သူမသည် ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လ ၉ ရက်နေ့၊ ကချင် ဒေသ တစ်ကျော့ပြန် ၈ နှစ်ပြည့် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် မြစ်ကြီးနားမြို့၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြေးရုပ်ပန်းခြံရှေ့နှင့် ပြည်သူ့ရင်ပြင်တို့တွင် စစ်ရှောင်လူငယ်များကိုယ်တိုင် ဦးဆောင်ပြီး တေးသရုပ်ဖော်တင်ပြခြင်းကြောင့် ငြိမ်းစုစီ ပုဒ်မ ၁၉ ဖြင့် တရားစွဲဆိုခြင်းကို ခံခဲ့ရပြီး စက်တင်ဘာလ ၂ ရက် နေ့တွင် ထောင်ဒဏ် ၁၅ ရက်ဖြင့် မြစ်ကြီးနား အကျဉ်းထောင်တွင် အကျဉ်းချခြင်းကို ခံခဲ့ရသူဖြစ်သည်။

သိပ်တော့ မသေချာသေးသော်ငြား မကြာမီ မြန်မာနိုင်ငံသားတစ်ယောက် နိုဘယ်လ်ဆု သေချာပေါက်ရနိုင်သည်။ သမိုင်းတစ်လျှောက် အဘယ်သိပ္ပံ ပညာရှင်မှ ဒီနည်းကို မစမ်းသပ်ခဲ့ဖူး။ စမ်းသပ်ဖို့ဝေးစွ စိတ်ကူးပင်ယဉ်ဖူးလိမ့်မည်မထင်။ ယခုတော့ ထိုနည်းလမ်းကို မြန်မာနိုင်ငံသားတစ်ယောက်ဖြစ်သည့် ကျော်စိုးက စတင်စမ်းသပ်တွေ့ရှိသွားပြီဖြစ်သည်။ ထိုနည်းကတော့ လူ့ခန္ဓာကိုယ်မှ လျှပ်စစ်ထုတ်လုပ်နည်းပင်။

“သည်အမှာစာကို သည်တိုင်း ထည့်လို့ ကောင်းပါ့ မလား” ဆရာမောင်ပေါ်ထွန်းက ကျွန်တော့်ကို ပြောပါတယ်။ သူက ဆက်ပြီး “ခင်ဗျား ပြန်ဖတ်ပြီး စဉ်းစားကြည့်ပါဦး”

သူ့ကို စခေါ်လာချိန်တွင် သွက်သွက်ခါ ရူးသွပ်သူဟု ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ စားချိန် အိပ်ချိန်မသိ အော်ဟစ်သောင်းကျန်းသည်။ ထို့ကြောင့် ပုဂ္ဂလိက ဆေးရုံတွင် အရင်ကုသခဲ့သည်။ ဆေးရုံတက်ရမည့်အချိန်တွင် အဖေနာမည်လိုလာသည်။ သူ့ကို Lourembam Somorendro က အဖေနာမည် ခံယူပေးခဲ့သည်။

အခက်အခဲတွေ ကိုယ်စီ ကြုံတွေ့ဖူးကြရမှာပါ။ ပြောင်းလဲမှုတွေထဲမှာ ပိုပြီးထင်ရှားလာတာက ၂၁ ရာစု ရဲ့ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေကို အစဉ်တစိုက် ကြိုးပမ်းနေကြပြီး နည်းပညာခေတ်ကြီးရဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကြောင့် လူတိုင်းဟာ အခက်အခဲတွေကပိုပြီး များပြားလာပါတယ်။ ဒီအခြေအနေတွေကို ရင်ဆိုင်ကျော်လွှား နိုင်ဖို့အတွက် အကောင်းဆုံးနည်းလမ်းက စိတ်ဓာတ်ခွန်အားတွေပြည့်ဝနေဖို့ အထူးလိုအပ်ပါတယ်။

အရှေ့ ဥရောပဒေသဆီက အစ္စလာမ်မုန်းတီးရေး အယူအဆသည် ၁၉၉၀ ခုနှစ်များက ထိပ်ဆုံးသို့ရောက်ခဲ့ပြီး ဘော့စနီးယားမှ မွတ်စလင် (Bosniak Muslim) ထောင်ပေါင်းများစွာကို သေတွင်းသို့ ပို့ခဲ့ပါသည်။ ယခုအခါမှာလည်း ဆားဗီးယားနှင့် ခရိုအေးရှားနိုင်ငံရေးသမားများက ဤမုန်းတီးရေးဝါဒကို အကြောင်းပြု၍ မွတ်စလင်အများအပြားကို ဒုက္ခရောက်အောင် ပြုလုပ်နေပါသည်ဟု ရီပို့တစ်စောင်က ဆိုပါသည်။

