ယခု ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၏ ပထမဆုံးလမှာပင် ဒေသတွင်းနှင့် ကမ္ဘာ့အဆင့်တွင်ပါ သြဇာကြီးမားသည့် ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သူ တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင် မြန်မာနိုင်ငံသို့လာရောက်မည့်ကိစ္စ၊ နိုင်ငံတကာတရားရုံး (ICJ)က မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် အမိန့်ချမှတ်မည့်ကိစ္စ အစရှိသည်တို့အပါအဝင် အခြားအရေးကိစ္စများရှိထားရာ ၂၀၂၀ မြန်မာ့အရေးမှာ စိတ်လှုပ်ရှားစရာများဖြင့် စတင်နေပြီဖြစ်ပါသည်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရန် ကြားကာလအားဖြင့် ကိုးလခန့်မျှသာကျန်ရှိတော့ရာ ယင်းကာလသည် ဘောလုံးပွဲဥပမာဖြင့်ပြောပါက မိနစ် ၉၀ မပြည့်မီ မိနစ်အနည်းငယ်မျှသာကျန်ရှိတော့သည့် အချိန်ပိုင်းဟုဆို၍ရပါမည်။NLD ပါတီ ဦးဆောင်သော ဒီမိုကရေစီအစိုးရအတွက် အရေးကြီးသောအချိန်ပိုင်းထဲသို့ ရောက်နေပြီကို ရည်ညွှန်းလိုခြင်းဖြစ်ပေသည်။

မြန်မာနိုင်ငံယနေ့ကြုံတွေ့နေရသော ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များထဲက စိန်ခေါ်မှုများကိုဖြေရှင်းရာတွင် ပါဝင်ပတ်သက်နေသူများအနေနှင့် လက်ရှိတိုင်းပြည်ကျင့်သုံးနေသောစနစ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ အမြင်မှန်ရှိရန် အထူးအရေးကြီးလှပေသည်။

မြန်မာ့အိမ်နီးချင်း တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံမှ အထူးကိုယ်စားလှယ်က မြန်မာနိုင်ငံသို့ တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင် မလာရောက်မီ ရက်ပိုင်းအလိုတွင် နယ်စပ်ဒေသသို့သွားရောက်ပြီး တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များနှင့်တွေ့ဆုံသွားသည့် သတင်းမှာ မြန်မာပြည်သူများအကြား အထူးပင်ဝေဖန်စရာဖြစ်သွားပေသည်။

သည်ကနေ့ မြန်မာနိုင်ငံ၏ မတူညီသော နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် ရပ်တည်လုပ်ကိုင်နေသူများအကြား တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် အပြစ် သို့မဟုတ် ချို့ယွင်းချက်ထောက်ပြ၍ မကုန်နိုင်အောင်ဖြစ်ရသည့် အဓိကအကြောင်းအရင်းများအနက် တစ်ခုကိုပြောရလျှင် ပရော်ဖက်ရှင်နယ်ဆန်စွာ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်ကြသည့် အနေအထားသို့ မရောက်ရှိသေးခြင်းပင်ဖြစ်ပေမည်။

လူသားတွေရဲ့ မကောင်းတဲ့အကျင့်စရိုက်တွေထဲမှာ မိမိကသာဝေဖန်လိုပြီး မိမိကိုဝေဖန်လာတဲ့အခါ မခံမရပ်နိုင်ဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ကိစ္စလည်းပါဝင်ပါတယ်။ သည်ဘက်ခေတ်မှာ အမှားလုပ်မိရင်၊ အမှားလုပ်တဲ့သူက မတောင်းပန်ဘဲ ၎င်းဟာ ဘယ်သူ ဘယ်ဝါဖြစ်ကြောင်း မာန်မာနထောင်လွှားမှုနဲ့ ပြန်ပြီးရန်ရှာတတ်တာမျိုးတွေကို နေရာအတော်များများမှာတွေ့လာရပါတယ်။

ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရုပ်ပုံပါသော မြန်မာငွေကျပ် တစ်ထောင်တန် ငွေစက္ကူ အသစ်များကို ယမန်နေ့က မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်များက စတင်လဲလှယ်ထုတ်ဝေခဲ့ပြီးနောက် ယင်းငွေစက္ကူအသစ်များနှင့် အမှတ်တရဓာတ်ပုံရိုက်တင်ကြသူများ၏ ပို့စ်အမြောက်အမြားကို လူမှုကွန်ရက်ပေါ်၌ တွေ့မြင်ရပါသည်။

