မန်ကျည်းရွက်နုနုတွေ၊ မန်ကျည်းသီးတွေဟာလည်း မန်ကျည်းပင်ရဲ့ အေးမြစေတဲ့အရိပ်သဖွယ်ပါပဲ။အရွက်ကိုစားလို့ တပ်မက်ခြင်းကို အာသာပြေစေ၊ ကြည်ရွှင်ကျေနပ်စေသလို အသီးကိုခူးပြီး အလိုရှိနေမိကြတဲ့ အာဟာရ ရမ္မက်ကို သုံးစွဲခွင့်ရကြတယ်။ငှက်ကလေးတွေအိပ်ကြတယ်။ ကြက်ကလေးတွေ အိပ်ကြတယ်။ ဒါဟာ မန်ကျည်းပင်တစ်ပင်ရဲ့ ကျယ်ပြန့်တဲ့အရိပ်၊ အေးမြစေနိုင်မှု ပရိဝုဏ်ပါပဲ။

မိမိဘဝကို မိမိသာလျှင် ကိုယ်တိုင် ထုဆစ်ပုံဖော်နိုင်ရပါမည်။ မည်သည့်အကြောင်းကြောင့် မည်သည့်အကျိုးဖြစ်ပေါ်နိုင်မည်ဟူသော အကြောင်းနှင့်အကျိုးခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာနိုင်ရေးမှာ မိမိနှင့်သာသက်ဆိုင်သွားပါသည်။ နောက်တစ်ချက်အနေနှင့် မိဘများ၏ ဆုံးမသွန်သင် လမ်းပြမှုများကြောင့်လည်း ကွာခြားနိုင်ပါသေးသည်။ 'လက်ဦးဆရာ မည်ထိုက်စွာ ပုဗ္ဗာစရိယ မိနှင့်ဖ' ဆိုသကဲ့သို့ သားသမီးတို့၏ လက်ဦးဆရာများဖြစ်ကြသော မိဘများ၏ အခန်းကဏ္ဍသည်လည်း အလွန်အရေးကြီးလှပါသည်။

သူဆက်တွေးနေမိပြန်တယ်။ ဆိုင်ကယ်ကို အရှိန်လျှော့နိုင်သမျှ လျှော့‌မောင်းလာရင်းပေါ့။ အရင်ဆုံး လူတွေကို ကျေးဇူးတင်မိတဲ့အကြောင်း‌ တွေးတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒီလိုသဘာဝရဲ့ နှင်းရည်သောက်ပြီး နေအလယ်မှာ ကိုယ့်ထူးကိုယ်ချွန် ပွင့်လန်းနေတဲ့ တောပန်းကလေး‌တွေကို မဖျက်ဆီးကြလို့ ဒီအနီးပတ်ဝန်းကျင်ကလူတွေကို သူကျေးဇူးတင်တယ်။ အားလုံးမှာ အလှတရားကိုယ်စီရှိကြတယ်ဆိုတာ သူတို့နားလည်လက်ခံထားကြလို့ပဲလား။ ဒါမှမဟုတ် မရှင်းအားသေးလို့ နေကြ‌ပါစေဦးဟ ဆိုတဲ့သဘောမျိုးနဲ့လားဆိုတာ‌တော့ သူလည်း အတတ်တော့မဆိုနိုင်။ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် အခုလို လန်းလန်းဆန်းဆန်း တက်တက်ကြွကြွပွင့်လန်းနေကြတာမြင်ရတာနဲ့တင် ဒီအနီးပတ်ဝန်းကျင်က လူတွေကို သူကျေးဇူးတင်နေမိ‌တော့တာ။ အပင်မြင်တိုင်း ရှင်းချင် ၊ ခုတ်ချင်နေတဲ့ လူတွေထဲ ဒီအနီးအနားတစ်ဝိုက်က လူတွေမပါလာကြတာ အံ့သြမှုနဲ့အတူ သူဝမ်းသာမိတယ်။ ပြီးတော့ကြည်ညိုလေးစားမိပြန်တယ်။

တစ်ကြိမ်တစ်ခါမှ မရောက်ဖူးခဲ့သော သူ့ အတွက် အရာအားလုံးက ထူးထူးဆန်းဆန်း။ တကယ်တော့ သူ့အမြင်ကပဲ ထူးဆန်းနေတာပါ။ ရန်ကုန်ဟာ ရန်ကုန်အတိုင်းပါပဲ။ မိုးကိုတောင် ဖောက်ထွက်လု မတတ်မြင့်မားလှတဲ့ မိုးမျှော်တိုက်တွေကိုကြည့်ပြီး သူတစ်စုံတစ်ရာကိုတွေးတောနေမိခဲ့သည်။

