ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေပၚမွာပင္ အံ့အားသင့္စရာ ေတြ႔ရေသးသည္။ ၿမိဳ႕ေပၚျဖစ္၍ စာအုပ္စာေပႏွင့္ မေဝးလွ။ ေဟာေျပာပြဲဆိုလွ်င္ ရပ္ကြက္ထဲတြင္ ရွိႏိုင္သည္။ ေက်ာင္းမွာ နားေထာင္ရႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ မထင္မွတ္ေသာ ေမးခြန္းတစ္ခု ေမးၾကည့္မိသည္။ အာဇာနည္ေန႔ဝန္းက်င္မို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျပတိုက္ (ဝါ) အမ်ိဳးသားျပတိုက္ (ဝါ) အာဇာနည္ဗိမာန္ေရာက္ဖူးသူမ်ား ေမးၾကည့္ရာ အခ်ိဳ႕ေနရာဆိုလွ်င္ လံုးဝမေရာက္ဖူးသူမ်ား ေပၚထြက္လာသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ၿမိဳ႕ေပၚ ကေလးမ်ားပင္ ဤကဲ့သို႔ေသာ အေျခအေနဆိုလွ်င္ ေက်းလက္ေဒသ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးဆိုးဝါးေသာ ေနရာမ်ားဆိုလွ်င္ ေတြးၾကည့္႐ံုႏွင့္ သိႏိုင္သည္။

သို႔ျဖစ္ရာ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္အသီးသီးတြင္ ထီးတည္းရပ္တည္၍ မရႏိုင္ေတာ့ေပ။ အေၾကာင္းခံ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ကူးလူးဆက္ဆံ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္လာၾကရေတာ့သည္။ ၂၁ ရာစုအတြက္ ေဒသတိုင္း၊ ႏိုင္ငံတိုင္းတြင္ အဓိကလိုအပ္လာသည့္ က်ဴ (Q) တစ္လံုးမွာ CQ ေခၚသည့္ Cultural Quotient ပင္ျဖစ္သည္။ CQ ၏ အခန္းက႑ တစ္စတစ္စ ျမင့္တက္လာေနသည္ကို ေတြ႔ရ၏။ အသိသာဆံုးပမာျပရလွ်င္ လူမ်ိဳးဘာသာ အမ်ိဳးအမည္ စံုလင္ေထြျပားလွသည့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံသည္ အိုင္တီနည္းပညာျမင့္မားလာ႐ံုသာမက ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္လ်က္ရွိသည့္ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံႀကီး တစ္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္ေနႏိုင္ျခင္းသည္ ႏိုင္ငံႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား (CQ) ကို ေကာင္းစြာနားလည္၍ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္စြာ အသံုးခ်ႏိုင္ေသာေၾကာင့္သာျဖစ္သည္။

“ကၽြန္မက ႐ိုက္ႏွက္ဆံုးမျခင္းကိုလည္း အားမေပးတဲ့သူဆိုေတာ့ နည္းနည္းမွ မစိုးရိမ္ပါဘူး”

“ဆရာ၊ ဆရာမေတြ က်န္းမာေရးအသိ အားနည္းၾကလို႔ ယူဆပါတယ္ဆိုတာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး လက္လြတ္စပယ္ေျပာတယ္လို႔ ခံစားရပါတယ္”

“မိဘေတြဘက္ကိုငဲ့ၿပီး လူေတြ႔စစ္ေဆးတာေတြ မရွိတာပါ”

တကၠသိုလ္ဝင္စာေမးပြဲေအာင္စာရင္းမ်ားထြက္ၿပီးေနာက္ တကၠသိုလ္ဝင္ခြင့္ကို မၾကာမီ ေလွ်ာက္ထားၾကရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တကၠသိုလ္ေ႐ြးခ်ယ္ျခင္းႏွင့္ အထူးျပဳဘာသာေ႐ြးခ်ယ္ေလွ်ာက္ထားျခင္းတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ား သတိျပဳသင့္သည္မ်ားကို ယခုတစ္ပတ္ဆရာမ်ား၏ ရင္ဖြင့္သံက႑မွတစ္ဆင့္ ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။