သြစတြေးလျနိုင်ငံမှာ ကြောက်ခမန်းလိလိလောင်ကျွမ်းနေသည့် တောမီးကြီးများကို လူမှုကွန်ရက်များ၊ သတင်းမီဒီယာများမှတစ်ဆင့် မြင်တွေ့ကြရသူတိုင်း စိတ်မချမ်းမသာဖြစ်ကြရပေသည်။ မည်သည့်အရာနှင့်မှ ရပ်တန့်၍မရနိုင်သော ပုံစံဖြင့် လောင်ကျွမ်းလျက်ရှိပြီး သြစတြေးလျသမိုင်းကြောင်းတွင် အဆိုးရွားဆုံးတောမီးလည်းဖြစ်ပေသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်သည် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် သမိုင်းတွင်သည့်ဖြစ်ရပ်ကြီး အချို့နှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော နှစ်တစ်နှစ်ဖြစ်ခဲ့ပေသည်။ နိုင်ငံတကာတရားရုံး (ICJ) လိုနေရာမျိုးမှာ တရားရင်ဆိုင်ရသည့်ကိစ္စလောက် ဂုဏ်သိက္ခာပိုင်းဆိုင်ရာ ဆိုးဆိုးရွားရွားထိခိုက်သည့်ကိစ္စမျိုးကို မြန်မာတို့အနေနှင့် ပထမဆုံးကြုံတွေ့လိုက်ရသည့် နှစ်တစ်နှစ်ပင်မဟုတ်ပါလော။ ယခုနှစ်ဆန်းပိုင်းတွင် ICJ ၏ အဆုံးအဖြတ်ကြားရလိမ့်မည်ဟုသာ သိထားကြသော်လည်း ဘယ်လိုဆုံးဖြတ်မှုမျိုးဖြစ်မည်၊ နောက်ဆက်တွဲ ဘာတွေဆက်ဖြစ်မည်ကိုတော့ မည်သူမျှတပ်အပ်ပြောနိုင်မည်မဟုတ်ပေ။

“မရှက်တတ်၊ မကြောက်တတ်တော့ဘူးလား” ဆိုတဲ့ သတိပေးစကားကို ဘယ်လိုအခြေအနေမျိုးမှာ ကြားရလေ့ရှိတယ်ဆိုတာ စာဖတ်သူတွေသိပြီးသားလို့ ထင်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်သော အထင်ကရ ရက်စွဲများအကြောင်းပြောမည် ဆိုလျှင် ယနေ့ ဇန်နဝါရီလ ၄ ရက်နေ့လည်း မပါမဖြစ်သော ရက်တစ်ရက်ဖြစ်ပေသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ကာလ ကုန်ဆုံးပြီး လွတ်လပ်သည့် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံအဖြစ် မြန်မာတို့ပြန်လည်ရပ်တည်လာနိုင်ခဲ့သည်မှာလည်း ယခုဆိုလျှင် နှစ် ၇၀ တိတိ ပြည့်သွားပြီဖြစ်ပါသည်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ နှစ်သစ်တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် သမ္မတ အပါအဝင် ဒုတိယသမ္မတများလည်း မြန်မာပြည်သူများအတွက် နှစ်သစ်ကူးနှုတ်ခွန်းဆက် အမှာစကားအသီးသီးပြောဆိုသွားကြပေသည်။ ၎င်းတို့သုံးဦး၏ နှုတ်ခွန်းဆက်စကားများအနက် အဓိကတူညီသည့်အချက်တို့မှာ နိုင်ငံနှင့် နိုင်ငံသားများ ကြီးပွားတိုးတက်ရေး၊ နိုင်ငံတွင်း မတူညီကြသည့် တိုင်းရင်းသား ညီအစ်ကိုမောင်နှမများအကြား စည်းလုံးညီညွတ်မှုရှိရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးတို့ပင် ဖြစ်ပေသည်။

စာဖတ်သူများအနေနှင့် အောင်ထွဋ် ဘာပြောမည်လဲဟု သိချင်ကြမည် ထင်သောကြောင့်စာရေးသူ၏ ထင်မြင်ချက်ကို တိုတိုနှင့်လိုရင်း ရေးလိုက်ပါသည်။

နိုင်ငံတစ်ခုကိုတည်ဆောက်ရာတွင် အဓိက အစိတ်အပိုင်းကြီးနှစ်ခုပါဝင်ပြီး ၎င်းတို့မှာ Super Structure ခေါ် အပေါ်ထပ်အဆောက်အဦနှင့် Foundation ခေါ် အုတ်မြစ်အပိုင်းဖြစ်ပါသည်။

ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ကုန်ဆုံးတော့မည့် ၂၀၁၉ ခုနှစ်နောက်ဆုံးနေ့ရက် ဆိုလျှင် ကျွန်ုပ်တို့ The Voice နှင့် Living Color မီဒီယာအပါအဝင် Myanmar Partners Think Tank Goup ကို ထူထောင်သွားခဲ့သူ ဒေါက်တာနေဝင်းမောင် ကွယ်လွန်သွားသည်မှာ ၈ နှစ်ရှိသွားပြီဖြစ်ပါသည်။ အငြင်းပွားဖွယ် ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲမှတစ်ပါး ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးလုပ်ရန် ပိုကောင်းသည့်နည်းလမ်းမရှိနိုင်သည့် အနေအထားဖြစ်နေ၍ ယင်းရွေးကောက်ပွဲဖြင့်သာ ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေးနှင့် နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို အကောင်အထည်ဖော်သင့်ကြောင်း ဆောင်းပါးများနှင့် ခေါင်းကြီးပိုင်းများရေးသားခဲ့ခြင်းကြောင့် စစ်တပ်၏ အလိုတော်ရိတစ်ဦးအဖြစ် တံဆိပ်ကပ်ခံခဲ့ရရုံမျှမက အခြေခံဥပဒေ၏ အားနည်းချက်များကို ထောက်ပြသော ဆောင်းပါးအချို့ကြောင့်လည်း ယခင်တပ်မတော်အစိုးရလက်ထက်က အာဏာပိုင်များ၏ ဖိအားပေးမှု၊ ခြိမ်းခြောက်မှုအမျိုးမျိုးနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသူမှာ ဒေါက်တာနေဝင်းမောင်သာပင်ဖြစ်သည်။