဝန္ခံခ်က္ျဖစ္သည္။

ထူးကဲေသာကံတရားကလည္း သူတို႔ဘက္မွာရွိေနသည္ဟုဆိုရမည္။ သူတို႔မွာ အစားအေသာက္ပါမလာေသာ္လည္း ဂူနံရံေက်ာက္ခက္ပန္းဆြဲမ်ားမွ ေသာက္သံုးေရကို အလြယ္တကူရႏိုင္ခဲ့သည္။ ေမွာင္မိုက္ေနေသာ္လည္း သူတို႔မွာဓာတ္မီးေတြ ပါလာၾကသည္။ စိမ့္ဝင္ႏိုင္ေသာထံုးေက်ာက္၏ သေဘာသဘာဝႏွင့္ ေက်ာက္ေဆာင္မ်ားအၾကား အက္ေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ႐ွဴ႐ိႈက္ရန္ ေလကလည္း အခ်ိန္ကာလတစ္ခုအထိ လံုေလာက္ေနခဲ့သည္။

ဥံဳရွင္ရီက်ိဳဂိုဏ္းသားအဖြဲ႔ဝင္ ၇ ဦးအား ဇူလိုင္လ ၆ ရက္ေန႔က ကြပ္မ်က္စီရင္ၿပီးခဲ့ေၾကာင္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ တာဝန္ရွိသူမ်ားက တရားဝင္ထုတ္ျပန္ေၾကညာလိုက္သည္။ သူတို႔ကို ၁၉၉၅ ခုႏွစ္က ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ တိုက်ိဳေျမေအာက္ ဘူတာ႐ံုတြင္ ခရီးသြားျပည္သူအမ်ားအား အဆိပ္ဓာတ္ေငြ႔ျဖင့္ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ရာတြင္ ပတ္သက္ေနသူမ်ားအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားၿပီးမွ အဆံုးစီရင္ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္လိုက္သည့္သတင္းမွာ ႏိုင္ငံ တကာသတင္းတြင္ စိတ္ဝင္စားစရာအေကာင္းဆံုး သတင္းတစ္ပုဒ္ျဖစ္ခဲ့ရသည္။

အခ်စ္ဂ်ီဟတ္ဆိုသည့္ စကားလံုးသည္ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ လြန္ခဲ့သည့္ သံုးႏွစ္ခန္႔က ပိုၿပီးေခတ္စားလာသည့္ စကားလံုးျဖစ္လာသည္။ ဟိႏၵဴအခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားက မြတ္ဆလင္တို႔သည္ သူတို႔အေပၚတြင္ ဘာသာေရးအရ အခ်စ္ေရးတြင္ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ တိုက္ခိုက္လာေနၿပီဟုဆိုလိုကာ ဆန္႔က်င္လႈပ္ရွား လာၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးထံ ဆိုရွယ္ကြန္ရက္ျဖစ္သည့္ Twitter ကတစ္ဆင့္ တိုင္ၾကားသည့္ တိုင္ၾကားစာက နာမည္ေက်ာ္ၿပီး ကမၻာက စိတ္ဝင္စားလာရေသာ ျပႆနာ ျဖစ္လာရသည္။

ရဲတပ္ဖြဲ႔၏ သတ္ျဖတ္ေနသည့္ကိစၥအမ်ားစုမွာ ေငြေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း ရဲတပ္ဖြဲ႔မွဴးေဟာင္းကေျပာၾကားသည္။ သူတို႔ထံတြင္ မူးယစ္ေဆးသံသယျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေနသည့္ စာရင္းဝင္မ်ားရွိေနေၾကာင္း၊ ထိုသူမ်ားမွသူတို႔၏ ေငြတြင္းမ်ားျဖစ္ေနၿပီး သူတို႔ႏွင့္ မပူးေပါင္းလွ်င္ အေပ်ာက္ရွင္းပစ္သည့္ စနစ္ကို က်င့္သံုးေနေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား အကဲဆတ္သည့္ သံတမန္ ဆက္ဆံေရး ရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ ေျမာက္ကိုရီးယားတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ၎တို႔အေၾကာင္း ေရးသားမႈမ်ားကို အၿမဲတေစ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသည့္သေဘာရွိခဲ့သည္။

