နာမည်ကြီး ကုန်စိမ်းတန်း ညဈေးထဲမှာ ဖြစ်သည်။ ထိုဈေးထဲ၌ ဝမ်းတစ်ထွာအတွက် လှုပ်ရှားရုန်းကန်နေရသော အခြေခံလူတန်းစားအချို့လည်းရှိသည်။ ကားအကောင်းစားကြီးစီးပြီး ဖက်ရှင်ကျကျ ဝတ်ဆင်ထားသည့် အထက်တန်းလွှာ ဈေးဝယ်အချို့ကိုလည်း မြင်ရသည်။ များသောအားမြင့် အနီးအနားရှိ မြို့နယ် လေးများဆီက ဈေးကားများဖြင့် စည်ကားလျက်ရှိတာတွေ့ရသည်။ ကားဟွန်းသံ၊ ဆိုင်ကယ် ဟွန်းသံများကြားက တိုးထွက်လာသော ဈေးသည်အချို့၏ ဈေးရောင်းသံများက တခြားဈေးများထက်ပင် စည်ကားကြောင်းထင်ရှားနေသည်။

လမ်းကြောင်းကတစ်ဆင့် ကူးစက်တတ်တဲ့ COVID-19 လို ရောဂါ မျိုးတွေ ပျံ့နှံ့လာနေတော့ ကျန်းမာရေးနှာခေါင်းစည်းကို လူသုံးများလာပါတယ်။ ရောဂါကို ဘယ်လောက်ပမာဏထိပဲ ကာကွယ်နိုင်တယ်လို့ ပြောသည်ဖြစ်စေ မှန်ကန်စွာ အသုံးပြုမယ်ဆိုရင် အကျိုးတော့ မယုတ်ဘူးပေါ့။ မှန်ကန်စွာ အသုံးပြုဖို့တော့ လိုပါတယ်။ မှန်ကန်စွာ အသုံးမပြုတတ်ဘူးဆိုရင် ရောဂါကူးစက်ခံရမှုကို ပြန်ပြီး အားပေးသလို ဖြစ်နေဦးမယ်။ Surgical Mask ကို သာမန်အားဖြင့် ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေ အကာအကွယ်အဖြစ် သုံးကြတာဖြစ်ပါတယ်။ လေထဲက ရောဂါပိုးမွှားတွေ၊ အရည်အမှုန်အမွှားတွေကနေ ကာကွယ်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။

“အာရုံနဲ့သိမှုဆိုတာကတော့ရှင်းပါတယ်။ မြင်နေရတာ၊ ကြားနေရတာ၊ ထိတွေ့နေရတာတွေပေါ့။ ဆိုလိုတာက ပကတိအရှိတရားကို ငါတို့အာရုံနဲ့ ခံစားပြီးသိနိုင်တယ်။ ငါတို့ရဲ့ အာရုံနဲ့ လွတ်ကင်းနေရင် လောကကြီးမှာ အမှန်တကယ်မရှိဘူးလို့ဆိုတယ်။ ဥပမာဆို သရဲတို့၊ ဝိညာဉ်တို့လို အရာမျိုးဟာ တစ်ဆင့်စကားတစ်ဆင့် ရှိတယ်လို့သာကြားရပေမယ့် ငါတို့ရဲ့ အာရုံနဲ့ ခံစားလို့မရနိုင်တဲ့အတွက် အမှန်တကယ် မရှိကြဘူး။ သိပ္ပံပညာမှာလည်း ဒီနည်းပဲ။ အမှန်တကယ်ရှိကြောင်း လက်ဆုပ်လက်ကိုင် မပြနိုင်ရင် အခြေခံသဘောအားဖြင့် လက်မခံဘူး။ ဒီအထိ ရှင်းတယ်ဟုတ်”

ပြည်သူများ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရသည့် ယခုကဲ့သို့အတိဒုက္ခရောက်မှုများကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ အမြန်ဆုံးနည်းလမ်းတစ်ခုက နှစ်ဖက်တပ်ဖွဲ့များ ငြိမ်းချမ်းရေး စားပွဲဝိုင်းပေါ်၌ အမြန်ဆုံးတွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး အပစ်ခတ်ရပ်စဲဖို့ လိုအပ်လာနေပါပြီ။ ရခိုင်မြောက်ပိုင်းနှစ် ဖက်တိုက်ပွဲသည်ကား 'ယာလည်းမညက် ကြက်လည်းမပန်း' ဖြစ်နေရသဖြင့် မြေစာပင်ပြည်သူများမှာ ကျွဲနှစ်ကောင်ခတ်သည့်အကြား ပြားပြားဝပ်နေကြရပြီ။ နူရာဝဲစွဲ စကားအတိုင်း အဆင်းရဲဆုံးပြည်နယ်မှ ရခိုင်ပြည်သူများ စီးပွားရေး ၊ပညာရေး ၊လူမှုရေး နလန်ထူနိုင်ကြတော့မည် မဟုတ်ချေ။