ေငြေၾကး၊ အခ်ိန္ေတြေပးၿပီး တစ္ႏွစ္နဲ႔တစ္ႏွစ္ သင္တန္းေတြ တက္ေနရပါတယ္။ ဒီႏွစ္ေႏြကေတာ့ အရင္ႏွစ္ကထက္ ပိုပူလာသလား ေအာက္ေမ့ရပါတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္မွာ (၁၄) ရက္ၾကာ တက္ေရာက္ၾကရပါတယ္။ သင္တန္းၿပီးတာနဲ႔ ေက်ာင္းလည္း ဖြင့္ပါၿပီ။ အားအင္ေတြ၊ အခ်ိန္ေတြေပးၿပီး ဆရာ၊ ဆရာမေတြက အားႀကိဳးမာန္တက္ သင္ယူေနၾကပါတယ္။ သူတို႔သင္ယူၾကျခင္းဟာ သူတို႔ကေလးေတြ ျပန္ေပးဖို႔ပါ။

ေက်ာင္းဆရာဘဝတြင္ တပည့္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမွတ္ရစရာေတြက မ်ိဳးစံုေအာင္ ရွိလွပါသည္။ အထူးသျဖင့္ စာေတာ္လြန္းေသာ ေက်ာင္းသားႏွင့္ ဆိုးသြမ္းလြန္းေသာ ေက်ာင္းသားႏွစ္မ်ိဳးကေတာ့ ဆရာ၊ ဆရာမတို႔၏ စိတ္ထဲ ႏွလံုးသားထဲဝယ္ ဘယ္ေသာအခါမွ ေမ့ေပ်ာက္ႏိုင္စြမ္းမရွိဟု ဆိုပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ေသာ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူ၊ တပည့္မ်ားကိုလည္း ဆရာႀကီး၏ စိတ္အစဥ္တြင္ ျပန္လည္ျမင္ေယာင္လွ်င္ ျမင္ေယာင္ေနႏိုင္ပါေသးသည္။

“စာပဲက်က္ခိုင္းေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ စာသင္ခ်ိန္တိုးလိုက္တာဟာ ကေလးေတြရဲ႕အခ်ိန္ကို လုယူလိုက္တာအျပင္ ဘာမွအက်ိဳးမရွိႏိုင္ပါဘူး”

“ကေလးေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ႀကီးလွပါတယ္”

အဆိုပါအဖြဲ႔အစည္းမွ ေပးအပ္သည့္ Advanced Diploma မ်ားရရွိလွ်င္ လုပ္ငန္းခြင္ကို တိုက္႐ိုက္ ဝင္ေရာက္ႏိုင္မည့္အျပင္ ႏိုင္ငံတကာတကၠသိုလ္မ်ားမွ B.A, B.Sc ဘြဲ႔မ်ားအထိလည္း ဆက္လက္ တက္ေရာက္ႏိုင္မည့္ ပညာေရးလမ္းေၾကာင္း အေျခခံမ်ားလည္း ရရွိမည္ျဖစ္သည္။

“သူတို႔ေတြ အဲလိုျဖစ္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၿငိမ္ေနေတာ့မယ္။ ခိုင္းတာပဲလုပ္ေတာ့မယ္။ မခိုင္းရင္မလုပ္ေတာ့ဘူး”

“အမ်ားအျမင္မွာ ပညာေရးဌာနက သူ႔ဝန္ထမ္းေတြကို အေလးထားတယ္ဆိုတဲ့ ပံုရိပ္မ်ိဳးကို ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္”

ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ ဘ႐ိုက္တန္ေဒသမွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ညီလာခံက်င္းပေနၿပီး အေၾကာင္းအရာကေတာ့ ဘြဲ႔လြန္သုေတသနသမားမ်ားရဲ႕ စိတ္က်န္းမာေရးအတြက္ ျဖစ္သည္။

တ႐ုတ္ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ပညာသင္ဆု အျပည့္အဝေပးမယ့္ အစီအစဥ္တစ္ရပ္ကို အာဆီယံတကၠသိုလ္မ်ား ကြန္ရက္နဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး ေလွ်ာက္လႊာ ေခၚယူေနၿပီ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ျမန္မာေက်ာင္းသားမ်ား အပါအဝင္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားမွ ေက်ာင္းသားမ်ား ေလွ်ာက္ထားႏိုင္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း အာဆီယံ တကၠသိုလ္မ်ားကြန္ရက္က ေၾကညာထားသည္။