ယခင္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ေလာက္ထိ ရာသီဥတုဆိုးရြားလို႔ ေရႀကီးေရလွ်ံတာ၊ ကမ္းၿပိဳတာ၊ လူေသဆံုးတယ္ဆိုတာ ရွားမွရွားပဲ။ သဘာဝသစ္ေတာႀကီးေတြက ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အုပ္ဆိုင္းထားေတာ့ ေတာ္႐ံုျပင္းထန္တဲ့ မုန္တိုင္းေလာက္ကို မမႈေရးခ်မမႈပါ။ လူေသဆံုးမႈ မိုးႀကိဳးစက္ကြင္းနဲ႔မလြတ္လို႔ ေသဆံုးတယ္ဆိုတာ မၾကားသေလာက္ပါပဲ။ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ သစ္ေတာဧက ၅၇ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ၄၃ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ သဘာဝသစ္ေတာေတြ က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့နည္းတူ သဘာဝေဘးဆိုး၊ ေရႀကီး၊ ေရလွ်ံ၊ ကမ္းၿပိဳ၊ ေျမၿပိဳမႈေတြ တစ္ႏိုင္ငံလံုးႀကံဳေတြ႔လာရတယ္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတြင္ လိုင္ခ်ီးႏွင့္ေခြးသားစားပြဲေတာ္ကို ႏွစ္စဥ္က်င္းပလာခဲ့သည္မွာ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကတည္းက ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ေတြက ေခြးသားကို အႀကိဳက္ေတြ႔ၾကသည္။ ေခြးသားစားျခင္းျဖင့္ မိမိတို႔ ကိုယ္ခႏၶာကို က်န္းမာသန္စြမ္းေစသည္ဟု ယူဆကာ စားသံုးေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ၁၀ ရက္တိုင္က်င္းပေလ့ရွိေသာ ေခြးသားစားပြဲကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကြမ္ရွီးနယ္၊ ယုလင္းၿမိဳ႕တြင္ ပံုမွန္က်င္းပေလ့ရွိေသာေၾကာင့္ ယုလင္းေခြးသား စားပြဲေတာ္ဟူ၍လည္း နာမည္ေက်ာ္သည္။

“အစပိုင္းမွာ ကၽြန္မတို႔ကို တစ္လ ဖုန္းအႀကိမ္ ၃၀ ေလာက္ အေခၚခံရတယ္။ ခုဆိုရင္ တစ္လကို ဖုန္း နဲ႔ေခၚၿပီး အကူအညီေတာင္းေနတာ အႀကိမ္ ၁၈၀ ေလာက္ရွိေနၿပီ။ ကၽြန္မတို႔ကို ဖုန္းနဲ႔လွမ္းေခၚရင္ သူတို႔ဆီကို သြားလိုက္တယ္။ တစ္ခါကဆိုရင္ ကၽြန္မတို႔ကိုေခၚတဲ့ အမ်ိဳးသမီးက ကၽြန္မတို႔ကို သူဟာ တာလီဘန္တစ္ေယာက္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ကိုယ္ဝန္ ဖ်က္ခ်ေပးတာေတြ၊ တားဆီးေပးတာေတြ လိုက္လုပ္ေနမယ့္အစား ေယာက္်ားေတြကို ေလးစားစြာေနထိုင္ဖို႔ ေျပာေပးေစလိုေၾကာင္း လာစည္း႐ံုးတာေတာင္ ခံရတယ္”ဟု သူက အေတြ႔အႀကံဳကို ေျပာျပရွာသည္။

ဆင္းရဲျခင္းက လူဦးေရကို ပိုၿပီးတိုးပြားေစသည္။ စာမတတ္ျခင္း၊ ေက်ာင္းမတက္ႏိုင္ျခင္း၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အားနည္းျခင္း၊ ဘာသာေရးႏွင့္ လူမ်ိဳးေရးအျပင္ ဇာတ္နိမ့္ ဇာတ္ျမင့္ ခြဲျခားေနမႈမ်ား ရွိေနျခင္းတို႔အျပင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို တန္းတူ အခြင့္အေရးမေပး၊ ေနရာမေပး၊ ခြဲျခားဆက္ဆံေနမႈမ်ားေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ေနရာႏွင့္ အခန္းက႑သည္ အိႏၵိယတြင္ ေပ်ာက္သေလာက္ ျဖစ္ေနခဲ့ရသည္။