"သင့်ကြောင့် ဗိုင်းရပ်စ် မကူးစက်ပါနေနှင့်" ဆိုတဲ့စကားနဲ့ "သင်သည် ဗိုင်းရပ်စ် မကူးစက်အောင် ကူညီနိုင်သူတစ်ဦးဖြစ်သည်" ဆိုတဲ့ စကားနှစ်ရပ်ကို ကြည့်မယ် ဆိုရင် ဒုတိယစကားက လူတစ်ဦးကို လက်ရှိလူ့အသိုင်းအဝိုင်းကြီးတစ်ခုလုံး ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ကပ်ရောဂါကြီးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စွမ်းဆောင်နိုင်တဲ့သူတစ်ယောက် ဖြစ်အောင် တွန်းတင်ပေးတဲ့သဘောမျိုးဖြစ်နေတာကို တွေ့ရမှာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ပထမစကားကတော့ သင့်ကြောင့် တခြားသူဒုက္ခမတွေ့ပါစေနဲ့လို့ သတိပေးတဲ့ သဘောမျိုးသက်ရောက်ပါတယ်။

လတ်တလော မြန်မာပြည်တွင်း ကပ်ရောဂါဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှု တစ်နေ့ထက် တစ်နေ့ မြင့်တက်လာမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်များအပါအဝင် ပြည်သူတစ်ရပ်လုံး စိုးရိမ်နေသည့်ကိစ္စမှာ လူနာများကို လက်ခံကုသပေးမည့် ဆေးရုံနေရာ အလုံအလောက်မရှိခြင်းပင်ဖြစ်ပါသည်။

ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါအန္တရာယ်ဆိုးကြီးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသော မြန်မာ့လူ့အဖွဲ့အစည်း တွင် ကပ်ရောဂါကူးစက်မှုကဲ့သို့ပင် သတင်းအမှားများနှင့် ကောလာဟလများ ပျံ့နှံ့နေခြင်းမှာ အင်မတန်ကြောက်စရာကောင်းသလို သတိလည်းကြီးစွာထားရှိပြီး အဆိုပါအရာများကို ဖယ်ရှားပစ်ရန်လိုအပ်ပါသည်။

ယနေ့ မြန်မာနိုင်ငံ၏ မတူညီသော နယ်ပယ်အသီးသီးတွင် ရပ်တည်လုပ်ကိုင် နေသူများအကြား တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် အပြစ် သို့မဟုတ် ချို့ယွင်းချက်ထောက်ပြ၍ မကုန်နိုင်အောင်ဖြစ်ရသည့် အဓိကအကြောင်းအရင်းများအနက် တစ်ခုကိုပြောရလျှင် ပရော်ဖက်ရှင်နယ်ကျစွာ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်နိုင်ကြသည့် အနေအထားသို့ မရောက်ရှိသေးခြင်းပင်ဖြစ်ပေမည်။

ကမ္ဘာ့သတင်းများကိုကြည့်လျှင် နိုင်ငံများအားလုံးလိုလိုသည် မြန်မာ ကဲ့သို့ပင် ဒုတိယအကျော့ထပ်ဖြစ်လာသည့် Covid-19 ကပ်ရောဂါကြီးကို တစ်ဖက်တွင် ကျော်လွှားနိုင်ရန် အစွမ်းကုန်ကြိုးပမ်းပြီး တစ်ဖက်တွင် ကပ်ရောဂါ ကြောင့် ဟန်ချက်ပျက်ယိုင်နဲ့ကာ ပြိုလဲမလိုဖြစ်နေသည့် နိုင်ငံစီးပွားရေးအသီးသီး ဆက်လက်ရှင်သန်ရေး၊ ပြန်လည်နိုးထနိုင်ရေးအတွက် ပြင်ဆင်ရသည့်အလုပ် ကိုလည်း တစ်ပြိုင်တည်းလုပ်နေကြရသည်ကို တွေ့ရပေမည်။