ဘုရင်တွေ လက်ထက်က လက်ဖက်ရည် တော်ဆောင်ဆိုပြီး သီးသန့်ထားလို့ လက်ဖက်ရည်ကြမ်းကို မြတ်မြတ်နိုးနိုး သောက်သုံးခဲ့ကြပါတယ်။ လက်ဖက်ရည်အကြမ်း၊ လက်ဖက်ရည် အချို စတာတွေကို ဆက်ဖို့အတွက် လက်ဖက်ရည် တော်ဆက်ဆိုတဲ့ ရာထူးတောင် ခန့်ထားလေ့ရှိပါတယ်။ ဦးပုညဟာ မင်းတုန်းမင်းကြီးအတွက် အဆိုပါရာထူး နဲ့ တာဝန်ထမ်းဆောင်ဖူးပါတယ်။ တော်တော် ယုံကြည်ရတဲ့ လူယုံကိုမှ အဆိုပါ ရာထူးပေးထားတာ။

“နို့ ဦးကြည်စိုးရယ် ခင်ဗျား မားကက်တင်းကလည်း ဆိုင်ဝကနေ ထိုင်ဆဲနေတာပဲ တွေ့တယ်။ အဲဒီလို ထိုင်ဆဲနေတော့ လာမယ့်ဖောက်သည်က ပြန်ပြီပေါ့ဗျ။ ဘယ့်နှယ် မားကက်တင်းကြီးတုံး။ ဒီပုံနဲ့ ခင်ဗျားထမင်းဆိုင်က ဘယ်လိုအောင်မြင်လာတာတုံး” “ဟေ့ကောင် ငတုံး။ မင်း ဒါကြောင့် စာရေး ဆရာငမွဲဖြစ်နေတာ။ ကိုယ့်ဆိုင်ဝတော့ ကိုယ်ထိုင်ပြီး ဘယ်ဆဲမလဲကွ။ ကိုယ်နဲ့ပြိုင်ဘက် ထမင်းဆိုင်ကိုသွား။ ထမင်းဟင်းမှာပြီး ဆိုင်ဝက ဝိုင်းမှာထိုင်လာသမျှလူ ထိုင်ဆဲ။ ဒီတော့ သူ့ဆိုင်လူမဝင်ပဲ ငါ့ဆိုင်ပဲ လူဝင်ပြီပေါ့ကွာ...ဟားဟားဟား”

မြင်လိုက်ရတဲ့ သက်မဲ့ ဓာတ်ပုံလေးတစ်ပုံ။ ဓာတ်ပုံထဲမှာပါသူတွေကတော့ သက်ရှိကလေးတွေပါ။ အချိန်ကနံနက်ခင်း။ ဘောင်းဘီအတိုအရှည် အင်္ကျီရောင်စုံနဲ့ ပြည်ထောင်စုမြန်မာ နိုင်ငံတော်အလံရဲ့ ရှေ့တည့်တည့်မှာ နိုင်ငံတော်အလံကို အလေးပြု၊ နိုင်ငံတော်သီချင်းဆို ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူတွေက ဆယ့်လေးငါးယောက်။ သူတို့လေးတွေရဲ့ အလယ်မှာ ဆရာမလေးကတစ်ဦး။ အဲဒီဓာတ်ပုံလေးရဲ့ အောက်မှာ Comment အလေးတစ်ခု။ “သင်တို့ ကသာ နိုင်ငံတော်ကို အလေးပြုနေကြတာ နိုင်ငံတော်ကရော သင်တို့ကို သိရဲ့လား ...” တဲ့။

မနက်စောစော ဘွောန္တော (ဘွန်တော) အော်သံကြားတော့ ဪသာ်၊ ဒီနေ့တော့ သောကြာနေ့ပဲဟု သတိရမိသည်။ ရပ်ကွက်ထိပ် ဓမ္မာရုံက သောကြာနေ့ဆို သံဃာအပါး ၃၅၀ ကျော်ကို ဝါတွင်း သောကြာပတ်တိုင်း ဆွမ်းလောင်းသည်ပဲ။ ရွှေဘုတ် အိပ်ရာထဲက မထခင်ဘဲ ဟိုယခင် ပျော်စရာအချိန်များကို သတိရမိသည်။

သက်လတ်ပိုင်းအမျိုးသမီးတစ်စု ဝိုင်းဖွဲ့ထိုင်ကာ အနက်ရောင်အထည်စများကို ချုပ်လုပ်နေကြသည်။ ကချင်ရိုးရာ ခေါင်းပေါင်းများကို လက်ချုပ်ချုပ်နေကြခြင်းဖြစ်သည်။ သူတို့မျက်နှာများတွင်တော့ အပြုံးကင်းမဲ့နေသည်။ ၎င်းတို့အလယ်တွင် ဖြတ်လက်စ အထည်အပိုင်းအစများ၊ ပေတံ၊ကတ်ကြေးနှင့် အပ်စိုက်ထားသော ရောင်စုံအပ်ချည်လုံးများ ရှိနေသည်။ မလှမ်းမကမ်းတွင်တော့ ကလေးငယ်များက ဆူညံစွာ ဆော့ကစားလျက်။