ကျွန်တော့် အငယ်ဆုံးညီမလေးကို မျက်လုံးထဲပြေးမြင်မိသည်။ ပန်းကလေးတွေ။ လှလှပပ ဟောဒီ ကမ္ဘာကြီးထဲ ပွင့်နေရမယ့် ပန်းကလေးတွေ။ ဘယ်လို အကြောင်းတရားတွေက ပန်းကလေးတွေအပေါ် ကျရောက်ခဲ့ရသလဲဆိုတာကို တွေးနေမိသည်။ ပြီးတော့ ဘီယာပုလင်းထဲကနေ ငါးကြင်းခွက်ထဲ ငှဲ့ထည့်ပြီး နာကျင်စရာ အချို့ကို မျိုချပစ်လိုက်သည်။ ဝက်သား တစ်ဖတ်ကောက်မြည်းလိုက်သည်။ စောစောကလို အရသာမတွေ့လှ။ ပါးစပ်ထဲ ဘယ်လိုမှအရသာ မရှိလှတော့။

“ကိုယ်တွေခေတ်တုန်းက ကောင်မလေးတစ်ယောက်ကို စာလိုက်ပေးတာ ရည်းစားစကား လိုက်ပြောရတာ မလွယ်ဘူး။ တော်ရုံဇွဲနဲ့တော့ ကောင်မလေး တစ်ယောက်ရဲ့ အဖြေကိုရဖို့ မလွယ်ဘူး”ဟု မြိတ်မြို့သား ကိုဦးက ပြောသည်။

ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဝယ်ယူသိုလှောင်မှုကို ကန့်သတ်ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဒိုင်ယာစီပင် (Diazepam)၊ ထိုးဆေး၊ သောက်ဆေး၊ အယ်ပရာဇိုလင် (Alprazolan) နဲ့ ထရာမဒေါ (Tramadol) ဆေးဝါးတို့ကို တရားမဝင် ရောင်းချသူထံမှ ဝယ်ယူကာ သိုလှောင်ရောင်းချတဲ့ မန္တလေးကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း (MRCCI) အတွင်းရေးမှူးဖြစ်သူ ဒေါက်တာမောင်မောင်ကို မူးယစ်တိုက်ဖျက်ရေးရဲတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးလျက်ရှိကြောင်း နိုဝင်ဘာ ၁၇ သတင်းအရ သိရတယ်။

အိပ်ချ်အိုင်ဗီ (HIV/AIDS) အတွက် နိုင်ငံတကာမှ တောင်းခံမှုလျော့နည်းလာပြီး လူနာတွေကို ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုပေးနေတဲ့ ကွန်ရက်အချို့မှာ ဝန်ထမ်းအင်အားနဲ့ ဝန်ဆောင်မှု လျော့ကျပေးရကြောင်း လူနာတွေအပေါ် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးနေတဲ့ ကွန်ရက်အချို့မှ သိရတယ်။ “ရောဂါဖြစ်နှုန်းကျလာတော့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ ထောက်ပံ့မှုအရင်ကထက်လျော့နည်းသွားတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ အိမ်ရှင်အဖြစ် ပထမဦးဆုံးအကြိမ် လက်ခံကျင်းပမည့် အာဆီယံတက္ကသိုလ်များ အားကစားပြိုင်ပွဲအား နေပြည်တော်တွင် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့မှ ၁၉ ရက်နေ့အထိ စတင်ကျင်းပတော့မည်ဖြစ်ပါသည်။ အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည့် ပြိုင်ပွဲမှာ (19th ASEAN University Games) (၁၉) ကြိမ်မြောက် ပြိုင်ပွဲဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံအနေနှင့် အားကစားနည်း ၁၈ နည်း ထည့်သွင်းကျင်းပရန် သတ်မှတ်ထားရှိပါသည်။

ဖုန်ထူသည့်မြို့၊ နာမည်ကြီးဘုရားတွေပေါသည့် မြို့၊ သနပ်ခါးကြိုက်သည့်မြို့ဟု ချစ်ဖို့ကောင်းသည့် အခေါ်အဝေါ်များရှိသည့် စစ်ကိုင်းတိုင်း၏ မြို့တော်မုံရွာတွင် အညာဘုရားပွဲတော်ကား စတင်လျက်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။

ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ လစ်လပ် မဲဆန္ဒနယ် ၁၃ နယ်တွင် အာဏာရပါတီ NLD အနေနှင့် ၁၃ နေရာလုံး ဝင်ပြိုင်သော်လည်း ၇ နေရာသာနိုင်ခဲ့ပြီး ၆ နေရာအထိ ရှုံးခဲ့သည်။