နေ့စဉ်နှင့်အမျှ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကူးစက်ခံရသူဦးရေ သိသိသာသာမြင့်တက်လာပြီး သီတင်းပတ်တစ်ပတ်အတွင်း အဆိုပါကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူ ၈ ဦးအထိ ရှိလာသည့်နောက် မြန်မာပြည်သူများ၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုလည်းမြင့်တက်လာသလို အစိုးရ၏ ရောဂါကူးစက်မှုကာကွယ်ရေး၊ ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးစသည့် လုပ်ဆောင်ချက်များနှင့်ပတ်သက်၍လည်း ဝေဖန်ပြောဆိုမှုများရှိလာသည်ကို သတိပြုမိပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသားအများစု အသုံးပြုသည့် ဆိုရှယ်မီဒီယာဖြစ်သော Facebook က ရွေးကောက်ပွဲနီးလာသည်နှင့်အမျှ အမုန်းစကားများ၊ သတင်းတု/ သတင်းမှားများ၊ နိုင်ငံရေးအရ ပုတ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများပါသည့် ပို့စ်များကို အလေးအနက်ထားစိစစ်လျက်ရှိသည်ဟု စုံစမ်းသိရှိရပါသည်။

ယနေ့လို လူမှုကွန်ရက်အားကောင်းလာသည့်ခေတ်၊ Facebook ခေတ်တွင် ပို့စ်တင်ခြင်း၊ ကွန်မန့်ရေးခြင်းဖြင့် မြန်မာလူ့အဖွဲ့အစည်းတွင်းရှိ လူပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် အဖွဲ့အစည်းများကို ဝေဖန်မှုအမျိုးမျိုးပြုလုပ်ခွင့်ရှိလာသည်မှာ လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်ကို လက်ခံကျင့်သုံးခြင်းဖြစ်သည်ဟုဆိုနိုင်သော်လည်း တစ်ဖက်သတ် ပြစ်တင်ရှုတ်ချမှုနှင့် တစ်ဖက်သတ် ချီးမွမ်းမှုတို့သာဖြစ်နေသည်ကို တွေ့ရပေသည်။

ယနေ့ခေတ်အခါမှာ Google ရဲ့ Search Engine ဟာ ဘယ်လောက်အတိုင်း အတာအထိ အသုံးဝင်သလဲဆိုတာ ထွေထွေထူးထူး မိတ်ဆက်နေစရာမလိုဘူးလို့ ထင်ပါတယ်။ Google ပေါ်စက စာရေးဆရာကြီး မောင်စူးစမ်း (ကွယ်လွန်) က ရှာစက်ဆိုပြီး ဘာသာပြန်ဖူးခဲ့ပါတယ်။ တချို့စာရေးဆရာတွေက “လိုတရ” လို့ တောင်တင်စားခဲ့ကြပါသေးတယ်။

ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ဒုတိယလှိုင်းအတွင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၌ ညမထွက်ရ အမိန့်ချိုးဖောက်သူများကို အာဏာပိုင်များက အရေးယူခဲ့ရာ အရေးယူခံရသူ စုစုပေါင်း ၆၀ဝ ကျော်ခန့်ရှိခဲ့သည်ဟု စုံစမ်းသိရှိရပါသည်။ ထို့ပြင်ပြီးခဲ့သည့်လ ၁၀ ရက်နေ့နောက်ပိုင်း ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ပြန်လာသူများအနက် သက်ဆိုင်ရာကျန်းမာရေးဌာနသို့ အဆက်အသွယ်မပြုလုပ်ဘဲ အသံတိတ်နေထိုင်လျက်ရှိသူ ထောင်ဂဏန်း (၁၅၀ဝ ကျော်) ရှိနေပြန်သည်ကို တွေ့ရပါသည်။