လူအများစိတ်ဝင်စားနေသည့် ဗစ်တိုးရီးယားအမှုတွင် Wisdom Hill မူကြိုကျောင်းမှ ကျောင်းကြီးကြပ်ရေး ဒေါ်ဥမ္မာလှိုင်က ၎င်း၏သားနှစ်ယောက် ဂုဏ်သိက္ခာကို ကျဆင်းစေခြင်း၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်စေခြင်းနှင့် လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းတွင် အရှက်ရစေသည်ဟုဆိုကာ ဗစ်တိုးရီးယားလေး၏ဖခင်နှင့် ဦးလေး၊ အဒေါ်၊ အဆိုပါအမှုတွင် လိုက်ပါဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် နှစ်ဖက်ရှေ့နေများ၊ ယင်းအမှုဖြစ်စဉ်ကတည်းက တစိုက်မတ်မတ်လိုက်ပါ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ သက္ကမိုးညိုအကောင့်ပိုင်ရှင် ဒေါက်တာဝင်းကိုကိုသိန်းတို့ကို ကလေးသူငယ် ဥပဒေဖြင့် အမှုဖွင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ တရားရုံးတွင်စစ်ဆေးခဲ့သော ထွက်ဆိုချက်များကို အများပြည်သူသိရှိအောင် မီဒီယာများကို ဖြေကြားခဲ့သော ရှေ့နေများကို တရားစွဲဆိုမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ဥပဒေပညာရှင်အချို့၏ သုံးသပ်ချက်များကို ဖော်ပြပေးခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ယခုကဏ္ဍသည် မြန်မာနိုင်ငံစာရေးဆရာကြီးများနှင့်ပတ်သက်၍ စာပေထုတ်ဝေရေးလောကတွင် နှစ်ပေါင်း ၄၀ ကျော်ဖြတ်သန်းခဲ့ဖူးသူ ထုတ်ဝေသူတစ်ဦး၏ ကိုယ်တွေ့ အတွေ့အကြုံများ၊ အမှတ်တရများနှင့် အတွေးအမြင်များကို စုစည်းဖော်ပြထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ စာရေးဆရာတစ်ဦးချင်းစီအတွက် ၎င်းရေးသားထားသော စာစုများကို အပတ်စဉ် အင်္ဂါနေ့တိုင်းဖော်ပြပေးသွားမည်ဖြစ်ပါသည်။ (အယ်ဒီတာ)

အိန္ဒိယ- မြန်မာနယ်စပ် မဏိပူရ်ပြည်နယ်၏မြို့တော် အင်ဖာသည် ရှေးဘုရင်များခေတ်က ကသည်းပြည်ဟု ခေါ်ခဲ့ကြသည့်နေရာ မြန်မာစစ်သူကြီး မဟာဗန္ဓုလ တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ခဲ့သောမြို့ ဖြစ်သည့်အပြင် ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း မြန်မာပြည်က ဆုတ်ခွာလာသည့် ဗြိတိသျှတပ်များနှင့် ဂျပန်တပ်များ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ဂျပန်စစ်သည် အများအပြား ကျဆုံးခဲ့သည့်မြို့လည်း ဖြစ်သည်။

မင်းလျှောက်နေတဲ့လမ်းပေါ်မှာ ချောက်ကြီးတစ်ခုရှိနေတယ်ဆိုပါစို့။ မင်း အဲဒီလမ်းကို ဆက်လျှောက်နေဦးမလား ... လို့ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်ကိုမေးတော့ သူက ပြန်ဖြေခဲ့ပါတယ်။ ရှေ့မှာ ချောက်ကြီး ရှိနေတာကို သိရက်နဲ့ အဲဒီလမ်းကိုလျှောက်နေခဲ့ရင် ငါ့ချည်းရှိမှန်းမသိလို့ ဆက်လျှောက်နေမိခဲ့ရင်ရောဆိုတော့... အတတ်နိုင်ဆုံးတော့ မသိရင် သိအောင်ကြိုးစားမယ်။ သိတာနဲ့ နောက်ကြောင်းပြန် လှည့့်လာခဲ့မယ်တဲ့။ သူ့အတွေးလေးကို ကျွန်မ သိပ်ကိုသဘောကျခဲ့မိပါတယ်။ ဟုတ်ပါတယ်။ သူပြောသလိုပဲပေါ့။ ကျွန်မတို့တွေဟာ မသိရင် သိအောင်ကြိုးစားသင့်တယ်။ အမှန်တကယ် ကြိုးစားဖို့လည်း လိုအပ်တယ်မဟုတ်လား။