ဖေဖော်ဝါရီလ ၇ ရက်နေ့ တရုတ်ပြည်ဝူဟန်မြို့မှာ ဒေါက်တာလီဝေလျံ (Dr Li Wenliang) သေဆုံးကြောင်း သတင်းထွက်လာသည်နှင့် တရုတ်တို့၏ အင်တာနက်တွင် သူ့သတင်းများဖြင့် ပြည့်နေခဲ့ပါသည်။ ပို့စ်များမှာ တစ်ခုပြီးတစ်ခု တက်လာနေကြသည်။ ၎င်းပို့စ်များတင်ပြီး ပြည်သူတို့၏ ဒေါသကို မြင်နိုင်ကြပါသည်။ တစ်ပတ်ကျော်သည့်တိုင် ဤသတင်းသည် ခေတ်စားနေဆဲ ဖြစ်ပါသည်။

အပါးတော်မြဲကောင်လေးကလည်း ဖြစ်စဉ်ကို ရှင်းပြပြီး သူပိုင်ဆိုင်သည့်ငွေမဟုတ်သဖြင့် မယူချင်ကြောင်း လျှောက်တင်ပြီး ဘုရင်ကြီးကို အပ်လေသည်။ ဘုရင်ကလည်း မောင်မင်း၏ ရိုးသားမှုနှင့် ထိုက်တန်သည့်အတွက် မောင်ရင်သာ ရထိုက်သည် ပိုင်ရှင်ကို မရှာတော့နှင့်ဟု ပြောဆိုသော်လည်း ကောင်လေးက ဘုရင်ကြီးအား ဘဏ္ဍာတော်အဖြစ်သာသိမ်းရန် လျှောက်ထားလေသည်။ ထို့နောက် ဘုရင်ကြီးက မောင်ရင့်မိခင်စာကို ဖတ်မိ၍ မောင်ရင့်မိခင်အား ပိုမိုလုပ်ကျွေးနိုင်ရန် ဆုအဖြစ်ထည့်ထားခြင်းဖြစ်ကြောင်းပြောပြီး ထိုငွေကို ဆုငွေအဖြစ်ယူပါဟုပြောတော့မှ ယူလေသည်။

"ကျွန်တော်တို့ ညနေ ၄ နာရီခန့်လောက်မှာ မြစ်ကမ်းဘေးကို ဘောလုံးကန်မလို့ ဆင်းကြပါတယ်။ ကျွန်တော့်အရွယ်သုံးယောက်နဲ့ ကလေးတစ်ယောက်ပေါ့။ မြစ်ကမ်းစပ်မှာ ကျွန်တော်တို့ ဘောလုံးကန်နေတုန်း လက်နက်ကြီး ကျည်ဆန်ကျလာတာပါ။ ကျတဲ့နေရာက ကျွန်တော်တို့နဲ့ ဘယ်လောက်ကွာဝေးမှန်းတောင် မသိလိုက်တော့ပါဘူး။ ကျတာနဲ့ ကျွန်တော့် လက်တစ်ဖက် ပြတ်ထွက်သွားတာကိုပဲ သတိထားမိပါတော့တယ်"

ပထမဆုံး ဝူဟန်ဗိုင်းရပ်စ်လူနာအဖြစ် ဒီဇင်ဘာ လ၂၀ ရက်နေ့ကတွေ့ရှိခဲ့ပြီးနောက် ဇန်နဝါရီလ အစောပိုင်းမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် အဓိကစတင်ဖြစ် ပွားရာဗဟိုချက်ဖြစ်တဲ့ ဝူဟန်မြို့ရှိ ဆရာဝန်တစ်ဦးဟာ ရောဂါကူးစက်ဖြစ်ပွားမှုကို သူ့ရဲ့လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် ဆရာဝန်များထံ သတိပေးဖို့ ကြိုးစားခဲ့ရာ သတင်းအလွဲအမှားများ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုသူလို့ စွပ်စွဲခံခဲ့ရတယ်။ တရုတ်ရဲက တရားမဝင်အပြုအမူမျိုး မပြုလုပ်ဖို့၊ အဆိုပါဆရာဝန်ကို သတိပေးခဲ့တယ်ဆိုတယ်။

အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလိုက်နာရသော စာချုပ်များကို မလိုက်နာဘဲ ဖောက်ဖျက်နေကြပါက ကမ္ဘာကြီးတွင် စည်းကမ်းမရှိတော့ဘဲ ဖြစ်ချင်ရာ ဖြစ်သွားနိုင်ပါသည်။ မစ္စတာဆူလာမီကမှု ဤကဲ့သို့လစ်ဗျားအရေးကို လက်ပိုက်ကြည့်နေကြပါက လစ်ဗျားသည် ပျက်စီးခြင်းမက ပျက်စီး၍ ပြဿနာသည် ရှုပ်ထွေးလာဖွယ်ရာရှိသည်ဟု ...

"အပေါ်ဆုံးက သူတို့နေတဲ့အထပ်ကို တက်သွားတဲ့အချိန်မှာ သူ့ကိုရဲတစ်ယောက်နဲ့တွဲပြီး လက်ထိတ်ခတ်ထားတယ်။ ကိုယ့်အပိုင်ထဲမှာ ဖြစ်နေပေမယ့် ကျွန်တော်တောင် သူ့ကိုသေချာမမြင်ဖူးသေးဘူး" ဟု ၃၃ ရပ်ကွက်မှ ရာအိမ်မှူးဖြစ်သူ ဦးချစ်ဆွေကဆိုသည်။

ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၄ ရက်ရောက်တော့ သူကိုယ့်ကို လက်ဆောင်ဆိုပြီး နှင်းဆီပန်းမပါ၊ ချောကလက် မပါ၊ စာအုပ်တစ်အုပ်ပဲပေးတယ်။ ဆရာထင်လင်း ဘာသာပြန်ရေးတဲ့ ပေါ်လီယာနာစာအုပ်။ ပေါ်လီယာနာ က အကောင်းမြင်တတ်တဲ့ ကောင်မလေးတစ်ယောက်။

“တကယ်က ငါ့သားလေး မုဒိမ်းကောင်မဖြစ်ရအောင်လို့ စဉ်းစားရမယ့်အစား တစ်ခုခုဆို သမီး မိန်းကလေးကို စိတ်ပူ၊ တစ်ခုခုဆို မိန်းကလေးကိုတာချ၊ တစ်ခုခုဆို မိန်းကလေးကိုပဲ ထိန်းချုပ်ဖို့လုပ်။ အဲဒီလို ထိန်းချုပ်ဖို့လုပ်လေလေ ဟိုဘက်က မုဒိမ်းကောင်တွေက လွှတ်နေလေလေ” လို့ အမျိုးသမီးအရေးလှုပ်ရှား ဆောင်ရွက်နေတဲ့ “အခရာ” အမျိုးသမီးအဖွဲ့ တည်ထောင်သူဒေါ်ထားထားက ထောက်ပြခဲ့တာပါ။

ကြက်နှင့်ငါးတွဲမွေးသည့်စနစ်ကို နိုင်ငံအတော်များများက စွန့်ပယ်လာကြ သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆက်လက်ကျင့်သုံးနေသည်။ စီးပွားရေးအရတွက်ခြေကိုက်သော်လည်း တစ်ဖက်က ကျန်းမာရေးစိုးရိမ်မှုများ ရှိနေသည့် ထိုစနစ်ကြောင့် ပြည်ပဈေးကွက်ထိခိုက်မည်ကို ပို့ကုန်သမားများက စိုးရိမ်ကြသည်။

လိင်မှုရေးရာသာယာမှုကို ဖြည့်စွမ်းပေးမယ့် အာဟာရများ ...

တရုတ်ပြည်တွင် တက္ကသိုလ်ကျောင်းများမှာ တစ်ပတ်လျှင် တစ်ကျောင်းမျှ ဆက်တိုက်ပေါ်နေကြပါသည်။ လွန်ခဲ့သော သုံးနှစ်အတွင်းက သုံးခဲ့သော ဘိလပ်မြေသည် အမေရိကန်ပြည်တွင် ၂၀ ရာစုတစ်ခုလုံး သုံးခဲ့သည့်ဘိလပ်မြေနှင့် ပမာဏချင်းတူညီပါသည်။ ထို့ကြောင့် တရုတ် အရာရှိများ စကားပြောခွက်ရှေ့တွင် စကားပြောပြီဆိုလျှင် သူတို့ရုပ်ပုံလွှာကို အကြီးကြီးမြင်ရပါသည်။