မတူညီသော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု အမြောက်အမြားရှိသည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးပြဿနာများတွင် ကိုယ်ပိုင်အမှတ်သင်္ကေတခေါ် Identity ကိစ္စနှင့် ဆိုင်သော နိုင်ငံရေးလည်းပါဝင်ပေသည်။

စစ်တွေမြို့နှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်သာမက ရန်ကုန်မြို့တွင်ပါ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ရှိသူအမြောက်အမြားတွေ့ရှိလာပြီးနောက် နေအိမ်အပြင်ဘက်ထွက်သူများ သိသိသာသာလျော့နည်းသွားပါသည်။ ပထမလှိုင်းတုန်းကလို တစ်ဦးနှင့် တစ်ဦး ခပ်ဝေးဝေး၊ ခပ်ခွာခွာပြန်ဖြစ်ကုန်သည်။ လူတစ်ဦးနှင့်တစ်ဦးတွေ့လျှင် “သူ့မှာများ ဗိုင်းရပ်စ်ရှိနေလား” ဆိုသည့် သံသယစိတ်များကိုလည်း ပြန်ဖြစ်လာကြသည်။ ဒုတိယလှိုင်းဖြစ်သည့် နိုင်ငံများတွင် Lockdown ပြန်ချရမလား၊ တင်းကျပ်သည့် ကန့်သတ်မှုများ ပြန်လုပ်ရမလား၊ စာသင်ကျောင်းများဆက်ပိတ်ထားရမလား စသည်တို့မှာ စိန်ခေါ်မှုများပင်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်မူ ဒုတိယလှိုင်းကြောင့်ဖြစ်သည့် ထင်ရှားသောဂယက်မှာ Mask ဈေးနှုန်းများပင်ဖြစ်သည်ဟု ထင်သည်။

ဒီမိုကရေစီရွေးကောက်ပွဲများ၊ နိုင်ငံရေးပါတီတို့၏ မဲဆွယ်ကတိများနှင့် ပတ်သက်၍ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံအသီးသီးတွင် ဆိုရိုးအမျိုးမျိုး၊ စကားပုံအမျိုးမျိုး၊ သရော်စရာအမျိုးမျိုးရှိသည့်အနက် တူညီသည့်အချက်မှာ 'နိုင်ငံရေးပါတီများသည် ရွေးကောက်ပွဲနီးလာလေ ပြည်သူကိုအထူးဂရုစိုက်ပြလေ' ဆိုသောအယူအဆ ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု ထင်ပါသည်။

မကြာသေးခင်ရက်ပိုင်းက ကိုဗစ် - ၁၉ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါကာလ မြန်မာ့စီးပွားရေး နှင့် ပတ်သက်သော အစီရင်ခံစာတစ်ရပ်ထွက်ပေါ်လာရာတွင် ယခုနှစ် မြန်မာ့ စီးပွားရေးဖွံ့ ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် သုညသို့ ချဉ်းကပ်လိမ့်မည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း သိရပါသည်။ ကိုဗစ်ကြောင့်ဖြစ်လာနိုင်သည့် စီးပွားရေးသက်ရောက်မှုများ ကုစားရေးလုပ်ငန်းကော်မတီ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့်ပြုလုပ်သော ယင်းအစီရင်စာတွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင်းရှိ အသေးစားနှင့် အလတ်စားစီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ဆက်လက် လည်ပတ် အလွန်အရေးကြီးသည့် အချက်ကိုလည်း အရေးတကြီးထောက်ပြထားပေသည်။

ယခုလာမည့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲဆန္ဒရှင်ပြည်သူများအနေနှင့် စိတ်ပါဝင်စားစွာမဲပေးကြရန် တိုင်းရင်းသားနိုင်ငံရေးပါတီများက တိုက်တွန်း ဆော်ဩလျက်ရှိသည်ကို ယခုရက်ပိုင်းတွင် အထူးသတိပြုမိပါသည်။