စာမလိုက်နိုင်တဲ့ ကလေးတွေများ စိတ်ဓာတ်ကျစိုးရိမ်စိတ်လွန်ကဲတဲ့ ကလေးတွေ တွေ့ရနိုင်ပါတယ်။ မိတ်ဆွေက ကိုယ့်ကလေးကို ဘယ်လိုဖြစ်နေသလဲ မစဉ်းစားဘဲ သူတို့ဖြစ်ချင်တဲ့ အဆင့်ထိ မရောက်ရောက်အောင် “ဂိုက်” တွေ ကျူရှင်တွေ စာကျက်ဝိုင်းတွေနဲ့ ကျက်မှတ်စေတယ်။ အတန်းကျောင်းမလုပ်ဘဲ ဘော်ဒါဆောင်ထားတယ်။ ခြောက်ဘာသာဂုဏ်ထူးမှန်းတယ်။ ကိုယ့်ကလေး စာကျက်နိုင်ပါ့မလား။ စာရပါ့မလား။ ကိုယ့်သားသမီး မလိုက်နိုင်တာကို အတင်းလုပ်ခိုင်းရင်း မိဘအလွန်ဖြစ်သွားနိုင်တယ်။ ကလေးကတော့ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ စိုးရိမ်စိတ်လွန်ကဲခြင်းနဲ့ စာတွေမေ့ကုန်တယ်။

၂၀၁၅ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၇ ရက် ဗြိတိန်နိုင်ငံ လန်ဒန်မြို့ အခြေစိုက် စီးပွားရေးကျွမ်းကျင် ယူနစ် (Economic Intelligence Unit) သုတေသနအရ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ဘဝနေဝင်ချိန် သက်ကြီးရွယ်အိုများရဲ့ နောက်ဆုံးအချိန် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု အနိမ့်ဆုံး ငါးနိုင်ငံများ ပါဝင်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါတယ်။

သမိုင်းဆိုတာ တစ်ခါတလေ သူ့အမြင်၊ ကိုယ့်အမြင်နဲ့ အမျိုးမျိုးပြောဆိုကြတာ ရှိတတ်ပါတယ်။ မလေးသတင်းအရင်းအမြစ် ဝက်ဘ်ဆိုက်အချို့မှာတော့ အဲဒီကသင်္ချိုင်းမှာ နေထိုင်တဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ယောက် အဆိုအရ ဒီက အုတ်ဂူတွေထဲမှာ ၁၄ ရာစု- ၁၅ ရာစုကာလ စင်ကာပူ အတိတ်သမိုင်းနဲ့ နှီးနွှယ်နေခဲ့တဲ့ Sultan Iskandar Shah ရဲ့ အုတ်ဂူလည်း ရှိတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ Sultan Iskandar Shah ကို စင်ကာပူသမိုင်းမှာ Parameswara ဒါမှမဟုတ် Sri Tri Buana အနေနဲ့လည်း သိကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူ့အကြောင်းကတော့ ပဟေဠိဆန်လှပါတယ်။

တစ်နေ့ မိတ်ဆွေတစ်ယောက်က စင်ကာပူမှာ မန္တလေးတို့၊ မော်လမြိုင်တို့၊ ပဲခူးတို့၊ ပြည်တို့ဆိုတဲ့ လမ်းအမည်တွေ ရှိတယ်လို့ ပြောလာတော့ စိတ်ထဲမှာ မဖြစ်နိုင်လောက်ဘူးလို့ တွေးမိတယ်။ မန္တလေးလောက်က ထားပါ။ မော်လမြိုင်၊ ပြည် စတဲ့မြို့နာမည်နဲ့ လမ်းတွေရှိတယ်ဆိုတော့ ဒါရေးထားတဲ့ အင်္ဂလိပ်စာလုံးကို လိုရာဆွဲပြီး ပြောတာပဲလို့ တွက်မိတယ်။ တစ်လောကပဲ Little India ဘက်သွားရင်း ရန်ကုန်လမ်း (Rangoon Road) ဆိုပြီး အထင်အရှား လမ်းမကြီးတစ်ခုကိုတွေ့မိလို့ ဓာတ်ပုံရိုက်ယူမိလိုက်သေးတယ်။ ဆိုခဲ့သလို ရန်ကုန်၊ မန္တလေးဆိုတာ ကမ္ဘာသိမြို့ကြီးတွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတော့ နိုင်ငံခြားမှာ ဒီအမည်တွေကိုယူပြီး သူတို့လမ်းအမည်ပေးတာ သိပ်ဆန်းလှ မဟုတ်ပါဘူး။